Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
niedziela, 6 lipca 2025 16:51
Reklama
Reklama

Jak 95 lat temu...

Jest wyjątkowo, jak na zimową porę roku, ciepłe i słoneczne lutowe popołudnie 1915 roku. Żołnierzom 12 roty, należącej do rosyjskiego 69-go Pieszego Riazańskiego Pułku im. Kniazia Golicyna, mija powoli kolejny dzień frontowy.

[reklama2]

Reklama

Nie różni się on zbytnio od wielu poprzednich dni, spędzonych przez nich w okopach na pilickiej rubieży koło Inowłodza. Tę pozycję wspomniany pułk obsadził bowiem jeszcze w końcu grudnia poprzedniego roku, kiedy po wielkiej „bitwie łódzkiej” front rosyjsko-niemiecki ustabilizował się m.in. wzdłuż rzeki Pilicy między Inowłodzem i Nowym Miastem.


Toczone tu zmagania aż do maja 1915 roku miały charakter walk pozycyjnych. Obydwie armie wyryły w zamarzniętej ziemi wiele kilometrów okopów, transzei i schronów. Ich półroczne boje ograniczały się do okresowych, acz niezwykle ciężkich ostrzałów artyleryjskich oraz nagłych i zaciętych ataków patroli wysyłanych z obu stron na przedpole linii. Długotrwałe przebywanie w zimowych warunkach na uciążliwych pozycjach polowych sprawiło, że stopniowo zanikał entuzjazm z początków I wojny światowej. Dotyczyło to zwłaszcza licznych rzesz Polaków, wcielonych do armii zaborczych i zmuszanych do walki pod obcymi sztandarami o obcą im sprawę.


Właśnie taki, w znacznym stopniu polski charakter miał 69 riazański pułk piechoty, stacjonujący przed wojną w Lublinie i złożony w dużej mierze z mieszkańców tego regionu. I właśnie dzieje tego pułku postanowili dogłębnie poznać i odtwarzać członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Pod obcymi sztandarami”, założonej w 2004 roku przez Artura Szczepaniaka z Warszawy i Wieńczysława Kowalskiego z Lublina. Wkrótce dołączyli do nich podobni pasjonaci żywej historii z innych miast Polski. Najpierw zgromadzili oni imponujący zasób dokumentacji fotograficznej, literatury i opisów, na podstawie których wykonali z wyjątkowa pieczołowitością większość elementów rosyjskiego umundurowania i oporządzenia z lat 1907-15. Przyszedł także czas na występy publiczne.


Jeden z pierwszych miał miejsce w Skansenie Rzeki Pilicy podczas trwającej tutaj w styczniu 2007 roku rekonstrukcji historycznej pt. „Pilickie Verdun – zima 1915”. Występ członków GRH riazańskiego 69-go pułku zyskał na tyle wysoką ocenę widzów i gospodarzy Skansenu, że ci ostatni postanowili zaprosić ich ponownie – tym razem z okazji okrągłej 95 rocznicy rozpoczęcia pierwszo-wojennych walk pozycyjnych nad Pilicą. Tym razem rekonstruktorom tym przypadła rola całkowitego wypełnienia widowiska, które przybrało formę „żywej dioramy historycznej”. Jej celem było ukazanie jednego dnia żołnierskiego bytu w okopach nad Pilicą w lutym 1915 roku.


Na dioramę złożyło się szereg scen, prezentowanych przez tę grupę z niezwykłą dbałością o historyczne realia. Obrazową scenerię do nich tworzył fragment transzei z ziemianką i stanowiskami strzeleckimi, zrekonstruowany na skansenowym poligonie w sąsiedztwie zabytkowego, drewnianego spichlerza. Na przedpolu stanęła drewniana atrapa armaty, zbudowana m.in. z fragmentu chłopskiego wozu na podstawie autentycznych zdjęć z albumu rosyjskiego oficera, znajdującego się w zbiorach Skansenu. W oparciu o nie odtworzono także drewniane zadaszenie dla wartownika nadzorującego przedpole.


W tej scenerii toczyły się codzienne zajęcia żołnierzy- Polaków z 12 roty 69 pułku rosyjskiego, ukazujące zarówno ich czynności ściśle regulaminowe (np. zmiana warty, naprawianie okopu, czy ustawianie ckm), jak też związane z codzienną higieną i próbami umilenia sobie czasu (uruchamianie patefonu, robienie pamiątkowych zdjęć). Wymownym, mocnym akordem dioramy były sceny przejścia przez linię frontu dwóch żołnierzy niemieckich, będących jak się okazało również Polakami. Podobnym realizmem tchnęło „pisanie listu z frontu do domu”, odtworzone z wykorzystaniem treści autentycznego listu rosyjskiego żołnierza – Polaka z kielecczyzny.

 


W dużej jednak mierze żołnierska krzątanina koncentrowała się – jak to na froncie – wokół przyrządzania codziennej strawy. Po raz pierwszy w historii skansenowych rekonstrukcji ukazano tak drobiazgowo proces przygotowania typowo okopowych potraw – i to według zachowanych oryginalnych przepisów. Licznie zgromadzeni widzowie mogli nie tylko śledzić ich przyrządzanie, ale także je… skosztować! Po zakończeniu inscenizacji był także czas na dokładne obejrzenie kompletnie wyposażonego pierwszo-wojennego okopu oraz żołnierskiego umundurowania, wyposażenia i uzbrojenia.


Ta znakomicie przygotowana i „zagrana” diorama była świetną ilustracją do dokonanego wcześniej w Skansenie uroczystego otwarcia wystawy czasowej pt. „Sztuka okopowa”, o której piszemy osobno. Zasługa w tym zarówno interesującego scenariusza inscenizacji (autorstwa Wieńczysława Kowalskiego), jak też pozostałych odtwórców: wspomnianego już Artura Szczepaniaka oraz Grzegorza Kocyka z Kozienic, Andrzeja Mościckiego ze Strzelec Opolskich, Jarosława Olszewskiego z Lublina, Piotra Moskwy ze Skierniewic, Mariusza Kowalewskiego z Włodawy, Marka Sosnowskiego z Puław i Michała Rybaka z Tomaszowa Maz. (dołączył do dioramy z tutejszej organizacji „Strzelca”). Po inscenizacji nie odmówili sobie oni udziału w niecodziennej sesji zdjęciowej w oryginalnej scenerii znajdujących się w Skansenie 100-letnich budowli z rosyjską metryką. Jak sami podkreślali: „…podjęta przez nas praca rekonstrukcyjna, jest hołdem dla tych, którzy w obcych, zaborczych mundurach walczyli o przyszłą, wolną i niepodległą Polskę”.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

Mariusz StrzępekMariusz Strzępek

Pan radny Kazimierz Mordaka w niespełna rok samorządowej kadencji stał się czołowym hejterem tomaszowskiej Platformy Obywatelskiej. W pełnych pogardy wpisach poddaje krytyce każdego, kto tylko mu się z jakichś powodów nie podoba. Tymczasem radnemu brakuje podstawowej wiedzy, niezbędnej do sprawowania mandatu

Bohaterowie literaccy, komiksowi, historyczni często posiadają własne konie. Słynny ostatnio Zorro jeździł na Tornado, Don Kichot dosiada Rosynanta, Aleksander Wielki, z kolei Bucefała. Miał Kasztankę, marszałek Piłsudski. A i Napoleon był dumny ze swego Marengo. Tymczasem tomaszowscy samorządowcy mogą zasłynąć co najwyżej tym, że z własnymi końmi na rozumy się zamienili. Trochę złośliwy wstęp, ale jest odpowiedzią na złośliwości kierowane w moim kierunku, wypada więc odpłacić końskim dowcipem, bo bardziej subtelnego adresat mógłby nie zrozumieć. Tomaszowscy radni Koalicji Obywatelskiej z Rady Powiatu Tomaszowskiego takie wrażenie niestety robią. Brak wiedzy merytorycznej próbują nadrabiać internetowym hejtem. Ludzie ci oporni są na wiedze nie tylko wynikającą z lektury książek, aktów prawnych, obowiązującego orzecznictwa, ale też z doświadczenia. Można wybaczyć takie zachowanie panu Kazimierzowi Mordace, który w telewizji chwali własnego wnuczka, który nie lubi się uczyć, ale za to nauczył się jeździć ciągnikiem, ale pozostałym już chyba nie. Wszak uważają się lepszy gatunek ludzki, z pogarda traktujący otoczenie oraz każdego, kto myśli inaczej. O co chodzi? Już wyjaśniam
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

25 proc. Polaków padło ofiarą naruszenia prywatności danych; zwykle zmieniają hasło

Co czwarty Polak doświadczył naruszenia prywatności danych - wynika z badania firmy Huawei. 64 proc. ofiar zmienia hasła i jest to najczęstsza reakcja na incydent. Około jedna trzecia Polaków zadeklarowała, że zawraca uwagę na kwestię danych w aplikacjach i mediach społecznościowych.Data dodania artykułu: 06.07.2025 15:12
25 proc. Polaków padło ofiarą naruszenia prywatności danych; zwykle zmieniają hasło

215 zarzutów dla lekarza za wystawianie recept na środki odurzające

215 zarzutów wystawienia 271 recept na leki zawierające substancje psychoaktywne usłyszał lekarz z Łodzi zatrzymany przez policjantów z komendy wojewódzkiej. Według policji udzielał też teleporad i wystawiał zwolnienia lekarskie. Lekarzowi grozi do 8 lat więzienia. Śledztwo jest rozwojowe.Data dodania artykułu: 06.07.2025 09:36
215 zarzutów dla lekarza za wystawianie recept na środki odurzające

Sondaż: prawie połowa Polaków uważa, że PiS odzyska władzę po wyborach w 2027 r.

Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r., uważa tak 48,8 proc. uczestników badania przeprowadzonego na zlecenie Onetu.Data dodania artykułu: 06.07.2025 09:34
Sondaż: prawie połowa Polaków uważa, że PiS odzyska władzę po wyborach w 2027 r.

Kardiolog: upał szczególnie groźny dla osób z chorobami układu krążenia

Upał stanowi szczególne zagrożenie dla osób z chorobami układu krążenia. Obciąża serce i naczynia krwionośne, zwiększając ryzyko poważnych powikłań, takich jak zawał serca czy udar mózgu – przypomniał kardiolog dr Maciej Pruski jr.Data dodania artykułu: 05.07.2025 10:25
Kardiolog: upał szczególnie groźny dla osób z chorobami układu krążenia

Obrońcy dziennikarzy oskarżonych o gwałt: zarzuty nie znajdują potwierdzenia w dowodach

Obrońcy dziennikarzy TVN Turbo, oskarżonych o zgwałcenie dwóch kobiet, wyrazili przekonanie, że formułowane wobec ich klientów zarzuty nie znajdują potwierdzenia w dowodach. Sam akt oskarżenia określili jako „pozbawiony uzasadnienia faktycznego i prawnego”.Data dodania artykułu: 05.07.2025 10:18
Obrońcy dziennikarzy oskarżonych o gwałt: zarzuty nie znajdują potwierdzenia w dowodach

Rzeszowskie miejscówki dla fanów sportowych wyzwań

Siłownie prywatne i parki aktywności dla mieszkańców Rzeszowa i okolic. Gdzie mogą ćwiczyć rzeszowianie i co miasto oferuje swoim mieszkańcom.Data dodania artykułu: 04.07.2025 19:20
Rzeszowskie miejscówki dla fanów sportowych wyzwań

Grupa 14 państw UE zaapelowała do KE o zachowanie funduszy spójności w obecnej formie

Czternaście państw Unii Europejskiej zaapelowało do Komisji Europejskiej o utrzymanie funduszy spójności jako niezależnego instrumentu wsparcia rozwoju regionów. Apel pojawił się w związku z propozycją nowego budżetu UE po 2027 roku, którą KE ma przedstawić 16 lipca.Data dodania artykułu: 04.07.2025 18:46
Grupa 14 państw UE zaapelowała do KE o zachowanie funduszy spójności w obecnej formie

Nawrocki: Sławomir Cenckiewicz będzie szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego

Szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego będzie prof. Sławomir Cenckiewicz, jego zastępcami generałowie Andrzej Kowalski i Mirosław Bryś - poinformował prezydent elekt Karol Nawrocki. Chcę, by Pałac Prezydencki był ośrodkiem kształtującym polską politykę bezpieczeństwa w zakresie wojskowym, cywilnym, operacyjnym - mówił.Data dodania artykułu: 03.07.2025 14:38
Nawrocki: Sławomir Cenckiewicz będzie szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Polecane

Czy remont ulicy Dąbrowskiej ruszy jeszcze w tym roku?

Czy remont ulicy Dąbrowskiej ruszy jeszcze w tym roku?

Jest to bardzo prawdopodobne. Wszystko jednak zależy od ministra infrastruktury, Dariusza Klimczaka. Aby mogły ruszyć prace, potrzebna jest jego zgoda na przesunięcie środków, jakie pozostały z dotacji, jaką Powiat otrzymał na remont mostu przy ulicy Modrzewskiego. Pierwotnie planowano przebudować skrzyżowanie ulic Nowowiejskiej i Konstytucji 3-go maja. Jednak prace należy zakończyć do końca roku. A to jednak zbyt krótki czas, zważywszy na konieczność uwzględnienia istniejącej już infrastruktury technicznej, w tym możliwych kolizji. Dużo prostsze może być wykonanie niespełna kilometra drogi od ulicy Bema w kierunku Kolonii Zawada. Projekt budowlany jest już gotowy. Ulica ta jest wlotem do miasta będącym w najgorszym stanie technicznym. Do przebudowy samorząd przygotowuje się od wielu lat. Po prawej stronie ma powstać ciąg pieszo rowerowy, po lewej utrzymane zostaną miejsca parkingowe. Koszt inwestycji to ok. 5 milionów złotych. 2,5 miliona powiat będzie musiał dołożyć.Data dodania artykułu: Dzisiaj, 16:08
Czy remont ulicy Dąbrowskiej ruszy jeszcze w tym roku?Zaginiony Arkadiusz ŚwiderekZaginął 46-letni Sebastian Majewski z Tomaszowa MazowieckiegoBędą protestować przeciwko emigrantom.Letnia Scena Artystyczna 2025 wystartowałaOd 5 lipca nowe zakazy dotyczące sprzedaży e-papierosów i paleniaLudzie listy piszą.  Dwie czy jedna? Może jednak dać ludziom wybór?Tomaszowscy siatkarze wystartują 13 wrześniaGmina Tomaszów apeluje do mieszkańców o racjonalne gospodarowanie wodąCzy warto inwestować w mieszkania w mniejszych miastach?Tragiczny finał poszukiwań nastolatka nad Zalewem. Nie żyje też 33-latekPiórnik Stitch – praktyczny i kolorowy dodatek dla fanów Disneya
Reklama
Reklama
Reklama
Mordaka Patrol w pogoni za Hospicjum

Mordaka Patrol w pogoni za Hospicjum

Po spektakularnym śledztwie dotyczącym domu, należącego do Prezydenta Marcina Witko, jaki pobudował sobie w Wiśle, przyszła kolej na następne. Tym razem dotyczy funkcjonowania hospicjum im Św. Filipa Neri, które prowadzi Fundacja Dwa Skrzydła, firmowana przez księdza Grzegorza Chirka. Inwestycja oddana w tym roku do użytku, na którą dofinansowanie udało się miastu pozyskać jeszcze w czasach rządów PiS, przyjmuje już pierwszych podopiecznych. Fundacja jednak działalność rozpoczęła wcześniej, prowadząc usługi hospicjum domowego. Radny Michał Kucharski postanowił w tej sprawie złożyć interpelację, w której stawia pytania, na które odpowiedź można uzyskać w 5 minut, telefonując do któregoś z wiceprezydentów lub urzędników, nigdy nie uchylających się od odpowiedzi. Tylko co pokazałoby się na Facebooku? Zdjęcie Iphona? Jeśli więc w okolicach ulicy Kępa, zobaczycie różowego trabanta, możecie być pewni, że w pobliżu czają się wywiadowcy, którzy sprawdzają źródło pochodzenia kostki brukowej, wykorzystanej do wyłożenia podjazdów i ciągów komunikacyjnych.
Lekarz chorego nie zrozumie....

Lekarz chorego nie zrozumie....

Jak pogodzić wodę z ogniem? Czy jest to w ogóle możliwe. Miniony weekend, to dwie przeprowadzone przeze mnie rozmowy, internetowe oraz telefoniczno internetowe. Obie dotyczyły szpitala, a jakby obejmowały dwa różne światy. Okazuje się, że rzeczywistość lekarza nie jest tą samą, która obejmuję percepcję pacjenta.
Reklama
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama