Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 26 lipca 2025 15:16
Reklama Sklep Medyczny Tomaszów Maz.
Reklama

Tomaszowianki w Ravensbrück (w 76. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego dla kobiet)

30 kwietnia 1945 r. Armia Czerwona wyzwoliła niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Ravensbrück, znajdujący się w pobliżu Fürstenberg na północy Brandenburgii (przy granicy z Meklemburgią - stąd często można spotkać informacje, że znajdował się w tym kraju związkowym Niemiec). Przybywały w nim także mieszkanki Tomaszowa Mazowieckiego 

Po wojnie w Tomaszowie zamieszkały byłe więźniarki:

Reklama

Stefania Cuch z d. Stanisławska (ur. 26.08.1921 w Dębowej Górze pow. Skierniewice), córka Władyslawa i Marianny. Aresztowana w łapance ulicznej w Łodzi w maju 1944, 3.06.1944 wywieziona do Ravensbrück (nr 41208), a w lipcu 1944 do Buchenwaldu. Po wojnie zamieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Odznaczona Krzyżem Oświęcimskim.

Stanisława Ciesielska z d. Plewa (ur. 2.06.1923 w Adamowie pow. Starachowice), córka Karola i Marianny. Od 1940 r. w organizacji „Wici”, w 1941 r. złożyła przysięgę w oddziale partyzanckim. Pełniła funkcję łączniczki. Cała jej rodzina zaangażowana była w konspiracji. 24.02.1942 wskutek denuncjacji dom Plewów został otoczony przez Niemców. Stanisława próbowała uciekać, lecz ranna w nogę została ujęta pod Marculami. Całą 13-osobową rodzinę zamknięto w więzieniu w Starachowicach. Zwolniono tylko 11-letnią Janinę (siostrę Stanisławy), pozostałych wywieziono do obozów koncentracyjnych Auschwitz i Ravensbrück: matkę Mariannę Plewę (nr obozowy Ravensbrück 10287), bratową Marię Plewę (10285), stryjenkę Marię Kowalską, stryjenkę Bronisławę Godzisz (10290), ojca Karola Plewę, brata Władysława Plewę, stryja Bronisława Kowalskiego, stryja Piotra Kowalskiego, stryja Stanisława Kowalskiego, stryja Franciszka Godzisza, wuja Józefa Woźniaka. Wszyscy zostali zamordowani. W Ravensbrück Stanisława miała nr obozowy 10286. Podlegała zakazowi pisania listów. Wiosną 1945 ewakuowana do Szwecji, skąd wróciła jesienią 1945. Po wojnie przeniosła się do Opoczna, a następnie do Tomaszowa Mazowieckiego. Wskutek tortur w śledztwie i obozie stan jej zdrowia trwale się pogorszył, kilkakrotnie musiała zmieniać pracę na lżejszą, w 1967 r. przeszła na rentę inwalidzką. Odznaczona Krzyżem Oświęcimskim.

Czesława Getka z d. Ciuraj (ur.3.08.1916 w Wyszkowie), córka Piotra i Marianny. Prawdopodobnie przekazywała osobom związanym z podziemiem informacje o sytuacji na granicy Generalnego Gubernatorstwa i Rzeszy. Aresztowana na ulicy przez policję niemiecką (wskutek utraty pamięci nie umiała określić daty), więziona w Pułtusku, następnie 12.12.1943 wywieziona do Auschwitz (nr 67527), następnie 24.7.1944 do Ravensbrück (nr 46761), a 1.08.1944 do Buchenwaldu (27660). Po wojnie zamieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oświęcimskim. Zmarła w 1996.

Bronisława Jastrzębska z d. Tobiasz (ur.10.09.1900 w Warszawie), córka Mikołaja i Marii. Wywieziona z Warszawy w czasie powstania 3.09.1944 do Mauthausen a  9.09.44 do Ravensbrück (nr 67447). Po wojnie zamieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Odznaczona Krzyżem Oświęcimskim. Zmarła w 1995.

Helena Kwaśnewska (ur. 21.02.1919 Antolin pow. Rawa Mazowiecka). Od czerwca 1942 w AK. Była łączniczką. W 1944 aresztowana i wywieziona do Ravensbrück. Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim.

Kazimiera Nejman z d. Wiaderna (ur. 15.08.1899 w Żarnowie). Aresztowana w sierpniu 1944 r. w grupie mieszkańców wsi Trojanowice po zabiciu miejscowego Niemca Adolfa Kreisa, uwięziona w Tomaszowie Mazowieckim, a następnie wywieziona do Ravensbrück (po ponad 40 latach nie pamiętała numeru obozowego). W kwietniu 1945 ewakuowana do Szwecji, jesienią 1945 wróciła do Polski. Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Zmarła 31.01.1999.

Bronisława Piotrowska z d. Chachuła (ur. 13.08.1910 w Potoku), córka Pawła i Józefy. Aresztowana 7.12.1940 w Łodzi za „wrogie nastawienie do okupanta”, wywieziona do Ravensbrück (nr 5190). Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Zmarła 6.06.1986.

Anastazja Pająk z d. Stańdo (ur. 27.11.1896 w Rawie Mazowieckiej), córka Szczepana i Marianny. Działała w ZWZ i AK, w jej gospodarstwie znajdowała się skrzynka kontaktowa Kedywu. Aresztowana w październiku 1943 i wywieziona do Ravensbrück (jej męża i 2 synów rozstrzelano). Do Polski wróciła w 1946. Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Odznaczona Medalem Zwycięstwa i Wolności. Zmarła 15.06.1972.

Krystyna Pecyna z d. Kompińska (ur. 17.08.1926 w Warszawie), córka Antoniego i Balbiny. Do 1944 mieszkała w Warszawie, podczas powstania przeszła przez obóz w Pruszkowie, 4.09.1944 wywieziona do Ravensbrück (nr 63814), a następnie do Oranienburga. Do Polski wróciła 2.04.1946. Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim.

Stanisława Kolano (ur. 22.03.1925 w Swolszewicach Dużych). Aresztowana w czasie ratowania wsi przed pożarem 8.05.1944, wywieziona do Ravensbrück 16.06.1944 (nr 42481). Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim.

Janina Zakrzewska z d. Jurkowska (ur. 17.05.1920 w Rypinie), córka Stanisława i Aleksandry. W czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Działała w AK – zgrupowanie „Radosław”. Aresztowana w Warszawie 4.03.1944 (wraz z bratem i innym żołnierzem AK) wskutek denuncjacji, po śledztwie w al. Szucha wywieziona 4.09.1944 do Ravensbrück (n r63488). Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Odznaczona Krzyżem Oświęcimskim. Zmarła 22.03.1997.

Maria Armacka (ur.14.4.1913 w Leszczynach koło Rawy Mazowieckiej), córka Ignacego i Jadwigi. Działała w ZWZ i AK (była łączniczką, przechowywała dokumenty i materiały wybuchowe). Aresztowana we wrześniu 1944, w październiku wywieziona do Ravensbrück (nr 79803). Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim. Zmarła w listopadzie 2002.

W obozie męskim przebywali:

Dr Maurycy Mittelstaedt (ur. 24.09.1902 w Lipiu na Wyżynie Wieluńskiej), syn Władysława i Pauliny. lekarz internista. Pochodził ze spolonizowanej od kilku pokoleń rodziny o niemieckich korzeniach, wyznania ewangelicko-augsburskiego. Studia medyczne ukończył w 1933. Na początku II wojny światowej stał na czele tomaszowskiego oddziału PCK, jednocześnie współpracując z polskim podziemiem. Był pierwszą osobą, która miała podjąć próbę odnalezienia grobu majora Hubala. Działając najprawdopodobniej z rozkazu Związku Walki Zbrojnej w Tomaszowie Mazowieckim, miał za zadanie sprawdzenie pogłosek o pochowaniu majora w lesie na terenie przy koszarach wojskowych 372 Dywizji Piechoty. Dr Mittelstaedt grobu jednak nie znalazł a sam został wywieziony do Auschwitz, następnie do Neuengamme i Ravensbrück. Po wojnie mieszkał w Warszawie. Ciekawostką jest, że dr Mittelstaedt przebywał w Wietnamie (w ramach delegacji polskiej w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli) w latach 1957-1958, 1960-1961 oraz 1969-1970; w 1957 r. był starszym lekarzem Komisji. W 1967 r. wydał książkę Dla tych, którzy jadą do krajów tropikalnych. Zmarł 6.09.1980 w Warszawie.

Tadeusz Cieślik (ur.20.08.1920 w Zawadzie). Aresztowany w lutym 1943 przez żandarmerię za przebywanie na ulicy po godzinie policyjnej, od 3.06.1943 w Auschwitz (nr 123446), od 1.10.1943 w Ravensbrück (nr 5649).

dr Daniel Warzocha

adiunkt działu historyczno-numizmatycznego


Reklama

Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Dlaczego pod zdjęciami 02.05.2021 12:08
nie ma imienia i nazwiska osoby sfotografowanej?

Reklama
Wejdź na stronę 23.05.2022 20:16
https://www.muzeumtomaszow.pl/aktualnosci/tomaszowianki-w-ravensbruck-w-76-rocznice-wyzwolenia-niemieckiego-nazistowskiego-obozu-koncentracyjnego-dla-kobiet i kliknij na zdjęcie osoby, wtedy pojawi się imię i nazwisko sfotografowanej osoby.

Opinie

Reklama

Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Do szpitalnych oddziałów ratunkowych w wakacje często trafiają pacjenci pod wpływem alkoholu i środków odurzających. Może to wpływać na komfort innych hospitalizowanych, ale też na pracę personelu. W Wejherowie pijany pacjent skakał po szpitalnym łóżku i zdemolował część podwieszanego sufitu.Data dodania artykułu: 26.07.2025 09:05Liczba komentarzy artykułu: 1
Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotyków

Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

W czerwcu, podobnie jak w całym drugim kwartale br., spadła sprzedaż nowych mieszkań w większości największych miast - wynika z raportu portalu RynekPierwotny.pl. Zmniejszyła się również aktywność inwestycyjna firm deweloperskich, co jednak nie zatrzymało wzrostu liczby mieszkań w ofercie.Data dodania artykułu: 24.07.2025 11:37
Podaż nowych mieszkań spada, ale oferta rynkowa rośnie

Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

Podziękowałem TVP za ofertę i po przeanalizowaniu postanowiłem jej nie przyjmować. Motywacja była wyłącznie biznesowa, myślę, że dostarczę do projektu koproducenta lub koproducentów na lepszych warunkach - wyjaśnił producent i scenarzysta nowej filmowej adaptacji „Lalki” Radosław Drabik.Data dodania artykułu: 22.07.2025 21:05
Producent „Lalki”: podziękowałem TVP za ofertę, ale postanowiłem jej nie przyjmować

W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca nowego budżetu na lata 2028-34 spotkała się z krytyką ze strony przedstawicieli największych frakcji w PE. Europosłowie Siegfried Muresan (EPL) i Carla Tavares (S&D) zarzucili KE marginalizowanie roli Parlamentu oraz próbę osłabienia kluczowych polityk unijnych - spójności i rolnictwa.Data dodania artykułu: 21.07.2025 14:27
W Parlamencie Europejskim słychać głosy krytyki wobec nowego budżetu UE

Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Ponad 20 zabytków z woj. łódzkiego, w tym głównie kościoły i klasztory, ma przejść remonty i konserwacje przy wsparciu środków z programu „Ochrona zabytków” resortu kultury. Na ten cel w regonie rozdysponowano w sumie przeszło 6 mln zł.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:44
Łódzkie/ 21 zabytków z dofinansowaniem na renowację

Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

W środę i czwartek nastąpi rekonstrukcja rządu, powstaną dwa nowe duże resorty: jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę - poinformował w poniedziałek wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Jeszcze dziś ma się odbyć spotkanie liderów ugrupowań koalicyjnych.Data dodania artykułu: 21.07.2025 13:20
Gawkowski: rekonstrukcja rządu w środę i czwartek - powstaną dwa duże resorty; jeden odpowiedzialny za gospodarkę, drugi za energetykę

Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Negowanie Holokaustu to haniebne kłamstwo historyczne - powiedział w niedzielę w Lublinie prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński. Jego zdaniem to, co robi Grzegorz Braun jest uderzeniem w nasze najbardziej elementarne interesy, niszczy nasze stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:22
Kaczyński o Braunie: uderza w nasze najbardziej elementarne interesy

Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży

Rozpoczynamy prace nad ustawą, która wprowadzi zakaz bezpłatnych staży - powiedziała na konferencji prasowej we Wrocławiu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Mają na tym skorzystać młodzi pracownicy - dodała.Data dodania artykułu: 20.07.2025 17:20
Szefowa MRPiPS: będzie ustawa zakazująca bezpłatnych staży
Reklama

Polecane

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców

Chyba jestem jedyną osobą w naszym mieście, która potrafi bez ogródek pokazywać kulisty lokalnej polityki. Przyjaciół mi to nie przysparza, a fakty które opisuję często demaskują ludzi, którzy na co dzień starają się budować swój własny obraz na bazie kłamstw. Tytuł felietonu zaczerpnąłem z serialu, jaki powstał w czasach słusznie minionych, którego opowiadającym historię słynnych oszustw narratorem, był Piotr Fronczewski, Tym razem jednak nie będzie o eleganckich i luksusowych limuzynach, kosztownej biżuterii, czy partiach szachów, rozgrywanych za pomocą listów poleconych. Chociaż z szachami może i ta historia mieć co nieco wspólnego. Z tym, że większość występujących na szachownicy figur, to niestety warte zbicia pionki.Data dodania artykułu: Dzisiaj, 11:24 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 1
Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

Podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności

W czwartek, 24 lipca 2025 roku, w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim, podpisano umowę na budowę Branżowego Centrum Umiejętności (BCU) przy Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 3 im. Jana Pawła II, czyli popularnej samochodówce. Całkowita wartość inwestycji to 23 886 600 złotych, z czego 9 111 197 zł pochodzi z dofinansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy. W wyniku przeprowadzonego przetargu wykonawcą prac została firma LK Inwest z Wrocławia. Pomimo krótkiego terminu realizacji – do końca 2025 roku – prezes firmy, Krzysztof Łuksza, zapewnił, że inwestycja zostanie ukończona w terminie. Powstanie Branżowego Centrum Umiejętności to jedno z najważniejszych przedsięwzięć oświatowych w naszym regionie.Data dodania artykułu: Wczoraj, 17:48
Parada Oszustów. Jak się w Tomaszowie "kiwa" nie tylko wyborców„Utrata równowagi”  w ramach cyklu Kultura DostępnaPrzystań, rzeka, saksofon i.., Dave Bo...Szukają lekarzy... na gwałtTeatr na Zamku zaprasza w najbliższa niedzielęPodpisano umowę na budowę Branżowego Centrum UmiejętnościKorekta rozkładu MZK, trasy objazdowe autobusów w związku z zamknięciem mostu na rzece PilicyZapraszamy na uroczystość 81. Rocznicy Wybuchu Powstania WarszawskiegoRafał Pacześ - ProkuraTOUR'a  w Helios na Scenie24 lipca Policja obchodzi swoje święto; kim jest statystyczny funkcjonariusz?„Szlak Mazovii” – Galeria Tomaszów ożywia historięNie ma wrażeń bez obrażeń – niepokojący trend w sieci
Reklama
Reklama
Reklama
Kucharski bierze się za pracowników Urzędu i... nie tylko

Kucharski bierze się za pracowników Urzędu i... nie tylko

Radny Piotr Kucharski wciąż generuje nowe pomysły, które mają pomagać w pracy urzędnikom i pracownikom samorządowym. Tym razem postanowił zaproponować poprawę wydajności pracy przez wzmożoną kontrolę jego czasu. Lider zespołu, znanego także, jako "Mordaka Patrol" powołuje się przy tym na... "liczne skargi mieszkańców, dotyczące nieprawidłowości w ewidencjonowaniu czasu pracy w jednostkach organizacyjnych, podległych prezydentowi miasta". No no no
Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?

Mieszkańcy Wąwału od dłuższego czasu skarżą się na uciążliwość działających tam firm. Piszą skargi do różnych instytucji, władz gminy wiejskiej Tomaszów. Nie ukrywają też, że czują się bezsilni, bo nikt na nie właściwie nie reaguje. Urzędy twierdzą, że nie mają odpowiednich narzędzi kontrolnych. Władze gminy pozostają właściwie bierne, a to na nich spoczywa główna odpowiedzialność. Trudno bowiem obwiniać przedsiębiorcę, że prowadzi działalność, zatrudnia ludzi, płaci podatki, zarówno te lokalne, jak i krajowe. Gmina ma w nich także swój udział. Z tym, że ta sama gmina równocześnie zezwala na budowę kolejnych budynków mieszkalnych, przekształca tereny rolne w osiedla mieszkaniowe, Zapomina przy tym, że ludziom, którzy się tu osiedlają powinno się zapewnić właściwą jakość życia. Wyjaśnienia, że każdy kupuje działkę i inwestuje na własne ryzyko są nie do przyjęcia. Dotyczy to zresztą nie tylko uciążliwości związanych z działalnością gospodarczą, ale też dostępności do mediów, dróg itd. Wśród firm na które najbardziej uskarżają się obecnie mieszkańcy, należy betoniarnia pana Mordaki. Jednak ich niepokój budzą także plany budowy kolejnych firm, w tym przetwórstwa mięsnego.
Reklama

Wasze komentarze

Autor komentarza: Zwykły pacjentTreść komentarza: Koniecznie otworzyć Izbę Wytrzeźwień i centralny rejestr takich osób -takich pacjentów należy izolować od normalnych ludzi bo za chwilę nie będzie miał kto nas leczyć .Źródło komentarza: Na SOR-ach w wakacje więcej pacjentów pijanych i pod wpływem narkotykówAutor komentarza: o'kej toTreść komentarza: "Przykre, że w tomaszowskim samorządzie są tacy radni, którzy czerpią radość z rujnowania innych. Włażą z buciorami w prywatne życie, szukają haków, wymyślają kłamstwa, szerzą pomówienia" Zupełnie jakby autor o sobie...Źródło komentarza: Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas z firmy "Mordaka". Co na to przedsiębiorca?Autor komentarza: AjdejanoTreść komentarza: Masz rację. Pisiory, rządzące obecnie szpitalem, są tacy sami denni, jak ten Twój ulubiony ryży donek, rządzący całą Polską. Ten ryżowaty tylko dlatego rządzi Polską, aby na polecenie jego ukochanych potomków hitlera, ten nasz kraj maksymalnie maksymalnie zniszczyć. W tej polityce niszczenia Polski jest również zabieranie kasy dla całej służby zdrowia, w tym i dla szpitala w Tomaszowie. I żeby tym szpitalem zarządzał ekonomiczny geniusz, z niemieckim donkiem i tak przegra, jak jemu zabiorą kasę. Pozdrowienia od starego czekisty.Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejAutor komentarza: PasażerTreść komentarza: Dlaczego 40tka nie jedzie objazdem przez ul. Mazowiecka? Większość przystanków byłoby zachowanych, a tak ludzie nie zdążą do szkoły i pracy.Źródło komentarza: Korekta rozkładu MZK, trasy objazdowe autobusów w związku z zamknięciem mostu na rzece PilicyAutor komentarza: TMTreść komentarza: Tylko ryżu daje kasę albo nie daje;(Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowejAutor komentarza: CzlowiekTreść komentarza: Tak się składa że obecny prezes i dyrektorzy TCZ to kolesie Twojego idola Antoniego a nie Donalda. TO ON ICH TU WSADZIŁ mimo że nie nadają się nawet do pasania gesi. Piszesz bzdury jak zwykle.Źródło komentarza: Usługi szpitala się kurczą. Nie będzie chirurgii twarzowo - szczękowej
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama