Stop Gruźlicy

Gruźlica należy do jednej z najstarszych chorób. Wywołuje ja bakteria - prątek gruźlicy. Do zakażenia dochodzi  drogą kropelkową. W XVII wieku choroba ta dziesiątkowała mieszkańców Europy.

Ma ona jednak dużo dłuższą historię. Odnalezione w Izraelu najstarsze ludzkie szczątki, ze śladami tej choroby, pochodzą  sprzed 9 tysięcy lat. Należą do matki i niemowlęcia. Najprawdopodobniej kobieta zaraziła gruźlicą dziecko zaraz  po porodzie.

Kiedyś gruźlica nazywana byłą chorobą artystów, chyba z tego względu, że jej ofiarą padli między innymi Chopin, Słowacki, czy Szymanowski. Nazywano ją także „białą dżumą”, albo galopującymi suchotami po tym, jak w IX wieku przybrała w Europie rozmiary epidemii. Szczyt eskalacji choroby wystąpił podczas I i II wojny światowej. Skuteczne lekarstwa, czyli  antybiotyki,  pojawiły się dopiero kilka lat po wojnie. Szybki postęp gruźlicy spowolniło wprowadzenie powszechnych szczepień.

W latach 80 gruźlica po raz kolejny stała się poważnym zagrożeniem., o czym świadczy fakt, że w 1993 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła ją, jako pierwszą chorobę w historii, globalnym zagrożeniem. 

Z roku na rok przybywa coraz więcej nowych zachorowań.  Najwięcej, bo aż 95% przypada na kraje rozwijające się. Wśród krajów Uniii Europejskiej, Polska zajmuje 21. miejsce pod względem zapadalności na gruźlicę. Gorzej jest tylko na Litwie, Łotwie,  w Portugalii, Bułgarii i Rumunii.   Najniższą zapadalność odnotowano na Cyprze, Malcie  i w Szwecji.

Najczęściej zarażają   się dzieci między 10 a 15 rokiem życia, osoby w podeszłym wieku, niedożywione, bezdomni, a także osoby nadużywające alkoholu i uzależnione od narkotyków. Bardzo duże, wielokrotnie większe od przeciętnego, jest ryzyko zachorowania na ciężką postać gruźlicy osoby zakażonej wirusem HIV. Gruźlica i HIV tworzą śmiertelną kombinację, przyspieszając wzajemnie swój postęp. Mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety.

Najczęściej atakowane są płuca, ale nierzadko również ośrodkowy układ nerwowy, naczynia krwionośne, układ limfatyczny, kostno-stawowy, moczowo-płciowy i skóra. W Polsce podobnie jak na świecie dominuje gruźlica płuc.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w Polsce od 1955 roku obowiązkowo szczepi się przeciwko gruźlicy szczepionką BCG wszystkie noworodki. Pamiętać jednak należy, że szczepionka ta nie zapewnia pełnej ochrony przed płucną postacią gruźlicy. Daje jednak ochronę przed gruźliczym zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych u dzieci i przed prosówką, czyli rozsianą postacią tej choroby, bezpośrednio zagrażającą życiu. Szczepionka przeciwgruźlicza została opracowana ponad 80 lat temu i  stosowana jest  do tej pory na całym świecie. Nie  wyprodukowano jeszcze  uniwersalnej szczepionki przeciwgruźliczej, która chroniłaby przed gruźlicą płuc także młodzież i dorosłych.

-  W pierwszym kwartale tego roku zanotowaliśmy 5 przypadków zachorowania na gruźlicę – mówi dyrektor tomaszowskiego Sanepidu mgr Anna Ulrych. – W ubiegłym roku było ich 29. Choroba nie wybiera i zachorowania, z jakimi mieliśmy do czynienia dotyczą nie tylko osób pochodzących z rodzin ubogich ale także tych, uznawanych za zamożne. Są to zarówno mężczyźni, jak i kobiety oraz dzieci, chociaż dominują tu zdecydowanie mężczyźni.

Na terenie Powiatu Tomaszowskiego obserwuje się spadek zachorowań na gruźlicę wśród dzieci i młodzieży na przestrzeni minionych kilku lat. W 2007 r., na terenie powiatu tomaszowskiego,  stwierdzono ogółem 40 przypadków zachorowań, w tym 1 przypadek gruźlicy pozapłucnej. Rok później były to 32 przypadki gruźlicy płucnej.  Rok 2009 to 42 zachorowania, w tym 2 przypadki gruźlicy pozapłucnej.