Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 5 grudnia 2025 08:46
Reklama
Reklama

Tomaszowianie Wyklęci cz.4 - Jan Czarnecki

Po rozwiązaniu plutonu Kubiaka- "Babinicza", łącznik oddziału Jan Czarnecki, nie ujawniając się, pozostał w Tomaszowie. Z polecenia komendanta powiatowego K.W.P., we wrześniu 1945 roku, spotkał się w Częstochowie z kapitanem Sojczyńskim - "Warszycem" i został przez niego, jak sam wspomina, awansowany na podporucznika oraz zmienił pseudonim na "Pirat".

W dniu 30 czerwca Wawrzyniak z Mazurkiem dokonali włamania do szkoły zawodowej na ulicy Św. Antoniego w Tomaszowie, skąd zabrano dwie maszyny do pisania, do prowadzenia akcji ulotkowej. Po tej akcji aresztowano Wawrzyniaka, u którego w mieszkaniu podczas przeszukania przypadkowo znaleziono zabrane przedmioty. Jednak nocą, Wawrzyniak wyrwaną z pryczy deską wyważył kraty w oknie w areszcie i zbiegł.

Grupa leśna dysponowała w tym czasie trzema bunkrami w lasach lubieńskich w powiecie piotrkowskim oraz po jednym w lesie luboszewskim i za Trestą. Uzbrojenie grupy stanowiło 17 jednostek broni palnej.

W sierpniu UB w Tomaszowie od informatora otrzymała wiadomość o położeniu jednego z bunkrów. W dniu 18 sierpnia podczas akcji ubeków na bunkier w lasach luboszewskich zatrzymano Eugeniusza Polaka i Jana Głąba oraz cztery sztuki broni.

Pluton nie zaprzestał jednak działalności. 5 września Czarnecki, Robert, Wojtalczyk, Wawrzyniak i Szczepański dokonali akcji na spółdzielnię "Smopomoc Chłopska" w Ujeździe, skąd zarekwirowano 730 tysięcy złotych. Taką sama spółdzielnię w dniu 4 października Czarnecki z Robertem rozbili w Mniszkowie w powiecie opoczyńskim. Natomiast w dniu 6 października Czarnecki, Zawadzki, Wawrzyniak, Robert, Wojtalczyk, Chrzanowski i Chwałowski mieli dokonać ataku na Państwowe Zakłady Jedwabnicze nr 2 w Tomaszowie, jednak w momencie wtargnięcia na teren zakładu Wawrzyniak został rozpoznany przez przypadkowego przechodnia i musiano odstąpić od akcji.

Partyzanci udali się więc na drogę w kierunku Piotrkowa, gdzie zatrzymano ciężarówkę i nakazano kierowcy zawieźć się do Przygłowa. Po przybyciu na miejsce kierowcę z samochodem zwolniono, a grupa dokonała ataku na spółdzielnię "Samopomoc Chłopska", skąd zarekwirowano 93.380 złotych.

W okolicach Przygłowa stacjonował wtedy oddział specjalny LWP zwalczający zbrojne podziemie. Zaalarmowany przez konfidenta, natychmiast udał się w pościg za partyzantami, w wyniku którego ujęto w bunkrze za Trestą, Czarneckiego, Roberta, Zawadzkiego i Chrzanowskiego. W dniu następnym tomaszowscy ubecy aresztowali Mazurka, a 12 października Wojtalczyka.

Mimo dokonanych aresztowań, pozostający na wolności członkowie grupy nie zaprzestali zbrojnej działalności. Już w dniu 4 listopada Wawrzyniak z Chwałowskim dokonali ataku na skup żywca w Błogim Szlacheckim, skąd zarekwirowano 30 tysięcy złotych. Natomiast 11 listopada zaatakowali spółdzielnię "Samopomoc Chłopska" w Swolszewicach, skąd zabrali towary na sumę 254.940 złotych.

Podjęte przez ubeków tym razem z Piotrkowa, rozpracowywanie grupy, doprowadziło do ujęcia 30 listopada w wyniku akcji kombinowanej UB  (przez ubeckiego agenta ściągnięto go do Tomaszowa do jednego z domów od strony Nagórzyc, pod pretekstem sprzedaży zapalników do granatów), Henryka Wawrzyniaka, a 7 grudnia w Tomaszowie Mariana Głoda.

Wawrzyniak przebywając w areszcie w Piotrkowie zachorował i decyzją lekarza został umieszczony w szpitalu miejskim, skąd, korzystając z nieuwagi pilnującego go milicjanta, zbiegł w dniu 7 maja 1950 roku.

Po ucieczce nawiązał kontakt z ukrywającymi się w bunkrze za Trestą: Chwałowskim, Lutyńskim i Szczepańskim. Jednak w wyniku już prowadzonej na szeroką skalę akcji operacyjnej tomaszowskiego UB, opierającej się głównie na donosicielach i konfidentach, aresztowano 3 lipca 1950 roku Stanisława Chwałowskiego.

28 września Wawrzyniak z resztą grupy udał się do Nagórzyc w celu wymierzenia kary chłosty sołtysowi nadgorliwie ściągającemu z rolników kontyngenty. Wiadomość ta poprzez informatora natychmiast dotarła do UB w Tomaszowie, które zorganizowało szybką obławę. Uciekający w kierunku Pilicy Wawrzyniak został, po postrzeleniu przez ubeka Śmiałka, ujęty nad samym jej brzegiem.

Szczepańskiemu udało się uniknąć aresztowania i opuścić Polskę. W dniu 21 października 1950 roku tomaszowskie UB ujęło ostatniego żołnierza Konspiracyjnego Wojska Polskiego na naszym terenie, Mariana Lutyńskiego.

W kilku procesach członkowie ostatniego plutonu K.W.P. na terenie tomaszowskim zostali skazani na następujące kary: Czarnecki Jan ur. 22.07.1928r. w Tomaszowie - dożywotnie więzienie, Chwałowski Stanisław ur. 15.06.1913r. w Norkowcu pow. piotrkowski - dożywotnie więzienie (amnestia 12 lat), Wawrzyniak Henryk ur. 09.11.1927r. w Woli Wiadernej - dożywotnie więzienie (amnestia 15 lat), Robert Włodzimierz ur. 12.10.1927r. w Tomaszowie - 15 lat więzienia, Lutyński Marian ur. 23.03.1925 r. w Tomaszowie - 10 lat więzienia, Wojtalczyk Aleksander ur. 07.07.1929r. w Smardzewicach - 10 lat więzienia, Polak Eugeniusz ur.14.07.1922r. w Dzieżbach powiat Sokołów Podlaski - 10 lat więzienia, Zawadzki Zbigniew ur. 29.05.1929r. w Czersku powiat kowelski - 8 lat więzienia, Głód Marian ur. 07.03.1923r. w Tomaszowie - 5 lat więzienia, Mazurek Zbigniew ur.21.09.1924r. w Tomaszowie - 3 lata więzienia, Głąb Jan, ur. 27.11.1924r. w Zarzęcinie - 1 rok więzienia. Chrzanowski Jan ur. 15.10.1924r. w Tomaszowie, podczas przesłuchań w tomaszowskich kazamatach UB, popadł w chorobę psychiczną i nie został objęty aktem oskarżenia.

Jarosław Pązik



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Jarosław Pązik 27.03.2014 18:50
Panie Robercie proszę o kontakt na priv, najlepiej mailowy. Dane poczty na stronie głównej mojej witryny.Chętnie porozmawiam o źródłach. Pozdrawiam.

Robert 21.03.2014 23:33
Panie Jarosławie, chciałbym odnieść się do poprzednich artykułów dotyczących postaci Jan Morawca "Remisza" i Mariana Kubiaka "Babinicza". Wg. moich badań, opierając się na materiałach UB, "Remisz" - szef PAS KG NZW zorganizował oddział NZW pod dowództwem M. Kubiaka, byłego żołnierza NSZ i AK. Działał on od maja do sierpnia 1945 r. i przeprowadził łącznie 32 akcje. Kubiak rozwiązał oddział w sierpniu 1945 r., ujawnił się i wyjechał do Krakowa. Został aresztowany i osądzony za działalność w NSZ w czasie II wojny światowej, a konkretnie za walkę w szeregach oddziału "LAS1".

kiki 13.03.2014 11:46
@3 - : W przewodniku po miejscach represji komunistycznych w latach 1945 -1956 pt: ŚLADAMI ZBRODNI wydanym w 2012 roku przez IPN pod redakcją naukową Tomasza Łabuszewskiego z Warszawy, historia budynku pod nr 21/23 ul.św. Antoniego jest szczegółowo opisana. Budynek ów w latach (1945 - 1946, 1952 - 1956) był siedzibą MUBP/MU ds. BP. W dziale Województwo Łódzkie, tomaszowskie kazamaty UB udokumentowane są zdjęciami, wraz z szczegółowym opisem historii miejsca zbrodni i kaźni.

Jarosław Pązik 13.03.2014 15:43
Publikacja jest mi znana. Tylko, że wszystkie lokalne źródła, w tym i ubeckie, podają, że od lutego 1945 roku siedzibą MUBP była kamienica na ul. Głowackiego. Być może zmieniono siedzibę po przekształceniu miejskiego UB w placówkę UB w Brzezinach.W każdym razie informacja warta sprawdzenia.

kiki 13.03.2014 17:13
Tak, przeniesiono UB do Brzezin w pewnym okresie szaleństwa zdrajców z okupantem czerwonej zarazy. Powinna na kamienicy tej zawisnąć przynajmniej tablica informacyjna upamiętniająca to miejsce kaźni.

kiki 13.03.2014 07:43
Kazamaty tomaszowskiego UB udostępnić do zwiedzania. Jest to budynek za hotelem na ul. św. Antoniego.

Jarosław Pązik 13.03.2014 09:24
Według mojej wiedzy od lutego 1945 roku, siedzibą Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego była willa inżyniera J. Buchwica, położona przy ulicy B. Głowackiego 3.

tomaszowianin 13.03.2014 07:00
Bardzo dobry i treściwy artykuł.

Opinie

Reklama

Dziś w kraju i na świecie (czwartek, 4 grudnia)

Dziś jest czwartek, trzysta trzydziesty ósmy dzień roku. Wschód słońca o godz. 7.24, zachód słońca 15.26. Imieniny obchodzą: Barbara, Bernard, Chrystian, Filip, Hieronim, Jan, Klemens i Krystian.Data dodania artykułu: 04.12.2025 11:01
Dziś w kraju i na świecie (czwartek, 4 grudnia)

Dziś w kraju i na świecie (środa, 3 grudnia)

Dziś jest środa, trzysta trzydziesty siódmy dzień roku. Wschód słońca o godz. 7.23, zachód słońca 15.26. Imieniny obchodzą: Emma, Franciszek, Kasjan, Kryspin, Ksawery i Łucjusz.Data dodania artykułu: 03.12.2025 08:45
Dziś w kraju i na świecie (środa, 3 grudnia)

Janusz Mieloszyk, pierwszy wiceprezes Nest Banku, z tytułem Digital Banker of the Year

Podczas Global Retail Banking Innovation Awards 2025 magazynu The Digital Banker Janusz Mieloszyk, pierwszy wiceprezes zarządu Nest Banku, otrzymał tytuł Digital Banker of the Year (Central Europe). W tym samym konkursie Nest Bank zdobył jeszcze dwa wyróżnienia za projekt N!Asystenta: Excellence in Digital Innovation - Poland oraz Best Technology Implementation by a Retail Bank - Europe.Data dodania artykułu: 02.12.2025 17:58
Janusz Mieloszyk, pierwszy wiceprezes Nest Banku, z tytułem Digital Banker of the Year

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło propozycje oszczędności. Kolejne zmniejszenia limitów

Blisko 10,4 mld zł w 2026 r. oszczędności w NFZ miałyby przynieść zmiany przedstawione przez resort zdrowia Ministerstwu Finansów. Zakładają one m.in reformę wynagrodzeń, limity w poradniach specjalistycznych i korekty na listach darmowych leków dla dzieci i seniorów; plan krytykuje opozycja z PiS.Data dodania artykułu: 01.12.2025 19:38
Ministerstwo Zdrowia przedstawiło propozycje oszczędności. Kolejne zmniejszenia limitów

Prawie 105 mln zł kary dla Jeronimo Martins Polska za wprowadzanie klientów w błąd ws. promocji

Prezes UOKiK nałożył na spółkę Jeronimo Martins Polska, właściciela Biedronki, karę blisko 105 mln zł za wprowadzenie klientów w błąd podczas ubiegłorocznych akcji promocyjnych - poinformował w poniedziałek urząd. Biuro prasowe sieci Biedronka podkreśliło, że nie zgadza się z decyzją i zaskarży ją do sądu.Data dodania artykułu: 01.12.2025 12:04
Prawie 105 mln zł kary dla Jeronimo Martins Polska za wprowadzanie klientów w błąd ws. promocji

Badanie: 71 proc. Polaków nie chce podawać PESEL-u m.in. w internecie

71 proc. Polaków nie chce podawać PESEL-u w sklepach internetowych, hotelach, biurach podróży i wypożyczalniach - wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie serwisu ChronPESEL.pl i Krajowego Rejestru Długów.Data dodania artykułu: 01.12.2025 11:42
Badanie: 71 proc. Polaków nie chce podawać PESEL-u m.in. w internecie

Dziś w kraju i na świecie (poniedziałek, 1 grudnia)

Dziś jest poniedziałek, trzysta trzydziesty piąty dzień roku. Wschód słońca 07.20, zachód słońca 15.28. Imieniny obchodzą: Aleksander, Ananiasz, Antoni, Blanka, Edmund, Florencja, Jan, Natalia i Rudolf.Data dodania artykułu: 01.12.2025 06:55
Dziś w kraju i na świecie (poniedziałek, 1 grudnia)

Himmler uznał, że podbite ziemie, także te polskie mogą być rezerwuarem rekrutów dla Waffen-SS

Himmler uznał, że rezerwuarem dla jego prywatnej armii - bo tak w gruncie rzeczy traktował Waffen-SS – mogą być ziemie podbite przez III Rzeszę. Także te polskie – mówi w rozmowie z PAP dr Tomasz E. Bielecki, autor książki „Polacy w Waffen-SS. Polskie Pomorze”.Data dodania artykułu: 30.11.2025 19:30
Himmler uznał, że podbite ziemie, także te polskie mogą być rezerwuarem rekrutów dla Waffen-SS
Reklama
Koncert Czesława Mozila „Solo” w Niebowie

Koncert Czesława Mozila „Solo” w Niebowie

Koncert Czesława Mozila „Solo” w Niebowie (Wincentynów) – wyjątkowy wieczór w domowym salonieJuż 18 stycznia 2026 roku (niedziela) o godz. 17:00 Czesław Mozil zaprasza na jedyne w swoim rodzaju wydarzenie muzyczne — koncert "Czesław Mozil Solo – w mieszkaniu". Miejsce: niewielka wieś Wincentynów (gmina Sławno, powiat opoczyński), blisko Opoczna, w malowniczym zakątku województwa łódzkiego. Prywatna przestrzeń – salon domu – stanie się areną bliskiego spotkania artysty z publicznością.Miejsce pełne folklorystycznego klimatuWincentynów to kameralna miejscowość — według danych z 2021 r. liczy zaledwie 179 mieszkańców W sąsiedztwie znajduje się prywatny miniskansen "Niebowo", prezentujący tradycyjną wiejską architekturę regionu opoczyńskiego: chatę ze strzechą, ziemiankę, stodółkę i autentyczne wnętrza izby białej, kuchni i sieni.  Ta nieoczywista, serdeczna sceneria doskonale komponuje się z domowym klimatem koncertów Mozila.Co czyni ten wieczór wyjątkowymBliskość artysty: Czesław zagra niemal jak "u sąsiada" — w salonie, na kanapie, czasem na podłodze, a może ktoś usłyszy go z kuchni. Ta forma koncertu wyczarowuje atmosferę kameralności i autentycznego kontaktu.Unikalna formuła: To połączenie solowego show muzycznego i błyskotliwego stand-upu — pełne inteligentnych obserwacji, humoru i muzycznych emocji.Repertuar: Poza znanymi piosenkami, usłyszymy utwory z ostatnich albumów oraz premiery nowych nagrań, które trafią na kolejną płytę.Aktualny czas twórczy: Mozil zdobył tegoroczną Festiwalową Nagrodę Opola za piosenkę „Ławeczka”, singiel „Leń” z „Akademii Pana Kleksa 2” stał się hitem, a jego album „Inwazja Nerdów vol. 1” zdobył Fryderyka w 2025 roku.Kilka faktów o artyścieUrodzony w 1979 r. w Zabrzu, wykształcony akordeonista (Król. Duńska Akademia Muzyczna w Kopenhadze) Twórca złożonych dzieł: muzyka, teksty, aktorstwo dubbingowe (np. Olaf z "Krainy Lodu"), osobowość TVLaureat licznych nagród: Fryderyków, nagrody opolskiego festiwalu, platynowych płytStyl znany z połączenia kabaretu, folku, punka i inteligentnego humoru — trudno zamknąć go w jednym słowie Szczegóły wydarzeniaData: 18 stycznia 2026 (niedziela), godz. 17:00Miejsce: dom mieszkalny w Wincentynowie k. Opoczna („Niebowo”)Bilety: tylko 40 sztuk, cena 130 zł — dostępne na stronie: [biletomat.pl]Więcej informacji na: wydarzenie na FacebookuTaki koncert to znakomita okazja, by przeżyć muzykę i humor Mozila w najbardziej osobistej formie. To więcej niż performance — to spotkanie, które zostaje w pamięci na długo.Data rozpoczęcia wydarzenia: 18.01.2026

Polecane

W powiatowym Matrixie wszystko bez zmian

W powiatowym Matrixie wszystko bez zmian

Nie udało się dzisiaj powołać nowego Starosty oraz Zarządu Powiatu Tomaszowskiego. Nie udało się nawet zebrać 12 osobowego kworum, by móc prawomocnie przeprowadzić zwołaną na wniosek radnych sesję. Nie stawili na obradach radni Prawa i Sprawiedliwości oraz klubu Powiat Tomaszowski Od Nowa. Przy czym ci pierwsi w budynku starostwa byli. Dlaczego nie weszli na sesję? Mogli przecież przyjść i głosować. Nic nie stało na przeszkodzie. Mogli odrzucić proponowaną na Starostę przez KO, panią Alicję Zwolak Plichtę lub ją poprzeć. Tymczasem stworzono wrażenie, że dzieje się coś o czym osoby postronne nie powinny wiedzieć. Czy aby na pewno? Tekst na temat dzisiejszej sesji będzie miał charakter felietonowy, a więc całkiem subiektywny. Napisany z punktu widzenia radnego niezależnego, nie związanego z żadnymi partiami i nie będącego członkiem żadnego klubu. Nie znaczy to oczywiście, że znajdziecie w nim jakieś nieprawdziwe i niesprawdzone informacje.Data dodania artykułu: 03.12.2025 21:23 Liczba komentarzy: 16 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 5
„Anioły są wśród nas” – Gala tomaszowskich wolontariuszyOperacja „TOR”: tomaszowska policja i Straż Ochrony Kolei wzmacniają patrolowanie szlaków kolejowychŚmigłowce nad skałami Jury. 7. Batalion Kawalerii Powietrznej na poligonie marzeńHejt czy nadzór? Kulisy odejścia dyrektorki i nowy start domu dziecka „Słoneczko”KRUS i NFZ we wspólnej akcji „Weź się zbadaj”W powiatowym Matrixie wszystko bez zmianWystawa „Ukraine in Focus” pokazuje prawdę o wojnieŚwięto Patrona w „Wyspiańskim” – ślubowanie pierwszoklasistów i spotkanie z MistrzemBestialski napad bandycki dokonany w pierwszym dniu świąt na ulicy Wesołej w Łodzi3 grudnia – dzień, w którym naprawdę warto się zatrzymaćKonkurs na dyrektora PCPR. Jedna kandydatura, zmiana władzy i sporo znaków zapytaniaS12 coraz bliżej Radomia. Rusza przetarg na odcinek Wieniawa – Radom Południe
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Wasze komentarze

Autor komentarza: EwaTreść komentarza: Asystent prezesa czy sam prezes komentuje wysysanie szpitalnych pieniędzy.Źródło komentarza: Telefon za tysiąc, mieszkanie na koszt spółki. Złoty kontrakt prezesa TCZAutor komentarza: 325Treść komentarza: Kują, nie kłują. Telefon wstawia inaczej.Źródło komentarza: Czy uda się wybrać nowy Zarząd Powiatu?Autor komentarza: MacherTreść komentarza: Tylko do tej pory to między innymi Witczak pozwalał staroście trwać na stanowisku. To nie jego ludzie z KO dążyli najbardziej do odwołania Węgrzynowskiego. Ja też nie przepadam za Witko, ale on jeszcze czasem potrafi dogadać się z innymi dla dobra sprawy. Witczak tego nie potrafi i przejawem tego jest forsowanie Zwolak-Plichty na starostę, chociaż radni Witko nigdy jej nie zaakceptują.Źródło komentarza: W powiatowym Matrixie wszystko bez zmianAutor komentarza: JaTreść komentarza: To wybór starosty dopiero po 17.12 ? Jak będzie przyjęty budżet miasta wtedy będzie można się domyślać kto zostanie starostą.Źródło komentarza: W powiatowym Matrixie wszystko bez zmianAutor komentarza: EllaTreść komentarza: Chce kontroli i nadzoru, bo tam, gdzie pieniadze, tam trzeba patrzec na rece. Po prostu tak mamy. A nowy zawod w tym obrebie to hejter albo bardziej po polsku hejtownik. I tak trzeba mowc, jestem hejtownikiem, bo chce dozoru, kontroli i patrzenia na rece antyhejtownikom.Źródło komentarza: Hejt czy nadzór? Kulisy odejścia dyrektorki i nowy start domu dziecka „Słoneczko”Autor komentarza: zbychTreść komentarza: Wolę Witczaka od macierewicza. A o Witko świadczy Arena Lodowa (sprawdz dlaczego powstała) i kolejny "genialny" dla dobra mieszkańców pomysł z filharmoniąŹródło komentarza: W powiatowym Matrixie wszystko bez zmian
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama