Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 17 maja 2025 13:54
Reklama
Reklama

175 lat temu zmarł Fryderyk Chopin, Warszawa o nim pamięta

17 października mija 175 lat od śmierci Fryderyka Chopina. W Warszawie - mieście bliskim jego sercu - można odwiedzić kilka miejsc upamiętniających kompozytora, w tym bazylikę Świętego Krzyża, gdzie złożone zostało jego serce.
Reklama

Fryderyk Chopin spędził w Warszawie dzieciństwo i wczesną młodość. Tutaj pobierał nauki gry na pianinie, komponował pierwsze utwory i grał pierwsze koncerty. W Warszawie można znaleźć kilka miejsc związanych z kompozytorem. Najważniejszym jest pomnik Chopina w parku Łazienkowskim. Na przestrzeni lat stał się on jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Warszawy. Pomnik przedstawia Chopina siedzącego po wierzbą targaną podmuchem wiatru. Kompozytor zasłuchany jest w szum wiatru. Latem przy pomniku odbywają się koncerty muzyki chopinowskiej. Prace nad pomnikiem, projektu Wacława Szymanowskiego, rozpoczęto w 1909 r., ale ze względu na nieprzychylność władz zaborczych, a później wybuch I wojny światowej, na jego odsłonięcie trzeba było czekać do listopada 1926 r.

Reklama

Drugim miejscem upamiętniającym kompozytora jest Muzeum Fryderyk Chopina znajdujące się w Zamku Ostrogskich na ul. Okólnik 1, w centrum Warszawy. Muzeum zostało utworzone w 1955 r. a w jego zbiorach znajduje się ok. 7000 eksponatów. Są to m.in. rękopisy, listy, pamiątki osobiste po kompozytorze, a także fotografie i wizerunki ikonograficzne. 1 marca 2010 r., z okazji 200. rocznicy urodzin Chopina, w muzeum otwarto nową ekspozycję multimedialną.

"Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie to jedyne takie miejsce na świecie, prezentujące w jednym miejscu biografię Fryderyka Chopina i pokazujące konteksty historyczne oraz Polskę i Francję jego czasów. Prezentujemy też historię jego podróży, jego osobowość jako artysty, wreszcie jego krąg towarzyski, słowem można w jednym miejscu poznać życie i twórczość najlepszego polskiego kompozytora" – powiedział PAP dr Aleksander Laskowski, rzecznik prasowy Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. "Na 175. rocznicę śmierci Chopina przygotowaliśmy koncert, który zostanie wykonany w bazylice Świętego Krzyża, tam, gdzie spoczywa serce kompozytora. Tym razem zabrzmi Requiem Mozarta na fortepianie historycznym" – dodał dr Laskowski.

Umierający Chopin poprosił, by po śmierci jego serce przewieziono do Warszawy. Słój z sercem kompozytora zatopionym w alkoholu został przewieziony potajemnie do Polski w styczniu 1850 r. przez jego starszą siostrę Ludwikę Jędrzejewiczową. W Warszawie przechowywała go przez jakiś czas w swoim mieszkaniu a później powierzyła opiece księży w kościele pod wezwaniem Świętego Krzyża, przy ul. Krakowskie Przedmieście 3. Był to kościół parafialny rodziny kompozytora. Serce Chopina przechowywano w podziemiach kościoła do roku 1880, gdy zostało on umieszczone w lewym filarze nawy głównej świątyni. Nad nim umieszczono marmurową tablicę z epitafium: "Fryderykowi Chopinowi rodacy". Nad epitafium umieszczono cytat z Ewangelii św. Mateusza: "Gdzie skarb twój, tam i serce twoje".

W odległości 200 metrów od kościoła (obecnie bazyliki) pw. Świętego Krzyża znajduje się dom, w którym mieszkał Chopin (dzisiejszy adres ul. Nowy Świat 67/69). Na budynku umieszczono tablicę z informacją: "19 września 1863 roku z budynku tego, zwanego +Pałacem Zamoyskich+ dokonano zamachu na namiestnika carskiego Fiodora hr. Berga. W odwecie wojsko rosyjskie aresztowało mieszkańców kamienicy, a ich mienie wyrzucono na bruk i spalono. Zniszczono wówczas zgromadzone tu przez rodzinę pamiątki po Fryderyku Chopinie, w tym fortepian, na którym grywał on jako uczeń konserwatorium warszawskiego. Wydarzenie to uwiecznił Cyprian Norwid w poemacie +Fortepian Szopena+, będącym wyrazem hołdu poety dla geniuszu kompozytora".

Wydarzenia z 19 września 1863 r. odbiły się szerokim echem. Pisała o tym prasa emigracyjna w Paryżu oraz krakowski "Czas" (Kraków znajdował się wówczas w zaborze austriackim, czyli w innym państwie niż Warszawa), który poświęcając temu wydarzeniu kilka numerów. W wydaniu nr 217 z 24 września zamieszczono szczegółowy opis demolowania pałacu: "Leciały na bruk: stoły, kanapy, fortepiany, łóżka, pościel obrazy. Po wyrzuceniu wszystkich rzeczy i zabraniu tego, co się dało zabrać, żołnierstwo moskiewskie gromadziło wyrzucane meble i rzeczy na kilka stosów i zapaliło je. Barcińskiego, dyrektora Żeglugi, zbili żołnierze niemiłosiernie. Żona jego, siostra rodzona po nieboszczyku Chopinie, miała drogą pamiątkę po tym artyście, fortepian, który spalono".

Chopin jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych Polaków na świecie, dlatego wybrano go patronem warszawskiego lotniska. Przez lata wizerunek Chopina umieszczano m.in. na banknotach NBP i butelkach wódki, co chyba nie było zbyt chwalebne dla pamięci kompozytora, ale trafne marketingowo.

Fryderyk Chopin urodził się 1 marca 1810 r. w Żelazowej Woli. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku sześciu lat, a pierwsze jego kompozycje datowane są na rok 1817. Utwory skomponowane wówczas przez Chopina zapisywał jego ojciec. W 1818 r. w piśmie naukowo-literackim "Pamiętnik Warszawski" napisano o nim: "Prawdziwy geniusz muzyczny, nie tylko bowiem z łatwością największą i smakiem nadzwyczajnym wygrywa sztuki najtrudniejsze na fortepianie, ale nadto jest już kompozytorem kilku tańców i wariacji, nad którymi znawcy muzyki dziwić się nie przestają".

Kilkuletniego Fryderyka okrzyknięto cudownym dzieckiem. Pierwszy publiczny koncert ośmioletni Chopin zagrał w Pałacu Radziwiłłowskim w Warszawie, obecnym Pałacu Prezydenckim.

W latach 1826-1829 uczył się u Józefa Elsnera w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie. W 1830 r. powstał "Koncert f-moll op. 21", wykonany 17 marca na koncercie Chopina w Teatrze Narodowym. 11 października Chopin dał pożegnalny koncert przed swoim wyjazdem z Warszawy do Wiednia i Paryża.

2 listopada 1830 r. Chopin opuścił Warszawę. Wybuch Powstania Listopadowego zastał go w Wiedniu. Znajomi i rodzina powstrzymali go przed powrotem do kraju. Kiedy upadło Powstanie Listopadowe, Chopin był w Stuttgarcie, tam powstała "Etiuda c-moll op. 10 nr 12" nazywana "Rewolucyjną". We wrześniu 1831 r. artysta przyjechał do Paryża. W stolicy Francji spędził resztę życia, wyjeżdżając tylko okresowo na koncerty zagraniczne. Przez całe dorosłe życie chorował na gruźlice.

Chopin zmarł w Paryżu 17 października 1849 r., w wieku 39 lat. Następnego dnia Cyprian Norwid napisał w nekrologu w "Dzienniku Polskim": "Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata Obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata". Został pochowany na paryskim cmentarzu Pere Lachaise, a jego serce zostało przewiezione do Warszawy.(PAP)

Reklama

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Ministerstwo Zdrowia: będzie telefon zaufania dla pracowników służb i ratowników medycznych

Policjanci, strażacy, ratownicy medyczni i ich rodziny będą mogli skorzystać bezpłatnie z pomocy psychologa przez utworzoną dla nich linię telefoniczną – poinformowało PAP Ministerstwo Zdrowia.Data dodania artykułu: 17.05.2025 13:05
Ministerstwo Zdrowia: będzie telefon zaufania dla pracowników służb i ratowników medycznych

Badanie: ponad połowa Polaków czuje winę z powodu ilości plastiku w zakupach online odzieży

Ponad połowa, bo 56 proc. polskich kupujących czuje winę z powodu ilości plastiku, w który zapakowane są ich internetowe dostawy odzieży i akcesoriów. To najwyższy wynik we wszystkich badanych krajach - zauważyli autorzy sondażu. We Francji, gdzie odsetek ten jest najmniejszy, było to 45 proc.Data dodania artykułu: 17.05.2025 12:07
Badanie: ponad połowa Polaków czuje winę z powodu ilości plastiku w zakupach online odzieży

Do ZUS wpłynęło ponad 800 tys. wniosków o rentę wdowią; wypłaty świadczenia ruszą w lipcu

1 lipca rozpoczną się wypłaty renty wdowiej - świadczenia umożliwiającego łączenie renty rodzinnej po zmarłym małżonku np. z własną emeryturą. Dotąd do ZUS wpłynęło ponad 800 tys. wniosków o rentę wdowią, z których prawie 90 proc. złożyły kobiety.Data dodania artykułu: 17.05.2025 12:04
Do ZUS wpłynęło ponad 800 tys. wniosków o rentę wdowią; wypłaty świadczenia ruszą w lipcu

NFZ: 11 milionów Polaków ma nadciśnienie tętnicze; chorują nawet dzieci

Nadciśnienie tętnicze, które jest jedną z głównych przyczyn zgonów z powodu chorób układu krążenia, ma 11 mln Polaków. Problem coraz częściej dotyka także młodych dorosłych, a nawet dzieci - przypomina Narodowy Fundusz Zdrowia w obchodzonym 17 maja Światowym Dniu Nadciśnienia Tętniczego.Data dodania artykułu: 17.05.2025 12:00
NFZ: 11 milionów Polaków ma nadciśnienie tętnicze; chorują nawet dzieci

Ceny w sklepach wciąż rosną, ale coraz wolniej. W kwietniu było o 5,6 proc. drożej niż w ubiegłym roku

W kwietniu ceny w sklepach wzrosły rdr. średnio o 5,6%, czyli najmniej od początku roku. Tak wynika z raportu pt. „Indeks Cen w Sklepach Detalicznych”. W marcu ogólna podwyżka rdr. wyniosła 6,7%, w lutym – 5,8%, a w styczniu – 5,9%. Ponownie liderem drożyzny są produkty tłuszczowe z masłem na czele. Mocno poszły w górę także ceny owoców, słodyczy i deserów, używek oraz nabiału. Eksperci komentujący ww. wyniki twierdzą, że średni skok byłby większy, gdyby nie aktywność promocyjna sieci handlowych w związku z Wielkanocą. Do tego dodają, że w kolejnych miesiącach spodziewają się dalszego hamowania tempa wzrostu cen w sklepach.Data dodania artykułu: 17.05.2025 10:46
Ceny w sklepach wciąż rosną, ale coraz wolniej. W kwietniu było o 5,6 proc. drożej niż w ubiegłym roku

PKW: 28 mln 943 tys. 594 osoby uprawnione do głosowania w niedzielnych wyborach

Przewodniczący PKW Sylwester Marciniak poinformował w piątek, że uprawnionych do głosowania w niedzielnych wyborach prezydenckich jest 28 mln 943 tys. 594 osoby, a także, że utworzono 32 tys. 143 obwody głosowania.Data dodania artykułu: 16.05.2025 15:34Liczba komentarzy artykułu: 1
PKW: 28 mln 943 tys. 594 osoby uprawnione do głosowania w niedzielnych wyborach

W ostatnich tygodniach wzrosła liczba oszustw "na pracownika ZUS"; uwaga na fałszywe wiadomości i telefony

W ostatnich tygodniach wzrosła liczba oszustów, którzy podszywają się pod pracowników ZUS, przesyłając fałszywe wiadomości lub podejmując kontakt telefoniczny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych apeluje o ostrożność i ostrzega, że oszuści wymyślają coraz bardziej wyrafinowane metody działań.Data dodania artykułu: 16.05.2025 15:31
W ostatnich tygodniach wzrosła liczba oszustw "na pracownika ZUS"; uwaga na fałszywe wiadomości i telefony

Res Futura: podsumowanie kampanii w internecie - prawa kobiet, migracja i dominacja Mentzena na TikToku

Prawa kobiet, aborcja i migracja były najczęściej poruszanymi przez kandydatów i internautów tematami kampanii wyborczej – wynika z raportu Res Futury przygotowanego dla PAP. "Kampania pokazała, jak polityka staje się performansem" - powiedział PAP Michał Fedorowicz, szef Europejskiego Kolektywu Analitycznego.Data dodania artykułu: 16.05.2025 15:26
Res Futura: podsumowanie kampanii w internecie - prawa kobiet, migracja i dominacja Mentzena na TikToku
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.
Noc Muzeów

Noc Muzeów

Zwiedzanie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego pw. Zbawiciela przy ul. św Antoniego 39, schronu przy ul. Polnej, Biała Dama w Muzeum, ognisko, recital w Skansenie, ciekawe wystawy i moc innych atrakcji! To wszystko już 17 maja w Noc Muzeów. Uruchomiona zostanie również specjalna linia MZK. Sprawdźcie szczegółowy program. Program Nocy Muzeów 2025:MUZEUM w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego (16.00-22.30):• godz. 16.00 – 20.00 HARCERSKIE DZIAŁANIA – przeżyj niezapomnianą przygodę z harcerzami, skautami i strzelcami:- sprawdź swoje umiejętności, zręczność i spostrzegawczość;- poznaj techniki harcerskie: m.in. węzły, szyfry;- weź udział w zuchowych animacjach dla najmłodszych;- zdobądź odznakę Miłośnika Zabytków.• godz. 17.50 UROCZYSTA ZBIÓRKA HARCERSKA (hejnał, hymn harcerski);• godz. 18.00 „WSZYSTKO, CO NASZE, POLSCE ODDAMY…”. W 90. ROCZNICĘ JUBILEUSZOWEGO ZLOTU HARCERSTWA POLSKIEGO W SPALE. – uroczyste otwarcie i kuratorskie oprowadzenie po wystawie ukazującej muzealia, zabytki i eksponaty dotyczące historii spalskiego zlotu (największe zgromadzenie młodzieży w II RP), tomaszowskiego harcerstwa, skautów Europy i tomaszowskiej jednostki strzeleckiej;• godz. 19.00 „HARCERZE – KAWALEROWIE KRZYŻA I MEDALU NIEPODLEGŁOŚCI” – spotkanie z dr. Tomaszem Matuszakiem (wykład historyczny);• godz. 20.00 – doświadcz braterstwa i harcerskiej gawędy;- śpiewanie harcerskich i patriotycznych piosenek przy gitarowym akompaniamencie;- kuchnia polowa – wojskowa grochówka.* 22.30 Pożegnanie gości przez Białą Damę.Schron OC Tomaszów Mazowiecki, ul. Polna 27 (16.00 -22.00):- zwiedzanie schronu.SKANSEN RZEKI PILICY (17.00-22.00):- iluminacja budynków;Start: godz. 17:00, 19:00 (dwa cykle):- otwarcie wystawy „Spalskie wakacje 1935. 90 lat jubileuszowego zlotu Harcerstwa Polskiego” (krótkie wprowadzenie do tematu spalskiego Jamboree – Jarek Zientara i harcmistrzyni);- występ harcerzy – pani Antonina Lewicka 24 Tomaszowska Gromada Zuchowa i 22 Drużyna Harcerska;– występ dzieci z Zielonej Nuty. Inscenizacja obozowiska harcerskiego (z tomaszowskich drużyn harcerskich), ognisko harcerskie, gry i zabawy;- Ognisko z własnymi kiełbaskami.Dodatkowo:- prezentacja motocykli Stowarzyszenia Posiadaczy Pojazdów Zabytkowych WETERAN;- oświetlenie młyna;- zwiedzanie Skansenu;- gra terenowa.Podziemna Trasa Turystyczna GROTY NAGÓRZYCKIE (17.00 – 21.30):- iluminacja zbocza;- zwiedzanie Grot z przewodnikiem);- Diabeł Nagórzycki opowiadający legendy.KOSCIÓŁ Ewangelicko-AUGSBURSKI Zbawiciela (16.00-20.00):- zwiedzanie Kościoła.Dodatkowo w czasie tomaszowskiej Nocy Muzeów będzie można zobaczyć m.in.:• Jednostka Strzelecka 1002 – pokazy sprzętu militarnego• 25 Brygada Kawalerii Powietrznej – pokaz sprzętu wojskowego- KLUB 25 BRYGADY KAWALERII POWIETRZNEJ• ARCHIWUM PAŃSTWOWE W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM– quizy historyczne• TOMASZOWSKIE TOWARZYSTWO RETROCYKLISTÓW- TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ MUZEUM– kiermasz książek, map- wystawa plenerowa „Harcerskie drogi do Niepodległości” – Chorągiew Łódzka ZHP.W sobotę 17 maja br. zostanie uruchomiona bezpłatna linia MZK od godz.: 16:30.Rozkład dla linii specjalnej autobusów MZK podczas „Nocy Muzeów 2025”:Autobus AWyjazd spod Muzeum – godz. 16:30,przystanek św. Antoniego - Park Rodego – godz. 16:35,przystanek Polna schron – godz. 16:40,przyjazd do Grot Nagórzyckich – godz. 16:55, wyjazd godz. 17:40,przyjazd do Skansenu – godz. 17:55, wyjazd godz. 18:40,przystanek Polna schron – godz. 18:45,przyjazd do Muzeum – godz. 18:50.Autobus BWyjazd spod Muzeum – godz. 17:30,przystanek św. Antoniego - Park Rodego – godz. 17:35,przystanek Polna schron – godz. 17:40,przyjazd do Grot Nagórzyckich – godz. 17:55, wyjazd godz. 18:40,przyjazd do Skansenu – godz. 18:55, wyjazd godz. 19:40,przystanek Polna schron – godz. 19:45,przyjazd do Muzeum – godz. 19:50.Autobus AWyjazd spod Muzeum – godz. 19:00,przystanek św. Antoniego - Park Rodego – godz. 19:05,przystanek Polna schron – godz. 19:10,przyjazd do Grot Nagórzyckich – godz. 19:25, wyjazd godz. 20:10,przyjazd do Skansenu – godz. 20:25, wyjazd godz. 21:10,przystanek Polna schron– godz. 21:15,przyjazd do Muzeum – godz. 21:20.Autobus BWyjazd spod Muzeum – godz. 20:00,przystanek św. Antoniego - Park Rodego – godz. 20:05,przystanek Polna schron – godz. 20:10,przyjazd do Grot Nagórzyckich – godz. 20:25, wyjazd godz. 21:10,przyjazd do Skansenu – godz. 21:25,wyjazd 22:10,przystanek Polna schron– godz. 22:15,przyjazd do Muzeum – godz. 22:20.Data rozpoczęcia wydarzenia: 17.05.2025

Polecane

Ekspertka: po 65. roku życia wydłuża się czas reakcji kierowców, potrzebne działania edukacyjneTylko 10% dzieci w powiecie tomaszowskim skorzystało ze szczepieńPrzybędzie nowych mieszkań komunalnychPani Jadwiga, jak zwykle, oczarowała publicznośćEksperci: alergia na roztocza to najsilniejszy czynnik ryzyka rozwoju astmyPaliło się w Skrzynkach. Po trzech godzinach sytuacja opanowanaPrzeszłość, która buduje przyszłość - podwójny jubileusz w SP12Kolejny mecz Lechii przed namiRegionalne spotkanie biznesowe w magistracieGala Finałowa XIV Powiatowego Konkursu "Dla Ciebie, Mamo..." w SP12Kto wystąpi na Dniach Tomaszowa? My juz wiemyAromaterapia w Biblotece
Reklama
Reklama
Sondaż IBRiS dla PAP: ponad 63 proc. badanych obawia się zagrożenia dla istnienia państwa

Sondaż IBRiS dla PAP: ponad 63 proc. badanych obawia się zagrożenia dla istnienia państwa

Ponad 63 proc. Polaków obawia się zagrożenia dla istnienia państwa, 36,7 proc. deklaruje chęć ucieczki w przypadku ataku – wynika z najnowszego sondażu IBRiS dla PAP. Maleje gotowość do walki i obrony sąsiadów, rośnie indywidualizm i ostrożność w relacjach społecznych - ocenia IBRiS.
Produkty brudnej kampanii

Produkty brudnej kampanii

Dziennikarze Wirtualnej Polski, Szymon Jadczak oraz Patryk Słowik ustalili, kto stoi za reklamami politycznymi promującymi Rafała Trzaskowskiego i szkalującymi jego konkurentów w Internecie. Okazuje się, że pojawia się tu pracownik i wolontariusze fundacji Akcja Demokracja, której prezesem jest człowiek, który jeszcze kilka tygodni temu był asystentem posłanki Koalicji Obywatelskiej. Reklamy były publikowane przez profile na Facebooku "Wiesz Jak Nie Jest" i "Stół Dorosłych", których administrator jest nieznany. Na promocję wydał on jednak więcej niż komitety wyborcze Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego. Skąd pochodziły pieniądze? Wszystko wskazuje na to, że z zagranicy. Ustalenia dziennikarzy są szokujące. Co ciekawe fakt finansowania reklam ze źródeł zagranicznych, potwierdził rządowy Ośrodek Analizy Dezinformacji NASK. Co na to politycy Platformy Obywatelskiej? Twierdzą, że mamy do czynienia z prowokacją. W takie tłumaczenie uwarzą co najwyżej najbardziej fanatyczni zwolennicy tej patii.
Reklama

Wasze komentarze

Autor komentarza: ArielTreść komentarza: To dramat Kto w ogóle słyszał o tych pseudo wykonawcach. Od gwiazd dzieli ich przepaść. Poziom muzyczny co roku niższy ale ważne że piwo dobrze się sprzedajeŹródło komentarza: Kto wystąpi na Dniach Tomaszowa? My juz wiemyAutor komentarza: MichalskiTreść komentarza: Nikogo nie znamŹródło komentarza: Kto wystąpi na Dniach Tomaszowa? My juz wiemyAutor komentarza: sbTreść komentarza: Na ogrodzeniu w Lubochni na ul. Tomaszowskiej (na wysokości szwalni) znajduje się baner informujący, że "pisiory" zniszczyły plakaty wyborcze. Jeżeli to prawda to myślę, że zostało to zgłoszone do organów ścigania z danymi tych wandali wraz z ich preferencjami politycznymi. Jeżeli tak się nie stało, to jest zwykłe pomówienie.Źródło komentarza: PKW: 28 mln 943 tys. 594 osoby uprawnione do głosowania w niedzielnych wyborachAutor komentarza: StrongTreść komentarza: Trzaska niestety zostanie pogrążony i przegra rywalizację o stołek Prezydenta Polski. Ten notoryczny kłamca nie nadaje się do niczego. To już jego końcówka... po przegranej 🇵🇱Źródło komentarza: Produkty brudnej kampaniiAutor komentarza: małolatTreść komentarza: Wielka ,wielka żenada,szkoda naszych pieniędzy!!!Źródło komentarza: Kto wystąpi na Dniach Tomaszowa? My juz wiemyAutor komentarza: WildertTreść komentarza: Mamy dość tego dziadostwa za publiczne pieniądze ,są ważniejsze sprawy do ogarnięcia !Źródło komentarza: Kto wystąpi na Dniach Tomaszowa? My juz wiemy
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama