Ustalona metryka stacyjki

Ten wręcz bajkowy, drewniany budynek, wyróżniający się nie tylko urokliwą architekturą, ale też niezwykłą historią, został już odbudowany w nadpilickiej placówce. Niebawem rozpocznie tutaj swoje nowe, już... czwarte życie!

W wyniku długotrwałych, żmudnych dociekań, podjętych ostatnio przez Skansen wraz z pasjonatami regionalnej historii, udało się wreszcie ustalić dokładnie datę i okoliczności budowy oraz nieznane koleje losu tego niezwykłego obiektu. Okazało się, że wbrew dotychczas przyjmowanej wersji, nie został on od razu postawiony na przystanku „Wolbórka”. Zbudowała go bowiem istniejąca w Warszawie Szkoła Techniczna Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej jako pawilon wystawowy na Wszechrosyjską Wystawę Artystyczno-Przemysłową, odbywającą się w 1896 roku w Niżnym Nowogrodzie. Mieścił on tam ekspozycję przygotowaną przez dyrekcję Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Po zakończeniu wystawy w roku następnym rozmontowano drewniany, przeszklony pawilon i przewieziono właśnie na przystanek „Wolbórka” przy szlaku wspomnianej kolei. Zaczął on tutaj pełnić nową rolę poczekalni dla pasażerów. W 1925 roku zmieniono nazwę tego przystanku na „Czarnocin”. W okresie II wojny światowej, z rozkazu niemieckich władz okupacyjnych, drewnianą poczekalnię ponownie rozmontowano i przeniesiono na drugą stronę torów, by dostawić ją do wzniesionego w ll. 30-tych murowanego budynku nastawni. Kolejną, czwartą „przeprowadzkę” stara, opuszczona przez PKP poczekalnia przeżyła w listopadzie 2006 roku; została uratowana przed nieuchronnym zniszczeniem dzięki przeniesieniu do Skansenu Rzeki Pilicy.

Oprócz poprzedniego usytuowania poczekalni nieopodal źródeł rzeki Wolbórki (największego, lewego dopływu Pilicy) zadecydowały o tym jej bliskie związki ze słynnym polskim pisarzem – noblistą Władysławem Stanisławem Reymontem. To właśnie w pobliskiej osadzie Jakubów rodzice Wł. Reymonta nabyli młyn wodny na Wolbórce. To tutaj spędzał on lata młodzieńcze i tutaj tworzył swoje pierwsze utwory literackie (sygnowane nazwą „Wolbórka”). Z pewnością też, odbywając liczne podróże koleją warszawsko-wiedeńską do rodziny w Warszawie, przyszły noblista spędzał wiele czasu w poczekalni przystanku „Wolbórka”.

Mając to wszystko na względzie organizatorzy odbywającej się niedawno w Będkowie uroczystości z okazji 140 rocznicy urodzin Wł. St. Reymonta nie zapomnieli również o naszym Skansenie i jego roli w ocaleniu drewnianego świadka historii ich gminy. Zaproszony na rocznicowe spotkanie przedstawiciel Skansenu odebrał za to liczne wyrazy uznania i podziękowania. Gościom uroczystości, zorganizowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Będkowskiej, Gminną Bibliotekę Publiczną i Urząd Gminy, a odbywającej się w sali OSP, przedstawiono interesującą prelekcję Prezesa TPZB - Zofii Wochny pt. „Reymontowa Wolbórka, jej znaczenie w życiu i twórczości pisarza”.

Przedstawiono także przedstawicieli rodów z pobliskich wsi Prażki i Zamość, które Reymont umieścił w powieści „Chłopi” oraz odtwórców postaci z „Wesela Boryny”, wystawianego w latach 1968-73 przez zespół ludowy z Prażek. Spotkanie uświetniło także czytanie współczesnych wierszy o Reymoncie, napisanych przez lokalnych amatorów poezji. Miłym akcentem wieńczącym piękne i wzruszające „urodziny Reymonta” było wykonanie pieśni i przyśpiewek weselnych w wykonaniu zespołów ludowych: „Fajne Babki” i „Ludowiacy od Będkowa”. Adekwatne tło stanowiła wystawa lokalnych twórców rękodzieła ludowego i artystycznego. Zapowiedziano kontynuację bliskich kontaktów pasjonatów regionalnej historii i tradycji z Będkowa z pilickim Skansenem, nawiązanych za sprawą „stacyjki Reymonta”. Zadeklarowano także podjęcie starań o przywrócenie opisanemu przystankowi kolejowemu jego poprzedniej nazwy.

źródło: skansenpilicy.pl