Reklama

Tomaszowianie Wyklęci cz.4 - Jan Czarnecki

Po rozwiązaniu plutonu Kubiaka- "Babinicza", łącznik oddziału Jan Czarnecki, nie ujawniając się, pozostał w Tomaszowie. Z polecenia komendanta powiatowego K.W.P., we wrześniu 1945 roku, spotkał się w Częstochowie z kapitanem Sojczyńskim - "Warszycem" i został przez niego, jak sam wspomina, awansowany na podporucznika oraz zmienił pseudonim na "Pirat".

Reklama

24.03.2017 17:37 (aktualizacja 27.09.2023 00:30)

Tomaszowianie Wyklęci cz.4 - Jan Czarnecki

W dniu 30 czerwca Wawrzyniak z Mazurkiem dokonali włamania do szkoły zawodowej na ulicy Św. Antoniego w Tomaszowie, skąd zabrano dwie maszyny do pisania, do prowadzenia akcji ulotkowej. Po tej akcji aresztowano Wawrzyniaka, u którego w mieszkaniu podczas przeszukania przypadkowo znaleziono zabrane przedmioty. Jednak nocą, Wawrzyniak wyrwaną z pryczy deską wyważył kraty w oknie w areszcie i zbiegł.

Reklama

Grupa leśna dysponowała w tym czasie trzema bunkrami w lasach lubieńskich w powiecie piotrkowskim oraz po jednym w lesie luboszewskim i za Trestą. Uzbrojenie grupy stanowiło 17 jednostek broni palnej.

W sierpniu UB w Tomaszowie od informatora otrzymała wiadomość o położeniu jednego z bunkrów. W dniu 18 sierpnia podczas akcji ubeków na bunkier w lasach luboszewskich zatrzymano Eugeniusza Polaka i Jana Głąba oraz cztery sztuki broni.

Pluton nie zaprzestał jednak działalności. 5 września Czarnecki, Robert, Wojtalczyk, Wawrzyniak i Szczepański dokonali akcji na spółdzielnię "Smopomoc Chłopska" w Ujeździe, skąd zarekwirowano 730 tysięcy złotych. Taką sama spółdzielnię w dniu 4 października Czarnecki z Robertem rozbili w Mniszkowie w powiecie opoczyńskim. Natomiast w dniu 6 października Czarnecki, Zawadzki, Wawrzyniak, Robert, Wojtalczyk, Chrzanowski i Chwałowski mieli dokonać ataku na Państwowe Zakłady Jedwabnicze nr 2 w Tomaszowie, jednak w momencie wtargnięcia na teren zakładu Wawrzyniak został rozpoznany przez przypadkowego przechodnia i musiano odstąpić od akcji.

Partyzanci udali się więc na drogę w kierunku Piotrkowa, gdzie zatrzymano ciężarówkę i nakazano kierowcy zawieźć się do Przygłowa. Po przybyciu na miejsce kierowcę z samochodem zwolniono, a grupa dokonała ataku na spółdzielnię "Samopomoc Chłopska", skąd zarekwirowano 93.380 złotych.

W okolicach Przygłowa stacjonował wtedy oddział specjalny LWP zwalczający zbrojne podziemie. Zaalarmowany przez konfidenta, natychmiast udał się w pościg za partyzantami, w wyniku którego ujęto w bunkrze za Trestą, Czarneckiego, Roberta, Zawadzkiego i Chrzanowskiego. W dniu następnym tomaszowscy ubecy aresztowali Mazurka, a 12 października Wojtalczyka.

Mimo dokonanych aresztowań, pozostający na wolności członkowie grupy nie zaprzestali zbrojnej działalności. Już w dniu 4 listopada Wawrzyniak z Chwałowskim dokonali ataku na skup żywca w Błogim Szlacheckim, skąd zarekwirowano 30 tysięcy złotych. Natomiast 11 listopada zaatakowali spółdzielnię "Samopomoc Chłopska" w Swolszewicach, skąd zabrali towary na sumę 254.940 złotych.

Podjęte przez ubeków tym razem z Piotrkowa, rozpracowywanie grupy, doprowadziło do ujęcia 30 listopada w wyniku akcji kombinowanej UB (przez ubeckiego agenta ściągnięto go do Tomaszowa do jednego z domów od strony Nagórzyc, pod pretekstem sprzedaży zapalników do granatów), Henryka Wawrzyniaka, a 7 grudnia w Tomaszowie Mariana Głoda.

Wawrzyniak przebywając w areszcie w Piotrkowie zachorował i decyzją lekarza został umieszczony w szpitalu miejskim, skąd, korzystając z nieuwagi pilnującego go milicjanta, zbiegł w dniu 7 maja 1950 roku.

Po ucieczce nawiązał kontakt z ukrywającymi się w bunkrze za Trestą: Chwałowskim, Lutyńskim i Szczepańskim. Jednak w wyniku już prowadzonej na szeroką skalę akcji operacyjnej tomaszowskiego UB, opierającej się głównie na donosicielach i konfidentach, aresztowano 3 lipca 1950 roku Stanisława Chwałowskiego.

28 września Wawrzyniak z resztą grupy udał się do Nagórzyc w celu wymierzenia kary chłosty sołtysowi nadgorliwie ściągającemu z rolników kontyngenty. Wiadomość ta poprzez informatora natychmiast dotarła do UB w Tomaszowie, które zorganizowało szybką obławę. Uciekający w kierunku Pilicy Wawrzyniak został, po postrzeleniu przez ubeka Śmiałka, ujęty nad samym jej brzegiem.

Szczepańskiemu udało się uniknąć aresztowania i opuścić Polskę. W dniu 21 października 1950 roku tomaszowskie UB ujęło ostatniego żołnierza Konspiracyjnego Wojska Polskiego na naszym terenie, Mariana Lutyńskiego.

W kilku procesach członkowie ostatniego plutonu K.W.P. na terenie tomaszowskim zostali skazani na następujące kary: Czarnecki Jan ur. 22.07.1928r. w Tomaszowie - dożywotnie więzienie, Chwałowski Stanisław ur. 15.06.1913r. w Norkowcu pow. piotrkowski - dożywotnie więzienie (amnestia 12 lat), Wawrzyniak Henryk ur. 09.11.1927r. w Woli Wiadernej - dożywotnie więzienie (amnestia 15 lat), Robert Włodzimierz ur. 12.10.1927r. w Tomaszowie - 15 lat więzienia, Lutyński Marian ur. 23.03.1925 r. w Tomaszowie - 10 lat więzienia, Wojtalczyk Aleksander ur. 07.07.1929r. w Smardzewicach - 10 lat więzienia, Polak Eugeniusz ur.14.07.1922r. w Dzieżbach powiat Sokołów Podlaski - 10 lat więzienia, Zawadzki Zbigniew ur. 29.05.1929r. w Czersku powiat kowelski - 8 lat więzienia, Głód Marian ur. 07.03.1923r. w Tomaszowie - 5 lat więzienia, Mazurek Zbigniew ur.21.09.1924r. w Tomaszowie - 3 lata więzienia, Głąb Jan, ur. 27.11.1924r. w Zarzęcinie - 1 rok więzienia. Chrzanowski Jan ur. 15.10.1924r. w Tomaszowie, podczas przesłuchań w tomaszowskich kazamatach UB, popadł w chorobę psychiczną i nie został objęty aktem oskarżenia.

Jarosław Pązik

Data dodania: 24.03.2017 17:37

tomaszowianie-wykleci

Podziel się

Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Jarosław Pązik 27.03.2014 18:50

Panie Robercie proszę o kontakt na priv, najlepiej mailowy. Dane poczty na stronie głównej mojej witryny.Chętnie porozmawiam o źródłach. Pozdrawiam.

Reklama

Robert 21.03.2014 23:33

Panie Jarosławie, chciałbym odnieść się do poprzednich artykułów dotyczących postaci Jan Morawca "Remisza" i Mariana Kubiaka "Babinicza". Wg. moich badań, opierając się na materiałach UB, "Remisz" - szef PAS KG NZW zorganizował oddział NZW pod dowództwem M. Kubiaka, byłego żołnierza NSZ i AK. Działał on od maja do sierpnia 1945 r. i przeprowadził łącznie 32 akcje. Kubiak rozwiązał oddział w sierpniu 1945 r., ujawnił się i wyjechał do Krakowa. Został aresztowany i osądzony za działalność w NSZ w czasie II wojny światowej, a konkretnie za walkę w szeregach oddziału "LAS1".

kiki 13.03.2014 11:46

@3 - : W przewodniku po miejscach represji komunistycznych w latach 1945 -1956 pt: ŚLADAMI ZBRODNI wydanym w 2012 roku przez IPN pod redakcją naukową Tomasza Łabuszewskiego z Warszawy, historia budynku pod nr 21/23 ul.św. Antoniego jest szczegółowo opisana. Budynek ów w latach (1945 - 1946, 1952 - 1956) był siedzibą MUBP/MU ds. BP. W dziale Województwo Łódzkie, tomaszowskie kazamaty UB udokumentowane są zdjęciami, wraz z szczegółowym opisem historii miejsca zbrodni i kaźni.

Jarosław Pązik 13.03.2014 15:43

Publikacja jest mi znana. Tylko, że wszystkie lokalne źródła, w tym i ubeckie, podają, że od lutego 1945 roku siedzibą MUBP była kamienica na ul. Głowackiego. Być może zmieniono siedzibę po przekształceniu miejskiego UB w placówkę UB w Brzezinach.W każdym razie informacja warta sprawdzenia.

kiki 13.03.2014 17:13

Tak, przeniesiono UB do Brzezin w pewnym okresie szaleństwa zdrajców z okupantem czerwonej zarazy. Powinna na kamienicy tej zawisnąć przynajmniej tablica informacyjna upamiętniająca to miejsce kaźni.

kiki 13.03.2014 07:43

Kazamaty tomaszowskiego UB udostępnić do zwiedzania. Jest to budynek za hotelem na ul. św. Antoniego.

Jarosław Pązik 13.03.2014 09:24

Według mojej wiedzy od lutego 1945 roku, siedzibą Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego była willa inżyniera J. Buchwica, położona przy ulicy B. Głowackiego 3.