Słów kilka o procedurach
Samorządy zobowiązane są opracować i przedłożyć Regionalnej Izbie Obrachunkowej sprawozdania budżetowe za rok ubiegły do 31 marca. Sprawozdania zawierają zestawienie dochodów i wydatków, wynikające z zamknięć rachunków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej. Powinno ono uwzględniać w szczególności: dochody i wydatki, zmiany w planie wydatków na realizacje programów i projektów realizowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, stopień zaawansowania realizacji programów wieloletnich, wykaz samorządowych jednostek budżetowych, prowadzących działalność oświatową. Musi też zawierać objaśnienia.
Do RIO składa się też sprawozdania roczne z wykonania planów finansowych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, samorządowych instytucji kultury oraz innych samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw i spółek prawa handlowego. Do sprawozdania dołącza się informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego, w tym o jego zmianach. Informacja o stanie mienia sporządzana jest według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku.
Skład Orzekający Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej musi wydać opinię o przedłożonym sprawozdaniu rocznym w terminie do 30 dni od daty wpływu sprawozdania. Przedmiotem opinii nie jest bezpośrednio „wykonanie budżetu”, a jest nim samo „sprawozdanie”, czyli dokument. Regionalna Izba Obrachunkowa opiniując sprawozdanie sprawdza jego zgodność z uchwałą budżetową, a także ocenia legalność ujawnionych w nim procesów finansowych. Oceniana jest również zgodność z prawem wykonania zadań własnych obowiązkowych samorządu oraz poziom wykonania wydatków na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Opinia przesyłana do osoby sporządzającej sprawozdanie. W przypadku opinii negatywnej, wójt/burmistrz/prezydent przedstawia ją radnym wraz z odpowiedzią na zawarte w niej zarzuty. Od uchwały Składu Orzekającego przysługuje odwołanie do Kolegium Izby w terminie 14 dni od daty doręczenia.
Przedłożenie radzie gminy sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego (bilansu) następuje do dnia 31 maja. Do 15 czerwca Komisja Rewizyjna przedstawia radnym i RIO wniosek w sprawie absolutorium, który powinien zawierać uzasadnienie.
Regionalna Izba Obrachunkowa sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego w zakresie spraw budżetowych na podstawie kryterium zgodności z prawem, natomiast komisja rewizyjna, jako organ wewnętrzny rady gminy powołany do kontroli działalności wójta oraz gminnych jednostek organizacyjnych swoje funkcje kontrolne może sprawować również na podstawie kryterium celowości, rzetelności i gospodarności.
Rozpatrzenie i zatwierdzenie przez radę gminy sprawozdania finansowego wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu musi być dokonane do 30 czerwca Radni mogą żądać przedłożenia przez wójta dodatkowych wyjaśnień odnoszących się do sprawozdania z wykonania budżetu.
Absolutorium jako instytucja prawa finansowego łączy się ściśle z kontrolą rady gminy nad wykonywanym przez wójta budżetem i oceną jego wykonania. Uchwałę absolutoryjną podejmuje się w głosowaniu jawnym bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy. Oznacza to, iż za podjęciem proponowanej uchwały musi się opowiedzieć co najmniej połowa ustawowego składu Rady Gminy plus 1 radny.
Warto pamiętać, że Kolegium RIO może stwierdzić nieważność uchwały rady gminy w sprawie absolutorium, jeżeli rada podejmując przedmiotową uchwałę nie dopełniła wymaganych prawem wymogów formalnych lub podjęła uchwałę o nieudzieleniu wójtowi gminy absolutorium z innych przyczyn, niż wykonanie budżetu
Skutki prawne uchwały
Rada gminy może (ale nie musi) w przypadku nie udzielenia absolutorium podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania organu wykonawczego (wójt - burmistrz - prezydent) . Decyzja w tym zakresie pozostawiona jest do jej samodzielnego uznania.
W przypadku, gdy rada gminy zdecyduje się na podjęcie uchwały o przeprowadzeniu takiego referendum, może to uczynić na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia absolutorium i wotum zaufania. Uchwałę tę rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym (a więc niejawnym z imiennym wykazem głosowania poszczególnych radnych!).
Podjęcie przez radę gminy uchwały o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania organu zainicjuje procedurę, która szczegółowo określona jest przepisami ustawy o referendum lokalnym. Tym samym, rada decydując się na takie działanie musi być świadoma ich konsekwencji, a zwłaszcza tych wynikających z przepisu art. 67 ust. 3 tej ustawy. Stanowi on bowiem, że „Jeżeli w ważnym referendum o odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium, przeciwko odwołaniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oddano więcej niż połowę ważnych głosów, działalność rady gminy ulega zakończeniu z mocy prawa”.
Myślicie, że jacyś radni na takie ryzyko się zdecydują.
Miasto wykonało budżet
Wykonanie budżetu miasta za rok 2020 przedstawiono w formie multimedialnej prezentacji. Dochody Tomaszowa Mazowieckiego wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o 11 milionów złotych, na co wpływ miało głównie świadczenie 500 plus. Świadczenie to, to blisko 60 milionów złotych. Miasto sporo straciło w stosunku do przyjętego planu na udziale w podatku PIT. Rząd musiał zastosować korektę związaną z covid 19. Spośród transferów finansowych potężną kwotę stanowi dotacja dla MZK, na poziomie bliskim 12 milionom złotych. Miastu dał się też we znaki wzrost płac. Podniesienie kwoty minimalnej i obciążeń z nią związanych. Niestety w ostatnich latach ciężar populistycznych decyzji rządu ponoszą samorządy.
Ciekawą informacją jest też to, że mimo pandemii i teoretycznie niższych kosztów funkcjonowania placówek oświatowych miasto dopłaci do nich o trzy miliony więcej niż rok wcześniej. Kuriozalnym jest, że im więcej dopłacamy do samorządowych placówek, tym więcej dopłacać musimy także do tych prowadzonych przez inne podmioty o ile mają status publicznych szkół.
W czasie kadencji Marcina Witko w sposób znaczący wzrosły wydatki majątkowe a więc te przeznaczane na inwestycje. W okresie minionych 3 lat przekroczyły 200 milionów złotych. Miasto ma też bardzo korzystny wskaźnik spłaty zobowiązań. Stan zadłużenia miasta na koniec ubiegłego roku to ok. 43% dochodów własnych.
Najważniejsze wydatki inwestycyjne ubiegłego roku to remonty i budowa dróg (łącznie kilkadziesiąt milion złotych), inwestycje w obiektach oświatowych, budowa żłobka, kompleks basenowy w ORDN itd. Miasto partycypuje też w remontach dróg powiatowych.
Opinie Regionalnej Izby Obrachunkowej były pozytywne. Radni przyjęli więc sprawozdania bezdyskusyjnie.
Podobnie było z pozytywną opinią komisji rewizyjnej w sprawie udzielenia absolutorium prezydentowi miasta. Uwag właściwe nie było. Jedynie Koalicja Obywatelska przedstawiła własną opinię na temat wykonania budżetu. Radny nie podobały się liczne zmiany uchwały budżetowej dokonywane w trakcie roku. Barbara Klatka wyliczała inwestycje, których nie udało się w ubiegłym roku zrealizować. Zadań tych było co najmniej kilkanaście. Wątpliwości wyjaśniali skarbnik Elżbieta Dratwa i dyrektor Adam Koziełek. Przywoływali pandemię, która samorządom narzuciła nowe realia funkcjonowania.
Napisz komentarz
Komentarze