Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
poniedziałek, 20 maja 2024 10:16
Reklama
Reklama

Jak za dawnych lat… Woda z błękitnego zdroju

„Komu źródlana woda, komu?!” - Takie nawoływania codziennie rozlegały się przed II wojną światową w centrum Tomaszowa Mazowieckiego. Towarzyszyły im donośne dźwięki mosiężnych dzwonków, którymi oznajmiano przyjazd charakterystycznych, malowanych na niebiesko, beczkowozów z konnym zaprzęgiem. Zawierały one wodę czerpaną z podtomaszowskich Niebieskich Źródeł na potrzeby mieszkańców centralnej części miasta, pozbawionej jeszcze wtedy wodociągów.

Tym procederem, już od przełomu XIX i XX wieku, zajmowali się głównie mieszkańcy nadpilickiej Brzustówki, dla których był on dodatkowym zajęciem obok uprawy roli. Dostarczali oni źródlaną wodę pitną na podstawie koncesji udzielanych im przez tomaszowski magistrat. Do czerpania wody służyło specjalne rusztowanie, ustawione tuż nad wywierzyskiem źródeł. Po nabraniu wody z pomocą żurawia, a później ręcznej pompy, woda spływała pochyłą rynną do podstawionej beczki na kołach. Pojemność tych beczek wynosiła od 400 do 800 litrów.

 

Tomaszowskie gospodynie bardzo chwaliły sobie źródlaną wodę za jej niemalże krystaliczną czystość i sporą zawartość wapnia, zapewniającego jej pożądaną „miękkość”.  Dlatego wodę przywożoną ze źródeł chętnie używały nie tylko na herbatę, ale także do mycia włosów. Co zasobniejsze tomaszowianki stosowały źródlaną wodę także do prania, płacąc po 10 ówczesnych groszy za wiadro.

 

Jednym z brzustowskich woziwodów był Paweł Nowak, mieszkający przy ulicy Wodnej 26. W tym zajęciu tuż przed wojną wspomagał go kilkunastoletni syn – Tadeusz. Do jego obowiązków należało wspomniane wcześniej oznajmianie przybycia ojcowego beczkowozu na ulice Tomaszowa. Nieżyjący już dzisiaj Pan Tadeusz zachował na długie lata nie tylko barwne wspomnienia związane z wożeniem do miasta źródlanej wody, ale także swój autentyczny dzwonek z tamtych czasów. Przed śmiercią postanowił go przekazać do zbiorów Skansenu Rzeki Pilicy.

 

Klimat tamtych dawno minionych czasów ożył w minioną sobotę   za sprawą ulicznego korowodu, uświetniającego tegoroczny Festiwal „A może byśmy tak… do Tomaszowa”. W korowodzie przemierzającym Aleję Piłsudskiego i Plac Kościuszki znajdowała się reprezentacja tomaszowskiego skansenu, krocząca właśnie obok konnego beczkowozu w kolorze błękitnym. Jest on wierną rekonstrukcją takiego wozu, wykonaną częściowo z oryginalnych elementów m.in. na podstawie archiwalnych fotografii.  Na co dzień źródlany beczkowóz jest eksponowany u podnóża skansenowego młyna.

 

Tym razem posłużył do niecodziennego ożywienia historii, wyjeżdżając po raz pierwszy na ulice Tomaszowa. Autentyzmu niezwykłej rekonstrukcji dodał historyczny dzwonek – pamiątka po brzustowskim woziwodzie. Równie istotne było to, że źródlany beczkowóz przejeżdżał w sobotę dokładnie przez miejsca uwiecznione na zdjęciach z lat 30. ubiegłego wieku, a przekazane skansenowi przez wytrawnego tomaszowskiego regionalistę i kolekcjonera – Jerzego Pawlika. Dodajmy, że asystę beczkowozu podczas sobotniej parady stanowili bohaterowie historycznych inscenizacji pilickiego skansenu i grot nagórzyckich: kuracjuszka z nadpilickiego letniska, urzędnik Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i zbój Madej.  

 

 

    

            


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Tomaszowianin 01.07.2015 01:34
Dzisiejsza woda z "Niebieskich Źródeł" za sprawą wielce niemądrego zwyczaju tuczenia kaczek i łabędzi w naszym rezerwacie nadawałaby się bardziej do upraw hydroponicznych (bez konieczności wzbogacania jej w nawozy) niż do picia czy prania. Zawartość wapnia raczej ją utwardza niż zmiękcza (podobnie było też w czasach woziwodów, ale ... "miekkość" w cudzysłowiu można rozumieć opacznie). Tysiące m3 organicznych osadów na dnie zródliskowego jeziorka z butwiejacymi liśćmi i kaczymi odchodami byłyby dzisiaj "płachtą na byka" dla SANEPIDu. A zatem - szansa powrotu do dawnych tradycji - niewielka. No chyba, żeby rurę jakąś wpakowaś bezpośrednio w głąb żródlisk ... . Jeśli jednak szybko nie zostaną powstrzymane watahy bobrów grasujące po "Źródłach" to z otoczenia źródliskowego rezerwatu pozostaną tylko tablice informacyjne, ławeczki (bez desek oczywiście) i wspomniania, że ta woda pitną kiedyś była.

Reklama
Polecane
NFOŚiGW: start programu dopłat do przydomowych wiatraków planowany na 2.-3. kwartał 2024 r.Ekstraklasa piłkarska - Widzew - Lech 1:1Lechia zwycięska na wyjeździeZmarł ks. prałat Edward WieczorekLewica ogłosiła program do PE: prawa pracownicze, Karta Praw Kobiet, Europejski Fundusz MieszkaniowySondaż: 64,3 proc. badanych za budową umocnień na granicy z Rosją i Białorusią, 16,5 proc. przeciwOgórek trzecim wiceprzewodniczącymTragiczny pożar na ulicy KołłątajaZapraszamy na spotkanie z RzecznikiemHejt, cyberprzemoc i mowa nienawiściSynoptyk IMGW: niedziela przyniesie więcej opadów i burzW niedzielę w Kościele katolickim przypada uroczystość Zesłania Ducha Świętego
Reklama
Reklama
Reklama
Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki zdrowotne z przędzy bawełnianej ze srebrem Skarpetki nieuciskające DEOMED Cotton Silver to komfortowe skarpetki zdrowotne wykonane z naturalnej przędzy bawełnianej z dodatkiem jonów srebra. Skarpety ze srebrem Deomed Cotton Silver mogą dzięki temu służyć jako naturalne wsparcie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń stóp i nóg!DEOMED Cotton Silver to skarpety bezuciskowe, które posiadają duży udział naturalnych włókien bawełnianych najwyższej jakości. Są dzięki temu bardzo miękkie, przyjemne w dotyku i przewiewne.Skarpetki nieuciskające posiadają także dodatek specjalnych włókien PROLEN®Siltex z jonami srebra. Dzięki temu skarpetki Cotton Silver posiadają właściwości antybakteryjne oraz antygrzybicze. Skarpetki ze srebrem redukują nieprzyjemne zapachy – można korzystać z nich komfortowo przez cały dzień.Ze względu na specjalną konstrukcję oraz dodatek elastycznych włókien są to również skarpetki bezuciskowe i bezszwowe. Dobrze przylegają do nóg, ale nie powodują nadmiernego nacisku oraz otarć. Dzięki temu te skarpety nieuciskające rekomendowane są dla osób chorych na cukrzycę, jako profilaktyka stopy cukrzycowej. Nie zaburzają przepływu krwi, dlatego też zapewniają pełen komfort przy problemach z krążeniem w nogach oraz przy opuchnięciu stóp i nóg.Skarpetki DEOMED Cotton Silver są dostępne w wielu kolorach oraz rozmiarach do wyboru.Dzięki swoim właściwościom bawełniane skarpetki DEOMED Cotton Silver z dodatkiem jonów srebra to doskonały wybór dla wielu osób, dla których liczy się zdrowie i maksymalny komfort na co dzień.Z pełną ofertą możecie zapoznać się odwiedzając nasz punkt zaopatrzenia medycznegoTomaszów Mazowiecki ul. Słowackiego 4Oferujemy atrakcyjne rabaty dla stałych klientów Honorujemy Tomaszowską Kartę Seniora 
Reklama
Reklama
Wasze komentarze
Autor komentarza: amunakiTreść komentarza: wybitny fachowiec od odbioru dróg w gminie RzeczycaŹródło komentarza: Ogórek trzecim wiceprzewodniczącymAutor komentarza: BarmanTreść komentarza: Leszek to mój mentor i przyjaciel, to prawda że miał w poważaniu Tomaszów ale ile zrobił dla Rzeczycy!!! Lechu tak trzymaj wszystko omówimy w lesniczówce!Źródło komentarza: Ogórek trzecim wiceprzewodniczącymAutor komentarza: Entliczek pentliczek na kogo ...Treść komentarza: Trumf, trumf, Misia Bela, Misia Kasia, konfacela. Misia A, Misia Be, Misia Kasia, konface.Źródło komentarza: Ogórek trzecim wiceprzewodniczącymAutor komentarza: Wszystko jest na sprzedażTreść komentarza: Toż to ludzie spod brudnej PałyŹródło komentarza: Węgrzynowski ponownie Starostą Powiatu TomaszowskiegoAutor komentarza: Dla "chołoty" JBTreść komentarza: Trzeba … rozłożyć ten naród od wewnątrz, zabić jego moralność… Jeśli nie da się uczynić zeń trupa, należy przynajmniej sprawić, żeby był jako chory ropiejący i gnijący w łożu… Trzeba mu wszczepić zarazę, wywołać dziedziczny trąd, wieczną anarchię i niezgodę… Trzeba nauczyć brata donoszenia na brata, a syna skakania do gardła ojcu. Trzeba ich skłócić tak, aby się podzielili i szarpali, zawsze gdzieś szukając arbitra. Trzeba ogłupić i zdeprawować, zniszczyć ducha, doprowadzić do tego, by przestali wierzyć w cokolwiek oprócz mamony i pajdy chleba.Źródło komentarza: Prezes PiS: Polska potrzebuje planu "Siedem razy tak", m.in. dla inwestycji, wsi i bezpieczeństwaAutor komentarza: MirekTreść komentarza: Gratulacje!Źródło komentarza: Znakomity występ młodych lekkoatletów MKS Tomaszów Mazowiecki.
Reklama
Reklama
Napisz do nas
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama