Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
wtorek, 29 lipca 2025 19:04
Reklama
Reklama

Początki teatru w Polsce

Historia polskiego teatru zaczyna się już w średniowieczu. To właśnie w tamtych czasach prym wiódł teatr religijny. XII wiek to początek rozwoju dramatu liturgicznego. Wskazują na to chociażby zbiory modlitw, w którym można było znaleźć scenariusze widowisk najprawdopodobniej stworzonych między XII a XIII wiekiem.

Z tego okresu pochodzi również scenariusz oficjum „Nawiedzenie Grobu”. „Skarga umierającego” jest z kolei najstarszym zapisem widowiska, jaki udał się zachować w polskim języku.

Reklama

 

Religijny charakter zaczątków polskiego teatru sprawiał, że pierwszymi scenami teatralnymi były kościoły, a w rolę aktorów wcielali się przede wszystkim diakoni oraz klerycy. Dopiero z czasem przedstawienia zaczęły przenosić się na publiczne place, grono występujących zaczęło się zaś powiększać o pobożnych mieszczan oraz studentów.

 

Na tym tle szczególnie wyróżniały się oficja, w których zwracano uwagę nie tylko na dopracowanie kwestii, ale również kostiumy. „Dies adest celebris” czyli najstarsze znane polskie dzieło tego typu rozpoczynało się od nawiązywania do starogreckiego prologu. Z tego powodu początek oficjum należał do chóru. Zanim jednak dialogi zaczęli wygłaszać księża, swoim śpiewem uświetniał oficjum kantor, czyli duchowny odpowiedzialny za przewodzenie w śpiewie liturgicznym podczas nabożeństw. Co ciekawe, w spektaklu można było zobaczyć również kobiety, np. odgrywające rolę Marii. Misteria, poza „Grą Wielkanocną” czy „Lamentem Świętokrzyskim” w zasadzie nie były wystawiane. Wiek XV, jeśli chodzi o formy teatralne, należał za to do szopek i jasełek.

Poza nurtem religijnym początki teatru w Polsce były silnie związane również z widowiskami i uroczystościami organizowanymi na dworach. Teatralne elementy można było więc dostrzec w  występach tanecznych, śpiewie, recytacjach a nawet weselnych i pogrzebowych obrządkach. Od XIII wieku na naszych ziemiach  zaczęli pojawiać się również waganci, tworzący po łacinie i znani głównie z nieprzyzwoitych utworów i prowokacyjnego tylu bycia. Niemal w tym samym okresie swoją działalność zaczęli prowadzić również histrionie, wędrowni aktorzy, którzy zabawiali publiczność wystawiając bezsłowne i bardzo często satyryczne przedstawienia czy organizując pokazy akrobatyki oraz kuglarstwa. Bardzo często za ich scenę robiły karczmy.

 

Prawdziwy rozwój teatru nastąpił jednak dopiero w epoce renesansu i związany był z ideami odrodzenia oraz reformacji. Pierwsza świecka instytucja zajmująca się wstawianiem spektakli została założona przez profesorów oraz studentów Akademii Krakowskiej w XVI wieku. Początkowo przedstawienia były jedynie po łacinie. Z czasem zaczęto grać również w języku polskim. W repertuarze można było znaleźć przede wszystkim sztuki inspirowane mitologią, np. Sąd Parysa, autorstwa J. Lochera.

 

Kształtowanie się świeckich zaczątków teatru było jednak ważne również z innych powodów. To właśnie dzięki temu zrodził się moralitet czy zaczęły powstawać pierwsze polskie tragedie, jak chyba najbardziej znana „Odprawa posłów greckich” stworzona przez Jana Kochanowskiego. W odróżnieniu od zachodnioeuropejskich trendów, nadal spore znaczenia miały widowiska misteryjne, a ich rozwój trwał nieprzerwanie do końca XVIII wieku.

 

Reklama

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Opinie

Reklama

Prezes PiS: 11 października odbędzie się manifestacja przeciwko nielegalnej migracji; wzywam do udziału

Prezes PiS Jarosław Kaczyński poinformował we wtorek, że 11 października odbędzie się manifestacja przeciwko nielegalnej migracji. Wezwał też „wszystkie siły patriotyczne” do wzięcia w niej udziału.Data dodania artykułu: 29.07.2025 16:19
Prezes PiS: 11 października odbędzie się manifestacja przeciwko nielegalnej migracji; wzywam do udziału

Premier: mamy 32 osoby zatrzymane i podejrzane o współpracę z rosyjskimi służbami

W tej chwili mamy 32 osoby zatrzymane i podejrzane o współpracę z rosyjskimi służbami, które zlecały akty dywersji albo pobicie - poinformował we wtorek premier Donald Tusk. Dodał, że wśród nich są Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini, jest też Polak i Kolumbijczyk.Data dodania artykułu: 29.07.2025 16:16
Premier: mamy 32 osoby zatrzymane i podejrzane o współpracę z rosyjskimi służbami

UOKiK postawił spółkom Allegro, DHL, DPD i InPost zarzuty stosowania tzw. greenwashingu

UOKiK postawił zarzuty spółkom Allegro, DHL, DPD i InPost; zarzuca im stosowanie „pseudoekologicznego marketingu”, który wprowadza konsumentów w błąd - poinformował we wtorek Urząd. Allegro, DHL i InPost deklarują współpracę z urzędem.Data dodania artykułu: 29.07.2025 16:13
UOKiK postawił spółkom Allegro, DHL, DPD i InPost zarzuty stosowania tzw. greenwashingu

NIK: w latach 2021-2024 system sprawdzania i oceniania matur nie funkcjonował w pełni skutecznie

W latach 2021-2024 system sprawdzania i oceniania egzaminów maturalnych oraz weryfikacji wyników nie funkcjonował w pełni skutecznie, w konsekwencji oceny nie zawsze były obiektywne i sprawiedliwe - poinformowała we wtorek dyrektor delegatury NIK w Poznaniu Karolina Wirszyc-Sitkowska.Data dodania artykułu: 29.07.2025 16:08
NIK: w latach 2021-2024 system sprawdzania i oceniania matur nie funkcjonował w pełni skutecznie

Tusk: Polska może stracić ok. 8 mld zł na amerykańskich cłach na europejskie towary

Amerykańskie cła na europejskie produkty stały się faktem; według wstępnej oceny Polska może stracić ok. 8 mld zł (groziło 15) - poinformował we wtorek premier Donald Tusk. Lepsza trudna umowa handlowa niż bezsensowna wojna celna między sojusznikami - dodał.Data dodania artykułu: 29.07.2025 16:06
Tusk: Polska może stracić ok. 8 mld zł na amerykańskich cłach na europejskie towary

84 lata temu o. Kolbe zgłosił się w Auschwitz na śmierć za współwięźnia

29 lipca 1941 roku podczas apelu w niemieckim obozie Auschwitz franciszkanin Maksymilian Kolbe zgodził się dobrowolnie oddać życie za współwięźnia Franciszka Gajowniczka, jednego z dziesięciu skazanych na śmierć głodową w odwecie za ucieczkę Polaka.Data dodania artykułu: 29.07.2025 15:59
84 lata temu o. Kolbe zgłosił się w Auschwitz na śmierć za współwięźnia

Raport: w I półroczu mniej klientów w galeriach i centrach handlowych

W I połowie roku liczba klientów centrów i galerii handlowych zmniejszyła się o blisko 7 proc. rok do roku, a ogólna liczba wizyt w tych placówkach spadła o blisko 15 proc. - wynika z raportu Proxi.cloud i Grupy Blix. Największy spadek odnotowano w woj. świętokrzyskim - odpowiednio o 11 i 27 proc.Data dodania artykułu: 28.07.2025 11:09
Raport: w I półroczu mniej klientów w galeriach i centrach handlowych

KRD: 376 mln zł wynosi zadłużenie jeżdżących bez biletów pasażerów

376 mln zł wynosi zadłużenie jeżdżących bez biletów pasażerów - wynika najnowszych danych Krajowego Rejestru Długów. Długi nieletnich „gapowiczów” przekraczają 1,3 mln zł.Data dodania artykułu: 28.07.2025 10:06
KRD: 376 mln zł wynosi zadłużenie jeżdżących bez biletów pasażerów
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Polecane

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Chyba jestem jedyną osobą w naszym mieście, która potrafi bez ogródek pokazywać kulisty lokalnej polityki. Przyjaciół mi to nie przysparza, a fakty, które opisuję, często demaskują ludzi, którzy na co dzień starają się budować swój własny obraz na bazie kłamstw. Tytuł felietonu zaczerpnąłem z serialu, jaki powstał w czasach słusznie minionych, którego opowiadającym historię słynnych oszustw narratorem, był Piotr Fronczewski,. Tym razem jednak nie będzie o eleganckich i luksusowych limuzynach, kosztownej biżuterii, czy partiach szachów, rozgrywanych za pomocą listów poleconych. Chociaż z szachami może i ta historia mieć co nieco wspólnego. Z tym, że większość występujących na szachownicy figur, to niestety warte zbicia pionki.Data dodania artykułu: Wczoraj, 23:24 Liczba komentarzy: 10 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 11
Kościół przy Placu Kościuszki będzie stopniowo rewitalizowanyPrzyjechali tu, by kraśćPierwszy krok do prawdziwej rewitalizacji Zalewu zrobionyRodzice, działajcie szybciej niż gokartChcą pomagać i ratować.Komunikat o przerwach w dostawie prądu„Tkanie na kolanie” – rękodzieło, które łączy pokolenia w Tomaszowie Mazowieckim„Sztuka sznurka” już 2 sierpnia na Placu Kościuszki! Makrama, tradycja i kobieca moc twórczaIMGW podwyższa alerty dla kolejnych regionówPrzed lechistami ostatni tydzień przygotowań przed startem nowego sezonu.Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców„Utrata równowagi”  w ramach cyklu Kultura Dostępna
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama