Utworzenie punktu dydaktycznego pn. „Bliżej natury” przy Szkole Podstawowej w Wiadernie

Punkt dydaktyczny „Bliżej natury” zostanie usytuowany na pasie zieleni o szerokości 8 m, położonym pomiędzy ogrodzeniem szkoły, a bieżnią  i posłuży do realizacji wybranych zajęć z zakresu edukacji ekologicznej, przyrody, biologii, geografii, języka polskiego, plastyki, muzyki, techniki. 
Od strony zachodniej zostanie on oddzielony od bieżni żywopłotem z bukszpanu. Krzew ten ze względu na zwartą  strukturę  będzie stanowił nie tylko element dekoracyjny, ale także osłoni  przed wiatrem.

Przestrzeń punktu dydaktycznego „Bliżej natury” będzie zagospodarowana poprzez utworzenie następujących stanowisk tematycznych:
1.    Ptasi zakątek 
Wzdłuż ogrodzenia, od strony wschodniej sąsiadującej z polami  powstanie szpaler utworzony z krzewów i niewielkich drzew: dereni, głogu, tarniny, jarząbu  lub jarzębiny, świdośliwy gładkiej. Miejsce to  będzie ostoją dla ptactwa. Uczniowie będą mogli poznawać gatunki ptaków i  dokonywać obserwacji ornitologicznych, a także prowadzić ptakoliczenie                   i dokarmianie. Zostaną też zamontowane karmniki i poidełka, wykonane samodzielnie przez uczniów na zajęciach techniki. W ptasiej edukacji pomogą zakupione „Teczki wiedzy- Ptaki leśne” oraz tablica dydaktyczna. Zdobytą wiedzą uczniowie będą mogli podzielić się podczas konkursu wiedzy przyrodniczej „Co wiem o ptakach?”. 

2.     „Zioła” (mięta, melisa, szałwia,  tymianek, lubczyk, dziurawiec, lawenda, oregano).
Zielarstwo było kiedyś wiedzą naturalnie przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Ziół używano nie tylko w celach kulinarnych, ale także leczniczych. Obecnie wiedza ta zanika. Na stanowisku zielnym uczniowie będą mogli poznać różne rodzaje ziół, ich właściwości                    i zastosowanie. Zdobytą wiedzą dzieci będą mogły wykazać się na zajęciach plastycznych, technicznych wykonując kompozycje, aromatyczne woreczki, poduszki i bukiety ziołowe oraz przygotowując różnorodne mieszanki, potrawy i napary ziołowe.

3.    „Kwietna łąka” (bodziszek łąkowy, krwawnik pospolity, koniczyna łąkowa, cykoria podróżnik, wiesiołek, chaber bławatek, firletka,  trawy).
Kwietna łąka będzie stanowiła materiał edukacyjny, głównie dla klas I –IV. Podczas lekcji plenerowych dzieci będą miały okazję poznać różne gatunki roślin łąkowych i traw. Zrozumieją ważną rolę ekosystemu łąkowego w życiu wielu gatunków zwierząt, jak również w życiu człowieka. Chcemy otworzyć się na „ekoeksperymentowanie” w ogrodzie poprzez pozostawienie kwietnej łąki bez ingerencji, bez koszenia, grabienia. Równie ciekawym doświadczeniem będzie obserwacja życia organizmów na pozostawionym, martwym fragmencie drewna w wybranym miejscu ogrodu.

4.    „Zwiastuny pór roku” (krokus, sasanka, przebiśnieg, tulipan, zawilec, cebulica, szafirek, narcyz, niezapominajka, pierwiosnek, jeżówka, słoneczniczki, rudbekia, wrzosy, chryzantemy, aksamitki).
Rabatka będzie dobrym miejscem do obserwacji zmieniającej się przyrody w różnych porach roku. Uczniowie będą zdobywali wiedzę nie tylko teoretyczną ale także praktyczną. Będą brali udział we wszystkich etapach prac ogrodowych na przestrzeni roku, nasadzeniach, pracach pielęgnacyjnych i zabezpieczających przed zimą. 

5.    Ogródek skalny:  szarotka alpejska, dziewięćsił, goryczka,  kosodrzewina i roślinami nadmorskimi: mikołajek nadmorski, rokitnik, rozplenica, wydmuchrzyca piaskowa oraz skały: wapień, granit, piaskowiec, żwir, piasek.

 W ogródku skalnym uczniowie poznają wiele gatunków roślin chronionych i zagrożonych wyginięciem. Kompozycja skalno-roślinna będzie ważnym elementem edukacyjnym, umożliwi rozpoznawanie i badanie skał. 
Dobór pięciu powyższych stanowisk został tak przemyślany, aby umożliwić poznanie roślin występujących w różnych ekosystemach. Różnorodna i rodzima roślinność pozwoli na dobre funkcjonowanie całego lokalnego systemu przyrodniczego oraz podniesie walor estetyczny tego miejsca.
     

  6.      „Świat owadów”
Owady - to najliczniejsza grupa zwierząt. Żyją we wszystkich środowiskach lądowych, wtórnie przystosowały się też do życia w wodzie. Odgrywają  ważną rolę w ekosystemach lądowych – zapylają bowiem rośliny, które są podstawą naszego pożywienia. Na szczególną uwagę zasługują w tym względzie  pszczoły, których liczba w ostatnich latach drastycznie zmalała. Dlatego  właśnie  im - pszczołom chcielibyśmy poświęcić w naszym  ogrodzie najwięcej uwagi. Przede wszystkim posiejemy na naszej kwietnej łączce wiele gatunków miododajnych, przyjaznych pszczołom roślin. Na zajęciach technicznych uczniowie wykonają piętrowy domek dla owadów, który postawimy  w wyznaczonym miejscu. Zaprosimy do współpracy pszczelarza, który „wprowadzi” dzieci w świat pszczół. Opowie o ich ciekawym, społecznym życiu i roli jaką odgrywają w przyrodzie. Odbędą się warsztaty, podczas których dzieci poznają rodzaje miodów, ich zastosowanie oraz inne produkty wytwarzane przez pszczoły, wykonają świece z wosku. Podsumowaniem działań edukacyjnych  będzie konkurs przyrodniczy „W świecie owadów’ z wykorzystaniem tablicy dydaktycznej. Podjęte działania mają na celu uzmysłowienie uczniom olbrzymiej roli owadów w przyrodzie, oraz ich znaczenia dla życia i gospodarki człowieka.
     

 7.    „Leśny zakątek”
Szkoła Podstawowa w Wiadernie położona jest w bliskim sąsiedztwie lasu. W lesie mieszkają zwierzęta, które szczególnie zimą potrafią w poszukiwaniu pożywienia zbliżyć się do szkoły. Wtedy dzieci z dużym zainteresowaniem obserwują ich zachowanie. Nasza szkoła współpracując z  Nadleśnictwem Smardzewice wielokrotnie przeprowadzała akcje odnowy remiz śródpolnych, ratując życie wielu zwierzętom. Położenie szkoły w otoczeniu lasu zobowiązuje do poznania  leśnych zwierząt, ich trybu życia i otoczenia w którym mieszkają. Pomoże nam w tym niewątpliwie magiczne miejsce w naszym ogrodzie. Powstanie w nim piaskownica która posłuży do rozpoznawania tropów zwierząt, będzie otoczona altaną  z sadzonek wierzby energetycznej. Ze względu na duże nasłonecznienie punktu dydaktycznego żywa altana z wierzby osłoni to miejsce i zapewni bezpieczne i komfortowe warunki do przeprowadzenia zajęć. W pobliżu tego miejsca zostaną usytuowane pieńki różnych gatunków drzew, które będą wykorzystane do określania struktury i wieku drzewa. Dzięki zakupionemu i zainstalowanemu „Multilabiryntowi” uczniowie poznają budowę warstwową lasu, natomiast dendrofon będzie służył do poznania przez dzieci  właściwości akustycznych drewna. Do współpracy zaprosimy leśników z Nadleśnictwa Smardzewice, którzy w naszym „Leśnym zakątku” przeprowadzą  prelekcje, warsztaty poświęcone nauce rozpoznawania drzew i krzewów, wykorzystując do tego celu zakupione mobilne „Teczki wiedzy - Drzewa Leśne”. W okresie jesienno-zimowym w szkole zostanie zorganizowana akcja pod hasłem „Pomóżmy zwierzętom przetrwać zimę”, w czasie której dzieci będą zbierały karmę dla leśnych zwierząt. Podsumowaniem naszej leśnej edukacji będą wycieczki badawczo-obserwacyjne pogłębiające zdobytą wiedzę w punkcie dydaktycznym. 

8. Ścieżka sensoryczna
Ścieżka sensoryczna stanowi ważne narzędzie, umożliwiające stymulację wielozmysłową  w naturalnym środowisku oraz uczy orientacji ciała w przestrzeni i rozwija dużą motorykę. W tworzeniu ścieżki sensorycznej wykorzystamy  materiały pochodzenia naturalnego, dostępne w najbliższym otoczeniu, dzięki czemu możliwa będzie interakcja dziecka z naturalnym środowiskiem zewnętrznym. Materiałami, które zastosujemy będą między innymi szyszki, piasek, kamienie, mech, igliwie, kora, drewniane krążki. Walory terapeutyczne ścieżki sensorycznej będziemy mogli stosować u wszystkich uczniów, również u dzieci z różnymi dysfunkcjami. Ścieżka zostanie w całości zbudowana i sfinansowana przez rodziców.

9. Segregujemy odpady
Odpady są jednym z najważniejszych problemów środowiskowych w Polsce i na świecie. Produkuje je każdy, bez wyjątku.  Uczniowie muszą mieć świadomość, ze selekcja odpadów niesie za sobą wiele korzyści. Segregując śmieci przyczyniamy się do zmniejszenia ich ogólnej ilości i szkodliwości, ograniczamy zużycie energii, ograniczamy też zanieczyszczenia atmosfery, wód i gleby. Aby przyszłe pokolenia ludzi mogły w pełni korzystać z bogactwa natury - edukację dzieci i młodzieży musimy zacząć już teraz. Posłużą nam w tym celu pojemniki do segregacji, które chcemy zakupić do naszego punktu dydaktycznego. Zorganizujemy wycieczkę do pobliskiego zakładu „ENERIS” w Tomaszowie Mazowieckim, zajmującego się zbiórką i segregacją odpadów. Zorganizujemy Piknik Ekologiczny w czasie Festynu Rodzinnego. Z okazji Dnia Ziemi zaprezentujemy Festiwal Mody Ekologicznej. Stworzymy wystawę prac uczniów pochodzących z materiałów pozyskanych z recyklingu.  Wierzymy, że edukacja już najmłodszych dzieci, przyczyni się do wykształcenia mądrych, światłych obywateli dbających o wspólne dobro - „Zieloną Planetę”. 

10. Naturalna ochrona i pielęgnacja w ogrodzie
Ważnym elementem naturalnej pielęgnacji ogrodu jest rezygnacja ze stosowania nawozów sztucznych na rzecz nawozów naturalnych, na przykład kompostu. Stosowanie go jest jednym ze sposobów użyźnienia gleby w ogrodzie, przy jednoczesnym uniknięciu zanieczyszczenia gleb i wód. Kompostownik zainstalowany w naszym ogrodzie będzie miał nie tylko wymiar edukacyjny, ale także wytworzony w nim kompost z trawy, chwastów, obierek posłuży jako nawóz i podłoże do wzrostu roślin.

11. Wiata z wyposażeniem
W centralnym miejscu naszego punktu dydaktycznego „Bliżej natury” zostanie zainstalowana wiata z wyposażeniem, w której odbywać się będą plenerowe zajęcia dydaktyczne, prezentacje, doświadczenia, gry i zabawy. Przeprowadzane na świeżym powietrzu sprzyjać będą w naturalny sposób rozwijaniu spostrzegawczości i prawidłowemu pojmowaniu zjawisk. Rozmiary konstrukcji umożliwią przeprowadzenie zajęć dla dużej liczby uczniów. Zadaszona wiata będzie chroniła przed zmieniającymi się warunkami atmosferycznymi: silnym nasłonecznieniem, opadami  deszczu, silnym wiatrem. 

12. „Bujamy w obłokach”
Na stanowisko „Bujamy w obłokach” zostanie przeniesiona stacja meteorologiczna, która obecnie znajduje się przed budynkiem szkoły. W tym miejscu uczniowie będą dokonywać obserwacji chmur i określać z której chmury spadnie deszcz, a która zwiastuje bezdeszczową pogodę. Poznają też inne składniki pogody oraz przyrządy do ich pomiaru. Utrwalą zdobyte wiadomości korzystając z zakupionej tablicy dydaktycznej.
Podsumowaniem naszych całorocznych działań w punkcie dydaktycznym „Bliżej natury” będzie zorganizowanie happeningu „Ochrona przyrody - przyszłością człowieka”. Przejdziemy ulicami naszej miejscowości wygłaszając hasła nawiązujące do dbania o przyrodę i jej ochronę. Chcemy w ten sposób zwrócić uwagę mieszkańców na globalne problemy  Matki Ziemi  i zachęcić do podejmowania codziennych czynności świadomego dbania o przyrodę. 

Informacja o dofinansowaniu, ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi, zadania w ramach konkursu z dziedziny Edukacja Ekologiczna pn. „Nasze Ekologiczne Pracownie”
 

  W ramach Konkursu pn. „Nasze ekologiczne pracownie” 
ogłoszonego przez WFOŚiGW w Łodzi 
utworzono w Szkole Podstawowej w Wiadernie punkt dydaktyczny pn.„Bliżej natury”.

Całkowity koszt projektu wyniósł 61 878,80 zł , 
w tym dotacja WFOŚi GW  w Łodzi 48 157,08 zł

     Głównym celem projektu „Utworzenie punktu dydaktycznego pn. „Bliżej natury” przy Szkole Podstawowej w Wiadernie” było stworzenie miejsca, które zaciekawi i zainspiruje uczniów do poznawania środowiska przyrodniczego, ze szczególnym uwzględnieniem jego bioróżnorodności oraz pozwoli kształtować świadomość ekologiczną i aktywną postawę dzieci i młodzieży wobec otaczającej ich przyrody. Punkt dydaktyczny posłuży do realizacji wybranych zajęć z zakresu edukacji ekologicznej, przyrody, biologii, geografii, języka polskiego, plastyki, muzyki, techniki. 
Efekty rzeczowe zadania:
a)    Elementy wyposażenia punktu dydaktycznego
- tablice dydaktyczne/plansze
- tabliczki do oznaczania roślin
- ścieżka sensoryczna
- domki dla owadów
- rumowisko skalne
- budki
- karmniki dla ptaków
- wiata wraz z wyposażeniem
- zewnętrzne kosze do segregacji odpadów
- kompostownik
- system nawadniający
- kompostownik
- sprzęt ogrodniczy
- pędy wierzby energetycznej
- sztaluga drewniana

b)    Nasadzenia:
- drzewa
- krzewy
- byliny
- trawy
- nasiona warzyw i ziół
- przygotowanie gruntu pod nasadzenia (ziemia, torf, żwir, kora, geowłóknina)
    c) Pomoce dydaktyczne
             - Teczka wiedzy -Ptaki leśne
             - Teczka wiedzy - Zwierzęta leśne
             - Teczka wiedzy - Drzewa leśne
             - Teczka wiedzy - Owady
             - Dendrofon
             - Tropy zwierząt

c)    Tablica informacyjna