Ogólnopolski Spływ Kajakowy "Pilica - zachwyca"

Podobnie, jak na wielu polskich rzekach, tak i na Pilicy kajakarstwo przeżywa ostatnio swój renesans. Po wielu latach zapomnienia powracają tu do łask rozmaite „pływadła” z wiosłowym napędem, a także indywidualne i gromadne spływy kajakowe pilickim nurtem. Dokonane przed paroma tygodniami udrożnienie koryta Pilicy pod tomaszowskim mostem kolejowym znacznie ułatwiło kajakarzom podziwianie piękna tej wyjątkowo wartkiej i na wielu odcinkach jeszcze dziewiczej rzeki.

Jej uroki tomaszowscy kajakarze odkryli już prawie 80 lat temu. Pierwsza, jeszcze prowizoryczna przystań kajakowa została urządzona przez tomaszowskich harcerzy w 1921 roku przy kopalni „Biała Góra”. Po ośmiu latach działacze nowo utworzonego Tomaszowskiego Towarzystwa Wioślarskiego zbudowali koło Brzustówki przystań z prawdziwego zdarzenia. Wkrótce obok niej rozłożyła się nad Pilicą przystań harcerska, a niedługo potem, tuż obok mostu kolejowego, wybudowano siedzibę dla Klubu Kajakowego przy ówczesnej Tomaszowskiej Fabryce Sztucznego Jedwabiu.

Po pięcioletniej, okupacyjnej przerwie tomaszowscy miłośnicy kajaków ochoczo powrócili na Pilicę. Jeszcze nie umilkły odgłosy wojny, a już zatętniły życiem wspomniane wcześniej przystanie. Dawna przystań TTW przez kilka powojennych dziesięcioleci działała kolejno pod szyldami „Zrywu”, „Włókniarza” „Lechii” i MOSiR-u. Sąsiednia przystań harcerska została z czasem przejęta przez Młodzieżowy Dom Kultury, Obok niej ulokowała się w 1956 roku na nowym miejscu dawna przystań TFSJ, funkcjonująca po wojnie pod auspicjami TZWS i ZWCH „Chemitex-Wistom”. Nie tylko wodniacy, ale także inni starsi tomaszowianie z łezką w oku wspominają bujne życie sportowe, kulturalne i towarzyskie, toczące się wtedy na nadpilickich przystaniach. Rzeczywiście, klimat urządzanych tutaj majówek i zabaw tanecznych był wyjątkowy i niepowtarzalny.

Atmosferę tamtych czasów przypominają dzisiaj również archiwalne, zdjęcia i dokumenty, gromadzone skrzętnie w Skansenie Rzeki Pilicy. Ozdobą istniejącego tutaj osobnego działu pt. „Tradycje wioślarskie Pilicy” jest unikatowy w skali krajowej zbiór oryginalnych, drewnianych kajaków i motorówek pilickich. Trzy spośród siedmiu pozyskanych dotąd starych kajaków, otrzymanych przed paroma laty w darze od dyrekcji tomaszowskiego MDK, mają jeszcze przedwojenną metrykę. Nieco młodsze, bo wykonane w latach 50. i 60. ub. wieku są trzy motorówki ze skansenowej kolekcji. Takie jednostki pływające są już dzisiaj wielką rzadkością; zostały całkowicie wyparte przez wszechobecne tworzywa sztuczne.

Kierując się konsekwentnie zasadą nie tylko dokumentowania, ale – w miarę możliwości, także ożywiania historii, skansen przystąpił niedawno do gruntownej i pieczołowitej renowacji posiadanej kolekcji kajaków i motorówek. Zajął się tym Marek Jeżak, znany tomaszowski wodniak i szkutnik z ponad 50-letnim stażem. Ma on swoim koncie już 17 samodzielnie zbudowanych kajaków i łodzi żaglowych. Nabyte w ten sposób duże doświadczenie z powodzeniem wykorzystuje przy przywracaniu do życia starych kajaków i motorówek. Co ważne, stosuje przy tym tradycyjne metody i materiały szkutnicze.

Okazja do podziwiana kunsztu konstruktorów i budowniczych starych kajaków, jak też ich obecnego konserwatora nadarzy się już 15 września br. Tego dnia nad Pilicą i na niej samej będzie trwało X Jubileuszowe Święto Pilicy, połączone z Ogólnopolskim Spływem Kajakowym pod hasłem „Pilica – zachwyca”. Zapoczątkuje je parada kajaków, prowadzona właśnie przez przywrócone do życia, pływające eksponaty ze zbiorów Skansenu Rzeki Pilicy.

źródło: Skansen Rzeki Pilicy