Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 5 czerwca 2025 02:24
Reklama

Zaginiony średniowieczny kościół w tomaszowskich Nagórzycach

Nagórzyce, niegdyś wieś, tworząca obecnie część Tomaszowa Mazowieckiego, rozłożyła się na kilku łączących się z sobą wzgórzach, tworzących łańcuch wzgórz nagórzyckich, aż do brzegów Pilicy. Mało kto wie, że miejscowość ta miała kiedyś swoją parafię, którą założył w XV stuleciu jeden z biskupów kujawskich, budując modrzewiowy kościółek.

[reklama2]

W początkach XVI w. w skład parafii, oprócz samych Nagórzyc, wchodziły także Swolszowice Wielkie i Małe, Smardzewice, Wiaderno oraz Twarda. Z danych z 1521 r. wiemy np. iż dla kościoła w Nagórzycach, ze Smardzewic przekazywano dziesięcinę snopową ze wszystkich pól folwarcznych, mieszkańcy wsi, jako kolędę, dawali plebanowi po korcu pszenicy, a z młyna znajdującego się przy smardzewickim folwarku otrzymywał pleban raz w roku korzec mąki. Co ważne, w pobliżu kościoła, wybudowany był już most na Pilicy, będący częścią drogi biegnącej z Wolborza do Opoczna. W XVI wieku biskup kujawski Hieronim Rozdrażewski wcielił probostwo Nagórzyce do Kolegium Wikariuszów w Wolborzu. 
 
Losy tej małej parafii miały jednak swój smutny koniec. Podczas wojen napoleońskich, według podań ludności miejscowej, kościół został zrujnowany. 27 czerwca 1775 r. srebra i pozostałe wyposażenie nagórzyckiego kościoła, ksiądz gwardian ze Smardzewic, Franciszek Szczeblewski, przewiózł do kościoła w Wolborzu. Wioski leżące na lewym brzegu rzeki (Nagórzyce, Swolszewice Welkie i Małe oraz Wiaderno) wcielono do parafii wolborskiej. Jednocześnie ze wsi Smardzewice, Twardej i Tresty utworzono parafię przy klasztorze i kościele św. Anny w Smardzewicach. 
 
Jak pisał w przedwojennej prasie Stanisław Rumszewicz, sam zniszczony kościółek został sprzedany na rozbiórkę ówczesnemu dziedzicowi folwarku Unewel, który z modrzewiowych poświątynnych bali, zbudował w Unewelu owczarnię. Jak mówi legenda, szybko spotkała go kara boska, bo nowo wzniesiona owczarnia, wkrótce spłonęła od uderzenia pioruna. 
 
Na wzgórzu, w miejscu gdzie była plebania, jeszcze przed II wojną światową, bieliły się ściany Nadleśnictwa Nagórzyce, otoczone dookoła parkiem i ogrodem. Jak opisywał Rumszewicz, zza zieleni jesionów i klonów wyłaniał się tylko stary, drewniany, ale świeżo odnowiony krzyż, dokładnie w miejscu, w którym stała kiedyś świątynia nagórzycka. U stóp krzyża znajdowała się stara, kamienna chrzcielnica o półmetrowej wysokości i średnicy, wykuta z jednej bryły szarego polnego granitu, nie posiadająca jednak żadnej wartości artystycznej. Ze wzgórza natomiast roztaczał się malowniczy i rozległy widok m.in. na klasztor w Smardzewicach, dla którego według legendy, inny krzyż, stanowił z kolei początek…
 
 

Zaginiony średniowieczny kościół w tomaszowskich Nagórzycach

Zaginiony średniowieczny kościół w tomaszowskich Nagórzycach


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Powracajacy 14.03.2017 23:15
SORY z rozpędu myślałem o BIAŁOBRZEGACH a wpisałem Smardzewice

Reklama
Powracajacy 14.03.2017 23:07
Jak szukacie jakiegoś starego kościółka to w Smardzewicach stoi obok nowo wybudowanego. Nie wiem jaki jest jego stan prawny ale tez byłby atrakcją w Nagórzycach

kiki 14.03.2017 18:29
Odbudować kościółek i parafię.

Jedyny 15.01.2014 13:57
Bieda Tomaszowa i okolic bierze się z ilość kościołów . Jedne kościoły zabytkowe się niszczy inne nowe jak hale na odpady się buduje.

turystka 12.01.2014 17:34
szkoda że ten kościółek nie zachował się na żadnej rycinie, rzeczywiście kiedyś można byłoby go tam odbudować albo wzorem ze Skansenu przenieść komuś już nie potrzebny drewniany kościółek z innego miejsca.

Grześ 09.01.2014 19:00
fajnie byłoby, gdyby kiedyś odbudowali ten drewniany kościółek przy średniowiecznym trakcie handlowym z Poznania przez Wolbórz, Opoczno, Skrzynno do Lublina z przeprawą przez Pilicę w tym miejscu.

kierowca 14.03.2017 18:51
Kolego, na tym średniowiecznym trakcie z Poznania przez Wolbórz, Opoczno, Skrzynno do Lublina z przeprawą przez Pilicę w Nagórzycach.... jest planowana ekspresówka. Zabyteczek można byłoby odbudować to rzesze turystów odetchnęłyby podczas podróży w tym czarownym miejscu.

qwert1 09.01.2014 15:00
Forester.. Mi sie pokielbasilo jednak :)

qwert1 09.01.2014 14:58
Forester kierunki Ci sie nie pomylily? Kapliczka jest w druga strone ulicy starowiejskiej.

pjl 08.01.2014 13:48
więcej tekstów autora, spoza Tomaszowa i okolic na stronie ziemiapiotrkowska.blogspot.com

dr Forester 08.01.2014 12:36
jak nie pokazało to wklejcie dane 51.490135, 19.993545 będzie oki ;o)

Reklama
dr Forester 08.01.2014 12:25
zielona strzałka https://maps.google.pl/maps?q=...CAgQ_AUoAg dawne budynki ALP ;o) Darz Bór

Peter 08.01.2014 11:03
Mała nieścisłość, wojny napoleońskie na ziemiach polskich trwały w latach 1806-1813, więc dlaczego naczynia i sprzęty liturgiczne zostały wywiezione w 1775? Brawo dla autora za ciekawe artykuły.

Jarosław Pązik 08.01.2014 12:12
Nagórzycki kościół uległ w 1775 roku spaleniu. Bardziej szczegółowy opis nagórzyckiej parafii: http://www.nadpilickahistoria....dd6dc.html o ile moderator zezwoli na reklamę. :)

Ola 08.01.2014 12:18
dziękuję za ten link, piękny artykuł o kościele nagórzyckim

Peter 08.01.2014 20:57
Dzienx za info.

Andrzej 15.01.2014 12:04
Przeniesienie mogło mieć różnorakie powody myślę, jednak nad faktem II rozbioru i koncentracji dóbr w obliczu zmian

Lesiu 08.01.2014 10:58
byłaby niezła gratka dla Nagórzyc gdyby istniał jeszcze drewniany kościół i razem z Grotami Nagórzyce byłyby niezłą atrakcją dla turystów.

Jarosław Pązik 08.01.2014 10:54
Pytanie do mieszkających w Nagórzycach. Czy ktoś ma jakieś wiadomości na temat tej kamiennej chrzcielnicy opisywanej przez Rumszewicza?

były mieszkaniec Nagórzyc 08.01.2014 12:08
ta kamienna chrzcielnica stoi przed kościołem w Chorzęcinie, przniesiono ją tam z Nagórzyc kiedy pobudowano w Chorzęcinie kościół, tak mi opowiadano kiedy byłem dzieckiem i dlatego udzielam tej informacji.

Jarosław Pązik 08.01.2014 12:21
Serdecznie dziękuję za info.

Reklama
B T 08.01.2014 22:23
RACJA JA TEZ OTYM SLYSZALEM

bt 14.03.2017 22:31
Jarek stoj w Chorzecinie zaras przy brawie po lewej stronie

Ola 08.01.2014 10:28
szkoda że kościółek modrzewiowy ze Słowackiego nie przeniesiono w miejsce po zniszczonym niegdyś kościółku nagórzyckim, przecież to uświęcone miejsce wielowiekowymi modlitwami pokoleń mieszkańców tej ziemi.

M.K. 08.01.2014 10:36
kościólek ten ze Słowackiego został sprzedany innej diecezji za bezcen i kto za to odpowiedział? nikt

Opinie

ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Premier: 11 czerwca w Sejmie wotum zaufania dla rządu

Premier Donald Tusk poinformował we wtorek, że w przyszłą środę, 11 czerwca, Sejm rozpatrzy wniosek o wotum zaufania dla rządu, odbędzie się też głosowanie w tej sprawie. Przekazał, że konsekwencją wotum zaufania będzie także "okresowa" ocena prac rządu i poszczególnych resortów.Data dodania artykułu: 03.06.2025 15:00
Premier: 11 czerwca w Sejmie wotum zaufania dla rządu

Bosak (Konfederacja): będziemy przeciwko wotum zaufania dla rządu; pomysły utworzenia rządu technicznego - bezprzedmiotowe

Będziemy głosować przeciwko wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska, ale pomysły na utworzenie rządu technicznego są bezprzedmiotowe, bo nie ma dla nich większości w Sejmie - powiedział PAP współprzewodniczący Konfederacji Krzysztof Bosak.Data dodania artykułu: 03.06.2025 14:44
Bosak (Konfederacja): będziemy przeciwko wotum zaufania dla rządu; pomysły utworzenia rządu technicznego - bezprzedmiotowe

Serce pneumatyki: Poznaj tajniki sprężarek tłokowych

Współczesne systemy pneumatyczne są niezbędnym elementem w wielu branżach przemysłowych – od produkcji, przez transport, aż po automatykę. Wśród urządzeń, które zapewniają efektywność działania tych systemów, na szczególną uwagę zasługują sprężarki tłokowe. Choć ich konstrukcja może wydawać się prosta, to w rzeczywistości są one skomplikowanymi maszynami, które odgrywają ważną rolę w zapewnianiu wysokiej jakości sprężonego powietrza.Data dodania artykułu: 03.06.2025 08:58
Serce pneumatyki: Poznaj tajniki sprężarek tłokowych

We wtorek rozpoczyna się dodatkowa sesja maturalna

We wtorek o godz. 9.00 pisemnym egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym rozpocznie się dodatkowa sesja egzaminów maturalnych. Przystąpią do niej ci maturzyści, którzy z powodów zdrowotnych lub losowych nie mogli ich zdawać w sesji głównej, majowej.Data dodania artykułu: 03.06.2025 08:54
We wtorek rozpoczyna się dodatkowa sesja maturalna

Bezpieczny plac zabaw: nawierzchnia gumowa i zabawki z atestem – co mówi prawo?

Plac zabaw to przestrzeń, w której dzieci spędzają intensywny czas. Biegają, wspinają się, upadają, testują granice swoich możliwości i zyskują cenne umiejętności koordynacji ruchowej. Bezpieczne warunki zabawy to fundament dobrze zaprojektowanej przestrzeni dla dzieci.Data dodania artykułu: 03.06.2025 08:42
Bezpieczny plac zabaw: nawierzchnia gumowa i zabawki z atestem – co mówi prawo?

PZU i Bank Pekao: spółki planują połączenie i stworzenie nowej grupy bankowo-ubezpieczeniowej

PZU i Bank Pekao podpisały memorandum o współpracy w celu przeprowadzenia potencjalnej transakcji połączenia do 30 czerwca 2026 roku - poinformowały spółki w poniedziałkowym komunikacie prasowym.Data dodania artykułu: 02.06.2025 20:53
PZU i Bank Pekao: spółki planują połączenie i stworzenie nowej grupy bankowo-ubezpieczeniowej

Największa inwestycja ciepłownicza w Grupie PGE oddana do eksploatacji

Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA, należący do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE, uruchomił nową elektrociepłownię gazową Czechnica-2 w Siechnicach o mocy elektrycznej 179 MWe i termicznej 315 MWt. Nowo wybudowana instalacja zaspokoi około 20 proc. zapotrzebowania na ciepło mieszkańców Wrocławia i wszystkich odbiorców w gminie Siechnice przyłączonych do sieci ciepłowniczej, a nakłady przeznaczone na jej wybudowanie sięgają 1,4 mld PLN. Docelowo do 2035 roku Grupa PGE planuje przeznaczyć na ciepłownictwo około 18 mld PLN.Data dodania artykułu: 01.06.2025 10:36
Największa inwestycja ciepłownicza w Grupie PGE oddana do eksploatacji

Wybory prezydenckie: rozpoczęło się głosowanie w II turze

O godzinie 7 w niedzielę rozpoczęło się głosowanie w II turze wyborów prezydenckich. Głosujący otrzyma w lokalu wyborczym kartę do głosowania w formacie A5 z nazwiskami dwóch kandydatów na prezydenta. Aby oddać głos ważny, należy postawić znak X w kratce przy nazwisku wyłącznie jednego z nich.Data dodania artykułu: 01.06.2025 09:52
Wybory prezydenckie: rozpoczęło się głosowanie w II turze
ReklamaSklep Medyczny Tomaszów Maz.

Polecane

Komedia ze szpitalem w tle

Komedia ze szpitalem w tle

Wczorajsza sesja rady powiatu zwołana w trybie nadzwyczajnym miała także nieco inny wymiar. Na temat samej próby odwołania Starosty Mariusza Węgrzynowskiego, pisałem we wcześniejszym felietonie. Ale to nie był jedyny zaplanowany punkt obrad. Drugim miała być informacja Prezesa Tomaszowskiego Centrum Zdrowia na temat wyniku finansowego za ubiegły rok, oraz z bieżącej działalności szpitala. Ten punkt bardzo mnie interesował i specjalnie dla niego przybyłem na obrady. W porządku obrad umieścili go wnioskodawcy, czyli radni Koalicji Obywatelskiej. Byłem nieco zaskoczony, kiedy zauważyłem, że Prezesa Utrackiego nie ma. Nie było też nikogo innego, kto reprezentowałby naszą placówkę medyczną. Nie dostaliśmy też żadnych materiałów, na bazie których moglibyśmy prowadzić dyskusję. Podkreślę to mocno: nie jest do tego potrzebne kworum. Do dzisiaj rana myślałem, że absencja, to złośliwe działanie Starosty i Zarządu szpitala. Rano jednak dowiedziałem się, że wnioskodawcy (KO) zapomnieli Prezesa powiadomić. Trudno mu się więc dziwić, że nie przyszedł. Może się to komuś wyda śmieszne, ale wcale takie nie jest.Data dodania artykułu: Wczoraj, 13:38 Liczba komentarzy: 1 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 2
Jak będzie wyglądać Schronisko w Tomaszowie? Nowoczesny i funkcjonalny obiekt

Jak będzie wyglądać Schronisko w Tomaszowie? Nowoczesny i funkcjonalny obiekt

O potrzebie budowy nowego schroniska dla bezdomnych zwierząt mówi się w Tomaszowie Mazowieckim od lat. Przez ten czas ciągle inwestycję odkładano. Brakowało pieniędzy, znajdowano inne ważne cele. Zwierzęta przebywały w warunkach... antycywilizacyjnych. Wiele osób sugerowało nawet, że utrzymywanie ich przy życiu jest nieracjonalne i nie ma uzasadnienia... ekonomicznego. Wśród nich byli też radni. Obiecana przez Marcina Witko budowa w końcu ruszyła. Wartość inwestycji to ponad 15 milionów złotych, a ponad połowę pozyskano z Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji strategicznych, wprowadzonego w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości. Zadanie realizowane jest w formule projektuj-buduj i rozpoczęło się w 2024 roku od fazy projektowej a powinno zakończyć się w maju 2026 roku.Data dodania artykułu: Wczoraj, 08:25 Liczba komentarzy: 2 Liczba pozytywnych reakcji czytelników: 1
Kobieta zatrzymana przez policjanta miała 3 promile alkoholu w organizmieAleż to będzie festiwal!Zapraszamy na Dni Tomaszowa 2025. Przed nami wiele atrakcji!Komedia ze szpitalem w tlePorywające nowości w kinach HeliosGwiazdy sportu już jutro w "ósemce"Jak będzie wyglądać Schronisko w Tomaszowie? Nowoczesny i funkcjonalny obiekt102 lata mieszkanki UjazduDobra wiadomość nie tylko dla zwierzolubówKolejna jednostka OSP z nowymi wozamiStarosta zostaje na stanowisku. Radni KO nie złożyli wniosku83 410 zł dotacji na „Ogrody Wyspiańskiego” w ZSP 6
Reklama
Reklama
Komedia ze szpitalem w tle

Komedia ze szpitalem w tle

Wczorajsza sesja rady powiatu zwołana w trybie nadzwyczajnym miała także nieco inny wymiar. Na temat samej próby odwołania Starosty Mariusza Węgrzynowskiego, pisałem we wcześniejszym felietonie. Ale to nie był jedyny zaplanowany punkt obrad. Drugim miała być informacja Prezesa Tomaszowskiego Centrum Zdrowia na temat wyniku finansowego za ubiegły rok, oraz z bieżącej działalności szpitala. Ten punkt bardzo mnie interesował i specjalnie dla niego przybyłem na obrady. W porządku obrad umieścili go wnioskodawcy, czyli radni Koalicji Obywatelskiej. Byłem nieco zaskoczony, kiedy zauważyłem, że Prezesa Utrackiego nie ma. Nie było też nikogo innego, kto reprezentowałby naszą placówkę medyczną. Nie dostaliśmy też żadnych materiałów, na bazie których moglibyśmy prowadzić dyskusję. Podkreślę to mocno: nie jest do tego potrzebne kworum. Do dzisiaj rana myślałem, że absencja, to złośliwe działanie Starosty i Zarządu szpitala. Rano jednak dowiedziałem się, że wnioskodawcy (KO) zapomnieli Prezesa powiadomić. Trudno mu się więc dziwić, że nie przyszedł. Może się to komuś wyda śmieszne, ale wcale takie nie jest.
Wojewoda łódzka drastycznie obcięła dotacje dla WOPR. Kto będzie ratował ludzi nad Zalewem?

Wojewoda łódzka drastycznie obcięła dotacje dla WOPR. Kto będzie ratował ludzi nad Zalewem?

Lato zbliża się szybkimi krokami. Jednak słońce za oknem powoduje, że sezon nad Zalewem Sulejowskim już się rozpoczął. Ściągają tu nie tylko amatorzy kąpieli słonecznych, ale także sportów wodnych. Nad ich bezpieczeństwem od lat czuwa tomaszowskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Działalność WOPR-u jest tu niezbędna. Co roku ratownicy podejmują setki interwencji na wodzie, z poświęceniem ratując tych, którzy znaleźli się (najczęściej z własnej winy) w tarapatach. Sezon letni trwa u nas de facto przez 4 miesiące. Dokładnie tyle czasu praca WOPR jest tu niezbędna. W tym roku jednak pozostaje ona pod znakiem zapytania. Reprezentująca Koalicję Obywatelską, wojewoda łódzka, Dorota Ryl, postanowiła, że obetnie naszym woprowcom, finansowanie. W latach ubiegłych otrzymywali oni ok. 45 tysięcy złotych, co już wówczas z trudem wystarczało na zabezpieczenie, wypoczywających tu ludzi. Tym razem otrzymali zaledwie 13 tysięcy. To w skali miesiąca nie jest nawet równowartość, jednego minimalnego wynagrodzenia. Czy to znaczy, że ludzie będą tonąć, bo nie będzie miał kto im pomóc?
Kłamać jak Mordaka. A co to szkodzi....

Kłamać jak Mordaka. A co to szkodzi....

Podobno, jak Pan Bóg chce kogoś ukarać, to mu rozum odbiera. Tylko, że jak ma być kara, to powinna być i wina. A odebrać można coś, co dana osoba posiada. W Tomaszowie, w tej kadencji pojawił się prawdziwy gwiazdor lokalnego internetu. Zasypuje mieszkańców postami, których rzetelność i wiarygodność jest często na zerowym poziomie. Kazimierz Mordaka, reprezentujący w radzie powiatu tomaszowskiego Koalicję Obywatelską, co jakiś czas sypnie też łgarstwami na mój temat. Czasem odpowiadam, a czasami mi się nie chce. Tym razem jednak może warto, bo publikacje tego radnego mają na celu jedynie szczucie.
Jak będzie wyglądać Schronisko w Tomaszowie? Nowoczesny i funkcjonalny obiekt

Jak będzie wyglądać Schronisko w Tomaszowie? Nowoczesny i funkcjonalny obiekt

O potrzebie budowy nowego schroniska dla bezdomnych zwierząt mówi się w Tomaszowie Mazowieckim od lat. Przez ten czas ciągle inwestycję odkładano. Brakowało pieniędzy, znajdowano inne ważne cele. Zwierzęta przebywały w warunkach... antycywilizacyjnych. Wiele osób sugerowało nawet, że utrzymywanie ich przy życiu jest nieracjonalne i nie ma uzasadnienia... ekonomicznego. Wśród nich byli też radni. Obiecana przez Marcina Witko budowa w końcu ruszyła. Wartość inwestycji to ponad 15 milionów złotych, a ponad połowę pozyskano z Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji strategicznych, wprowadzonego w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości. Zadanie realizowane jest w formule projektuj-buduj i rozpoczęło się w 2024 roku od fazy projektowej a powinno zakończyć się w maju 2026 roku.
Reklama
Reklama
Reklama

Napisz do nas

Zachęcamy do kontaktu z nami za pomocą formularza. Możecie dołączyć zdjęcia i inne załączniki. Podajcie swojego maila ułatwi to nam kontakt z Wami
Reklama
Reklama
Reklama