Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
niedziela, 27 lipca 2025 02:37
Reklama
Reklama

Jak 95 lat temu...

Jest wyjątkowo, jak na zimową porę roku, ciepłe i słoneczne lutowe popołudnie 1915 roku. Żołnierzom 12 roty, należącej do rosyjskiego 69-go Pieszego Riazańskiego Pułku im. Kniazia Golicyna, mija powoli kolejny dzień frontowy.

[reklama2]

Reklama

Nie różni się on zbytnio od wielu poprzednich dni, spędzonych przez nich w okopach na pilickiej rubieży koło Inowłodza. Tę pozycję wspomniany pułk obsadził bowiem jeszcze w końcu grudnia poprzedniego roku, kiedy po wielkiej „bitwie łódzkiej” front rosyjsko-niemiecki ustabilizował się m.in. wzdłuż rzeki Pilicy między Inowłodzem i Nowym Miastem.


Toczone tu zmagania aż do maja 1915 roku miały charakter walk pozycyjnych. Obydwie armie wyryły w zamarzniętej ziemi wiele kilometrów okopów, transzei i schronów. Ich półroczne boje ograniczały się do okresowych, acz niezwykle ciężkich ostrzałów artyleryjskich oraz nagłych i zaciętych ataków patroli wysyłanych z obu stron na przedpole linii. Długotrwałe przebywanie w zimowych warunkach na uciążliwych pozycjach polowych sprawiło, że stopniowo zanikał entuzjazm z początków I wojny światowej. Dotyczyło to zwłaszcza licznych rzesz Polaków, wcielonych do armii zaborczych i zmuszanych do walki pod obcymi sztandarami o obcą im sprawę.


Właśnie taki, w znacznym stopniu polski charakter miał 69 riazański pułk piechoty, stacjonujący przed wojną w Lublinie i złożony w dużej mierze z mieszkańców tego regionu. I właśnie dzieje tego pułku postanowili dogłębnie poznać i odtwarzać członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Pod obcymi sztandarami”, założonej w 2004 roku przez Artura Szczepaniaka z Warszawy i Wieńczysława Kowalskiego z Lublina. Wkrótce dołączyli do nich podobni pasjonaci żywej historii z innych miast Polski. Najpierw zgromadzili oni imponujący zasób dokumentacji fotograficznej, literatury i opisów, na podstawie których wykonali z wyjątkowa pieczołowitością większość elementów rosyjskiego umundurowania i oporządzenia z lat 1907-15. Przyszedł także czas na występy publiczne.


Jeden z pierwszych miał miejsce w Skansenie Rzeki Pilicy podczas trwającej tutaj w styczniu 2007 roku rekonstrukcji historycznej pt. „Pilickie Verdun – zima 1915”. Występ członków GRH riazańskiego 69-go pułku zyskał na tyle wysoką ocenę widzów i gospodarzy Skansenu, że ci ostatni postanowili zaprosić ich ponownie – tym razem z okazji okrągłej 95 rocznicy rozpoczęcia pierwszo-wojennych walk pozycyjnych nad Pilicą. Tym razem rekonstruktorom tym przypadła rola całkowitego wypełnienia widowiska, które przybrało formę „żywej dioramy historycznej”. Jej celem było ukazanie jednego dnia żołnierskiego bytu w okopach nad Pilicą w lutym 1915 roku.


Na dioramę złożyło się szereg scen, prezentowanych przez tę grupę z niezwykłą dbałością o historyczne realia. Obrazową scenerię do nich tworzył fragment transzei z ziemianką i stanowiskami strzeleckimi, zrekonstruowany na skansenowym poligonie w sąsiedztwie zabytkowego, drewnianego spichlerza. Na przedpolu stanęła drewniana atrapa armaty, zbudowana m.in. z fragmentu chłopskiego wozu na podstawie autentycznych zdjęć z albumu rosyjskiego oficera, znajdującego się w zbiorach Skansenu. W oparciu o nie odtworzono także drewniane zadaszenie dla wartownika nadzorującego przedpole.


W tej scenerii toczyły się codzienne zajęcia żołnierzy- Polaków z 12 roty 69 pułku rosyjskiego, ukazujące zarówno ich czynności ściśle regulaminowe (np. zmiana warty, naprawianie okopu, czy ustawianie ckm), jak też związane z codzienną higieną i próbami umilenia sobie czasu (uruchamianie patefonu, robienie pamiątkowych zdjęć). Wymownym, mocnym akordem dioramy były sceny przejścia przez linię frontu dwóch żołnierzy niemieckich, będących jak się okazało również Polakami. Podobnym realizmem tchnęło „pisanie listu z frontu do domu”, odtworzone z wykorzystaniem treści autentycznego listu rosyjskiego żołnierza – Polaka z kielecczyzny.

 


W dużej jednak mierze żołnierska krzątanina koncentrowała się – jak to na froncie – wokół przyrządzania codziennej strawy. Po raz pierwszy w historii skansenowych rekonstrukcji ukazano tak drobiazgowo proces przygotowania typowo okopowych potraw – i to według zachowanych oryginalnych przepisów. Licznie zgromadzeni widzowie mogli nie tylko śledzić ich przyrządzanie, ale także je… skosztować! Po zakończeniu inscenizacji był także czas na dokładne obejrzenie kompletnie wyposażonego pierwszo-wojennego okopu oraz żołnierskiego umundurowania, wyposażenia i uzbrojenia.


Ta znakomicie przygotowana i „zagrana” diorama była świetną ilustracją do dokonanego wcześniej w Skansenie uroczystego otwarcia wystawy czasowej pt. „Sztuka okopowa”, o której piszemy osobno. Zasługa w tym zarówno interesującego scenariusza inscenizacji (autorstwa Wieńczysława Kowalskiego), jak też pozostałych odtwórców: wspomnianego już Artura Szczepaniaka oraz Grzegorza Kocyka z Kozienic, Andrzeja Mościckiego ze Strzelec Opolskich, Jarosława Olszewskiego z Lublina, Piotra Moskwy ze Skierniewic, Mariusza Kowalewskiego z Włodawy, Marka Sosnowskiego z Puław i Michała Rybaka z Tomaszowa Maz. (dołączył do dioramy z tutejszej organizacji „Strzelca”). Po inscenizacji nie odmówili sobie oni udziału w niecodziennej sesji zdjęciowej w oryginalnej scenerii znajdujących się w Skansenie 100-letnich budowli z rosyjską metryką. Jak sami podkreślali: „…podjęta przez nas praca rekonstrukcyjna, jest hołdem dla tych, którzy w obcych, zaborczych mundurach walczyli o przyszłą, wolną i niepodległą Polskę”.

Reklama

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

Reklama

Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Do szpitalnych oddziałów ratunkowych w wakacje często trafiają pacjenci pod wpływem alkoholu i środków odurzających. Może to wpływać na komfort innych hospitalizowanych, ale też na pracę personelu. W Wejherowie pijany pacjent skakał po szpitalnym łóżku i zdemolował część podwieszanego sufitu.Data dodania artykułu: 26.07.2025 09:05Liczba komentarzy artykułu: 2
Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

W czerwcu, podobnie jak w całym drugim kwartale br., spadła sprzedaż nowych mieszkań w większości największych miast - wynika z raportu portalu RynekPierwotny.pl. Zmniejszyła się również aktywność inwestycyjna firm deweloperskich, co jednak nie zatrzymało wzrostu liczby mieszkań w ofercie.Data dodania artykułu: 24.07.2025 11:37
Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

Podziękowałem TVP za ofertę i po przeanalizowaniu postanowiłem jej nie przyjmować. Motywacja była wyłącznie biznesowa, myślę, że dostarczę do projektu koproducenta lub koproducentów na lepszych warunkach - wyjaśnił producent i scenarzysta nowej filmowej adaptacji „Lalki” Radosław Drabik.Data dodania artykułu: 22.07.2025 21:05
Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca nowego budżetu na lata 2028-34 spotkała się z krytyką ze strony przedstawicieli największych frakcji w PE. Europosłowie Siegfried Muresan (EPL) i Carla Tavares (S&D) zarzucili KE marginalizowanie roli Parlamentu oraz próbę osłabienia kluczowych polityk unijnych - spójności i rolnictwa.Data dodania artykułu: 21.07.2025 14:27
W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Ponad 20 zabytków z woj. łódzkiego, w tym głównie kościoły i klasztory, ma przejść remonty i konserwacje przy wsparciu środków z programu „Ochrona zabytków” resortu kultury. Na ten cel w regonie rozdysponowano w sumie przeszło 6 mln zł.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:44
Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

W środę i czwartek nastąpi rekonstrukcja rządu, powstaną dwa nowe duże resorty: jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę - poinformował w poniedziałek wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Jeszcze dziś ma się odbyć spotkanie liderów ugrupowań koalicyjnych.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:20
Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Negowanie Holokaustu to haniebne kłamstwo historyczne - powiedział w niedzielę w Lublinie prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński. Jego zdaniem to, co robi Grzegorz Braun jest uderzeniem w nasze najbardziej elementarne interesy, niszczy nasze stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:22
Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży

Rozpoczynamy prace nad ustawą, która wprowadzi zakaz bezpłatnych staży - powiedziała na konferencji prasowej we Wrocławiu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Mają na tym skorzystać młodzi pracownicy - dodała.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:20
Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży
Reklama

Polecane

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Chyba jestem jedyną osobą w naszym mieście, która potrafi bez ogródek pokazywać kulisty lokalnej polityki. Przyjaciół mi to nie przysparza, a fakty, które opisuję, często demaskują ludzi, którzy na co dzień starają się budować swój własny obraz na bazie kłamstw. Tytuł felietonu zaczerpnąłem z serialu, jaki powstał w czasach słusznie minionych, którego opowiadającym historię słynnych oszustw narratorem, był Piotr Fronczewski,. Tym razem jednak nie będzie o eleganckich i luksusowych limuzynach, kosztownej biżuterii, czy partiach szachów, rozgrywanych za pomocą listów poleconych. Chociaż z szachami może i ta historia mieć co nieco wspólnego. Z tym, że większość występujących na szachownicy figur, to niestety warte zbicia pionki.Data dodania artykułu: Wczoraj, 11:24 Liczba komentarzy: 1 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 5
Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

W czwartek, 24 lipca 2025 roku, w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim, podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności (BCU) przy Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 3 im. Jana Pawła II, czyli popularnej samochodówce. Całkowita wartość inwestycji to 23 886 600 złotych, z czego 9 111 197 zł pochodzi z dofinansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy. W wyniku przeprowadzonego przetargu wykonawcą prac została firma LK Inwest z Wrocławia. Pomimo krótkiego terminu realizacji – do końca 2025 roku – prezes firmy, Krzysztof Łuksza, zapewnił, że inwestycja zostanie ukończona w terminie. Powstanie Branżowego Centrum Umiejętności to jedno z najważniejszych przedsięwzięć oświatowych w naszym regionie.Data dodania artykułu: 25.07.2025 17:48 Liczba komentarzy: 3
Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców„Utrata równowagi”  w ramach cyklu Kultura DostępnaPrzystań, rzeka, saksofon i.., Dave Bo...Szukają lekarzy... na gwałtTeatr na Zamku zaprasza w najbliższa niedzielęPodpisano umowę na budowę Branżowego Centrum UmiejętnościKorekta rozkładu MZK, trasy objazdowe autobusów w związku z zamknięciem mostu na rzece PilicyZapraszamy na uroczystość 81. Rocznicy Wybuchu Powstania WarszawskiegoRafał Pacześ - ProkuraTOUR'a  w Helios na Scenie24 lipca Policja obchodzi swoje święto; kim jest statystyczny funkcjonariusz?„Szlak Mazovii” – Galeria Tomaszów ożywia historięNie ma wrażeń bez obrażeń – niepokojący trend w sieci
Reklama
Reklama
Reklama
Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy Wąwału od dłuższego czasu skarżą się na uciążliwość działających tam firm. Piszą skargi do różnych instytucji, władz gminy wiejskiej Tomaszów. Nie ukrywają też, że czują się bezsilni, bo nikt na nie właściwie nie reaguje. Urzędy twierdzą, że nie mają odpowiednich narzędzi kontrolnych. Władze gminy pozostają właściwie bierne, a to na nich spoczywa główna odpowiedzialność. Trudno bowiem obwiniać przedsiębiorcę, że prowadzi działalność, zatrudnia ludzi, płaci podatki, zarówno te lokalne, jak i krajowe. Gmina ma w nich także swój udział. Z tym, że ta sama gmina równocześnie zezwala na budowę kolejnych budynków mieszkalnych, przekształca tereny rolne w osiedla mieszkaniowe, Zapomina przy tym, że ludziom, którzy się tu osiedlają powinno się zapewnić właściwą jakość życia. Wyjaśnienia, że każdy kupuje działkę i inwestuje na własne ryzyko są nie do przyjęcia. Dotyczy to zresztą nie tylko uciążliwości związanych z działalnością gospodarczą, ale też dostępności do mediów, dróg itd. Wśród firm na które najbardziej uskarżają się obecnie mieszkańcy, należy betoniarnia pana Mordaki. Jednak ich niepokój budzą także plany budowy kolejnych firm, w tym przetwórstwa mięsnego.
Zapraszamy do Kina Konesera: Prosta historia

Zapraszamy do Kina Konesera: Prosta historia

Filmy prezentowane w ramach Kina Konesera to najczęściej niszowe dzieła z niebanalną fabułą i inteligentnym humorem. Wyświetlane historie mają na celu nie tylko uprzyjemnić widzowi spędzony czas w naszym kinie, ale również wzbogacić go o nowe wartości, przeżycia i walory wizualne! Filmy Kina Konesera to często dzieła uhonorowane licznymi nagrodami na festiwalach filmowych.
Reklama

Wasze komentarze

Autor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: I jeszcze mój wredny dopisek: ten brzuchaty osobnik ma jakiegoś pie#dolca na punkcie zdjęć. Taka psychiczna i umysłowa przypadłość dotyka wiele trochę mniej zaufanych ludzi. Szkoda feceta....Źródło komentarza: Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum UmiejętnościAutor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: O zasadności tego pomysłu nie będę pisał, bo ten pomysł, to jest chory pomysł równie chorego w zakresie samorządu, powiatowego katechety. Od takiego (nie daj Panie Boże), tzw. samorządowca, chroń nas Panie Boże!!! I na dodatek: jeszcze to wku#wiające zdjęcie tego brzychatego bezmózga. Tragedia...Źródło komentarza: Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum UmiejętnościAutor komentarza: CiekawyTreść komentarza: Czy mogę otrzymać kontakt do organizatoraŹródło komentarza: Zapraszamy na uroczystość 81. Rocznicy Wybuchu Powstania WarszawskiegoAutor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: Jeżeli piszesz, że jesteś "zwykłym pacjentem", to jeszcze napisz nam: skąd ma być kasa na tę izbę gdzie ta izba miałaby być. Te kwestie powinni rozwiązać radni powiatowi i zarząd powiatu, ale to są totalne przygłupy, które mają w du....żym poważaniu sprawy społeczne. Więc, bądź niezwykłym pacjentem, który za tych przygłupów rozwiąże temat.Źródło komentarza: Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotykówAutor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: Szanowny Panie Mariuszu, zachowujący się, jak panna młoda na wydaniu - sama nie wie, czego chce. W tym początkowym fotomontażu umieścił Pan tylko prawą stronę tej politycznej, lokalnej mafii. Przydałoby się również parę fotek takich: Żegotów, Kowalewskich, Klatek, przygłupów z Wąwału, Witczaków (umieściłem tę miernotę na końcu wykazu z uwagi na antypolskość i antyspołeczny charakter) z lewej strony samorządowej mafii. Tak. Ma Pan rację. Z każdym samorządem tak powinno być: najpierw interesy ludzi, czyli wyborców, a potem działanie, aby te interesy zostały zrealizowane przez lokalne władze. A tymczasem, co się dzieje w tych mafijnych samorządach? Krótko: to jest istny syf, kiła i mogiła. Rządzą takie różne: katechety, Mordaki, Klatki, a e mafijne działania recenzują tacy kibice z dala, którzy kiedyś rozrabiali (bo nie zrobili nic dobrego dla lokalnej społeczności, a głównie dla siebie) w samorządach i teraz uważają, że są samorządową "alfą i omegą" . Czyli: jeden syfiarz ocenia innego syfiarza. Tak, tak, emerycie z pewnej wsi nad zalewem....Źródło komentarza: Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborcówAutor komentarza: sąsiadTreść komentarza: Czy hałas przez tyle lat był inny? Nie szukajcie bo znajdziecie, ciekawe co jeszcze wymyślą ?Źródło komentarza: Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama