Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 26 lipca 2025 09:35
Reklama
Reklama

W skansenie – bez kanikuły

Okres letni w Skansenie Rzeki Pilicy nie jest bynajmniej martwym sezonem. Wręcz przeciwnie, ta pora roku tradycyjnie wiąże się tutaj z czasem największego ożywienia. To właśnie podczas letnich miesięcy pilicki skansen przeżywa istne oblężenie ze strony wielotysięcznych rzesz zwiedzających – tak krajowych, jak i zagranicznych. Trwa tu również „letni szczyt” odwiedzin uczestników licznych obozów i kolonii młodzieżowych, turnusów wczasowych, a także rozmaitych delegacji oficjalnych z kraju i zagranicy, goszczących w nadpilickim regionie. W tym czasie otwierane są też w Skansenie nowe ekspozycje stałe i czasowe – również w oprawie inscenizacji historycznych. Jednocześnie ciepła i na ogół bezdeszczowa aura miesięcy letnich jest skrzętnie wykorzystywana do przeprowadzania wielu prac konserwacyjno - remontowych przy skansenowych obiektach, jak też eksponatach prezentowanych na wolnym powietrzu.

Reklama

Najświeższym tego przykładem jest nowo odrestaurowana wartownia, posiadająca szacowną, bo prawie 90-letnią metrykę. Ten urokliwy, drewniany budyneczek trafił do Skansenu w końcu grudnia 2008 roku z przeciwległego brzegu Pilicy, a dokładniej - z terenu likwidowanej wtedy dawnej przystani wioślarskiej nie istniejących już Zakładów Włókien Chemicznych „Wistom”. Przez ostatnich 50 lat pełnił on tam rolę… rozdzielni prądu na teren przystani. Wcześniej stał krótko jako stróżówka przy bramie wejściowej do tomaszowskiego osiedla „Michałówek”, zbudowanego jeszcze przed wojną dla kadry technicznej wspomnianych zakładów chemicznych. A przywieziono go tutaj na przełomie lat 40 i 50 ub. wieku z dawnej rezydencji prezydentów RP w niedalekiej Spale, która została wtedy przekształcona w ośrodek wczasowy FWP.

 

„Wędrująca” wartowania okazała się oryginalnym i cennym nabytkiem Skansenu, zarówno ze względu na swoją niezwykłą historię, jak i architekturę. Wiele bowiem wskazuje na to, że jest ona jednym z kilku schronień, postawionych w latach 20-tych ub. wieku przy bramach wjazdowych do spalskiej rezydencji, służącej wtedy Prezydentowi RP – prof. Stanisławowi Wojciechowskiemu. Ich spalski rodowód potwierdzają zarówno relacje naocznych świadków, jak też pozyskiwane przez Skansen archiwalne fotografie z okresu przedwojennego i lat II wojny światowej. Być może te wartownie zbudowano w jednym czasie z drewnianą kaplicą prezydencką, górującą do dzisiaj nad centrum Spały. Te budowle łączą bowiem wyraźne cechy tzw. stylu narodowego, propagowanego wówczas m.in. przez wybitnego polskiego architekta – Kazimierza Skórewicza, projektanta spalskiej kaplicy. Czy również spod jego ręki wyszedł projekt spalskich wartowni?

 

Przywrócenie dawnego blasku temu mocno sfatygowanemu budynkowi było możliwe dzięki środkom pozyskanym z budżetu miasta Tomaszowa Maz. Remont skansenowej wartowni został przeprowadzony w ramach tegorocznych inwestycji miejskich i pochłonął kwotę 12,5 tys. zł. Zgodnie z konsekwentnie stosowaną w Skansenie zasadą ożywiania jego obiektów nowo odrestaurowana wartownia pomieści jeden z nowoczesnych punktów informacji turystycznej, lokowanych na „Szlaku konnym po woj. łódzkim”, tworzonym ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Taki samoobsługowy punkt, umożliwiający turystom szeroki dostęp m.in. do Internetu i GPS, zostanie uruchomiony w Skansenie Rzeki Pilicy prawdopodobnie na przyszłoroczny sezon turystyczny.

 

Prowadzone w Skansenie letnie prace konserwacyjno-remontowe są finansowane także z jego własnych środków, pozyskiwanych ze sprzedaży biletów, urządzania lekcji muzealnych i ognisk oraz od strategicznego sponsora - „Ceramiki Paradyż”. Dzięki temu można było odnowić inną spalską osobliwość, tj. drewniany budyneczek dawnej toalety carskiej. Przeszedł on gruntowną renowację zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz.

 

Pieczołowitym zabiegom konserwatorskim została poddana także należąca do Skansenu autentyczna łódź polskich saperów z 1939 roku. Dzięki temu unikatowa jednostka pływająca wojsk inżynieryjnych II RP, jedna z dwóch dzisiaj zachowanych w polskich zbiorach muzealnych, zajaśniała pełnym blaskiem.

 

Intrygującego odkrycia dostarczyły prace renowacyjno-konserwatorskie przeprowadzone przy krzyżu przydrożnym, który w czerwcu br. trafił do Skansenu z nadpilickiej wsi Kurnędz. Jej mieszkańcy postawili go tuż po zakończeniu wojny w 1945 roku wykorzystując do tego celu… lufę armatnią oraz łuski do nabojów artyleryjskich, użytych na ramiona i zwieńczenie krzyża. Po dokładnym oczyszczeniu komory zamkowej (uprzednio zabetonowanej w ziemi) ukazały się na niej wybite wyraźnie oznaczenia. Okazało się, że wbrew wcześniejszym, powszechnym przypuszczeniom lufa ta nie ma proweniencji niemieckiej, lecz pochodzi od armaty… radzieckiej (typu ZIS S53, kal. 85 mm) wyprodukowanej w 1944 roku. Prawdopodobnie pochodzi ona od radzieckiego czołgu lub działa samobieżnego. Być może pojazd ten został zniszczony po trafieniu niemieckim pociskiem. Wyraźne ślady takiej eksplozji nosi zabetonowany 65 lat temu obok lufy fragment łoża tej samem armaty.

 

Dokonane wtedy w Kurnędzu wykorzystanie lufy od radzieckiej armaty i żelaznych łusek od nabojów do niemieckiej, ciężkiej armaty przeciwlotniczej kal. 88 mm na przydrożny krzyż ma dzisiaj podwójny wymiar symboliczny. Niemniej wymowne jest to, że podczas obecnej konserwacji tego krzyża możliwe było zastąpienie pięciu mocno przerdzewiałych łusek (jedną przed 25 laty zastąpiono nawet drewnianą atrapą) identycznymi łuskami w znacznie lepszym stanie. A pochodzą one ze zbiorów Skansenu Rzeki Pilicy. Łuski te zostały zespolone z lufą oryginalnymi zamocowaniami z 1945 roku. Z podobną pieczołowitością odrestaurowano trzy drewniane zakończenia ramion i wierzchołka krzyża, a także autentyczną, żeliwną figurę Chrystusa. Niebawem odrestaurowany krzyż przydrożny z Kurnędza zostanie ustawiony w jego pierwotnym, pionowym położeniu wraz z żelaznym ogrodzeniem, również ofiarowanym Skansenowi przez mieszkańców Kurnędza.

 

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednej nowości przygotowanej na tegoroczny sezon turystyczny z myślą o krajowych i zagranicznych gościach naszej placówki. Tych ostatnich, zwłaszcza w tym roku, jest coraz więcej. Z pewnością przydało im się 9 nowych tablic informacyjnych ustawionych przy ważniejszych obiektach i plenerowych eksponatach. Zawierają one podstawowe informacje w językach: polskim, angielskim i niemieckim, a także unikatowe, archiwalne fotografie. Obecnie na terenie Skansenu są już łącznie 23 takie tablice, spełniające rolę trójjęzycznych mini-przewodników.

[reklama2]

Reklama

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

Reklama

Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Do szpitalnych oddziałów ratunkowych w wakacje często trafiają pacjenci pod wpływem alkoholu i środków odurzających. Może to wpływać na komfort innych hospitalizowanych, ale też na pracę personelu. W Wejherowie pijany pacjent skakał po szpitalnym łóżku i zdemolował część podwieszanego sufitu.Data dodania artykułu: 26.07.2025 09:05
Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

W czerwcu, podobnie jak w całym drugim kwartale br., spadła sprzedaż nowych mieszkań w większości największych miast - wynika z raportu portalu RynekPierwotny.pl. Zmniejszyła się również aktywność inwestycyjna firm deweloperskich, co jednak nie zatrzymało wzrostu liczby mieszkań w ofercie.Data dodania artykułu: 24.07.2025 11:37
Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

Podziękowałem TVP za ofertę i po przeanalizowaniu postanowiłem jej nie przyjmować. Motywacja była wyłącznie biznesowa, myślę, że dostarczę do projektu koproducenta lub koproducentów na lepszych warunkach - wyjaśnił producent i scenarzysta nowej filmowej adaptacji „Lalki” Radosław Drabik.Data dodania artykułu: 22.07.2025 21:05
Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca nowego budżetu na lata 2028-34 spotkała się z krytyką ze strony przedstawicieli największych frakcji w PE. Europosłowie Siegfried Muresan (EPL) i Carla Tavares (S&D) zarzucili KE marginalizowanie roli Parlamentu oraz próbę osłabienia kluczowych polityk unijnych - spójności i rolnictwa.Data dodania artykułu: 21.07.2025 14:27
W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Ponad 20 zabytków z woj. łódzkiego, w tym głównie kościoły i klasztory, ma przejść remonty i konserwacje przy wsparciu środków z programu „Ochrona zabytków” resortu kultury. Na ten cel w regonie rozdysponowano w sumie przeszło 6 mln zł.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:44
Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

W środę i czwartek nastąpi rekonstrukcja rządu, powstaną dwa nowe duże resorty: jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę - poinformował w poniedziałek wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Jeszcze dziś ma się odbyć spotkanie liderów ugrupowań koalicyjnych.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:20
Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Negowanie Holokaustu to haniebne kłamstwo historyczne - powiedział w niedzielę w Lublinie prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński. Jego zdaniem to, co robi Grzegorz Braun jest uderzeniem w nasze najbardziej elementarne interesy, niszczy nasze stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:22
Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży

Rozpoczynamy prace nad ustawą, która wprowadzi zakaz bezpłatnych staży - powiedziała na konferencji prasowej we Wrocławiu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Mają na tym skorzystać młodzi pracownicy - dodała.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:20
Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży
Reklama

Polecane

Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

W czwartek, 24 lipca 2025 roku, w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim, podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności (BCU) przy Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 3 im. Jana Pawła II, czyli popularnej samochodówce. Całkowita wartość inwestycji to 23 886 600 złotych, z czego 9 111 197 zł pochodzi z dofinansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy. W wyniku przeprowadzonego przetargu wykonawcą prac została firma LK Inwest z Wrocławia. Pomimo krótkiego terminu realizacji – do końca 2025 roku – prezes firmy, Krzysztof Łuksza, zapewnił, że inwestycja zostanie ukończona w terminie. Powstanie Branżowego Centrum Umiejętności to jedno z najważniejszych przedsięwzięć oświatowych w naszym regionie.Data dodania artykułu: Wczoraj, 17:48
Szukają lekarzy... na gwałtTeatr na Zamku zaprasza w najbliższa niedzielęPodpisano umowę na budowę Branżowego Centrum UmiejętnościKorekta rozkładu MZK, trasy objazdowe autobusów w związku z zamknięciem mostu na rzece PilicyZapraszamy na uroczystość 81. Rocznicy Wybuchu Powstania WarszawskiegoRafał Pacześ - ProkuraTOUR'a  w Helios na Scenie24 lipca Policja obchodzi swoje święto; kim jest statystyczny funkcjonariusz?„Szlak Mazovii” – Galeria Tomaszów ożywia historięNie ma wrażeń bez obrażeń – niepokojący trend w sieciUsługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejNowe struktury Akademii Piłkarskiej RKS Lechia!Personalia: Mirosław Kukliński w roli prezesa SIM
Reklama
Reklama
Reklama
Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy Wąwału od dłuższego czasu skarżą się na uciążliwość działających tam firm. Piszą skargi do różnych instytucji, władz gminy wiejskiej Tomaszów. Nie ukrywają też, że czują się bezsilni, bo nikt na nie właściwie nie reaguje. Urzędy twierdzą, że nie mają odpowiednich narzędzi kontrolnych. Władze gminy pozostają właściwie bierne, a to na nich spoczywa główna odpowiedzialność. Trudno bowiem obwiniać przedsiębiorcę, że prowadzi działalność, zatrudnia ludzi, płaci podatki, zarówno te lokalne, jak i krajowe. Gmina ma w nich także swój udział. Z tym, że ta sama gmina równocześnie zezwala na budowę kolejnych budynków mieszkalnych, przekształca tereny rolne w osiedla mieszkaniowe, Zapomina przy tym, że ludziom, którzy się tu osiedlają powinno się zapewnić właściwą jakość życia. Wyjaśnienia, że każdy kupuje działkę i inwestuje na własne ryzyko są nie do przyjęcia. Dotyczy to zresztą nie tylko uciążliwości związanych z działalnością gospodarczą, ale też dostępności do mediów, dróg itd. Wśród firm na które najbardziej uskarżają się obecnie mieszkańcy, należy betoniarnia pana Mordaki. Jednak ich niepokój budzą także plany budowy kolejnych firm, w tym przetwórstwa mięsnego.
Zapraszamy do Kina Konesera: Prosta historia

Zapraszamy do Kina Konesera: Prosta historia

Filmy prezentowane w ramach Kina Konesera to najczęściej niszowe dzieła z niebanalną fabułą i inteligentnym humorem. Wyświetlane historie mają na celu nie tylko uprzyjemnić widzowi spędzony czas w naszym kinie, ale również wzbogacić go o nowe wartości, przeżycia i walory wizualne! Filmy Kina Konesera to często dzieła uhonorowane licznymi nagrodami na festiwalach filmowych.
Reklama

Wasze komentarze

Autor komentarza: o'kej toTreść komentarza: "Przykre, że w tomaszowskim samorządzie są tacy radni, którzy czerpią radość z rujnowania innych. Włażą z buciorami w prywatne życie, szukają haków, wymyślają kłamstwa, szerzą pomówienia" Zupełnie jakby autor o sobie...Źródło komentarza: Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?Autor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: Masz rację. Pisiory, rządzące obecnie szpitalem, są tacy sami denni, jak ten Twój ulubiony ryży donek, rządzący całą Polską. Ten ryżowaty tylko dlatego rządzi Polską, aby na polecenie jego ukochanych potomków hitlera, ten nasz kraj maksymalnie maksymalnie zniszczyć. W tej polityce niszczenia Polski jest również zabieranie kasy dla całej służby zdrowia, w tym i dla szpitala w Tomaszowie. I żeby tym szpitalem zarządzał ekonomiczny geniusz, z niemieckim donkiem i tak przegra, jak jemu zabiorą kasę. Pozdrowienia od starego czekisty.Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejAutor komentarza: PasażerTreść komentarza: Dlaczego 40tka nie jedzie objazdem przez ul. Mazowiecka? Większość przystanków byłoby zachowanych, a tak ludzie nie zdążą do szkoły i pracy.Źródło komentarza: Korekta rozkładu MZK, trasy objazdowe autobusów w związku z zamknięciem mostu na rzece PilicyAutor komentarza: TMTreść komentarza: Tylko ryżu daje kasę albo nie daje;(Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejAutor komentarza: CzlowiekTreść komentarza: Tak się składa że obecny prezes i dyrektorzy TCZ to kolesie Twojego idola Antoniego a nie Donalda. TO ON ICH TU WSADZIŁ mimo że nie nadają się nawet do pasania gesi. Piszesz bzdury jak zwykle.Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejAutor komentarza: AK-47Treść komentarza: Znaj proporcjum, mocium panie!Źródło komentarza: Protestowali w sprawie polityki emigracyjnej
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama