Wyjście z szafy – trudna sztuka rozmowy

Jak rozmawiać gdy… dokonujesz coming outu

Reklama

Coming out to kwestia dotycząca ludzi w różnym wieku – zarówno nastolatków, którzy szybko decydują się na poinformowanie bliskich o swojej orientacji, jak również dorosłych, którzy przez wiele lat ukrywają swoją tożsamość. W każdym przypadku, jeżeli decydujesz się na wyjście z szafy i rozmowę z rodzicami z pewnością zastanawiasz się… jak to właściwie powiedzieć. Przygotowaliśmy dla ciebie kilka rad.

• Unikaj długiego wstępu. Przedłużające się wprowadzenie tylko zwiększy twoje zdenerwowanie i może zaniepokoić twoich rodziców. Wystarczy, że powiesz: „Muszę wam powiedzieć coś ważnego o sobie…” i przejdziesz do meritum.
• Postaraj się, żeby twój komunikat był prosty i zrozumiały. Nie szukaj skomplikowanych porównań i metafor. Zdenerwowanie może spowodować, że rodzice nie zrozumieją, co chcesz im przekazać. Zdanie „Jestem gejem/lesbijką” powinno paść w takiej rozmowie.
• Powstrzymaj się od żartów. Rodzice mogą nie potraktować poważnie tego co mówisz i ci nie uwierzyć.
• Jeżeli chcesz się podzielić swoimi emocjami i obawami – zrób to. Powiedz o tym, że się denerwujesz
  i zastanawiasz się jak zareagują. Zaznacz, że potrzebujesz ich wsparcia i akceptacji. Wyrzuć
  z siebie to, co ci leży na sercu – rodzice powinni wiedzieć jakie to dla ciebie ważne.
• Bądź przygotowany na to, że rodzice będą chcieli zadawać ci pytania. Jeżeli uważasz, że nie jesteś w stanie od razu na nie odpowiedzieć, poinformuj ich o tym od razu („Pewnie macie do mnie wiele pytań, ale chciałbym wrócić do nich później, kiedy już oswoimy się z sytuacją”).
• Zaplanuj, co chcesz powiedzieć. Nie musisz uczyć się na pamięć swojego monologu, ale może warto poćwiczyć chwilę przed lustrem? Stres związany z rozmową może spowodować, że odejmie ci mowę.

Wyjście z szafy to termin pochodzący z języka angielskiego (coming out of the closet), używany dla nazwania procesu ujawniania własnej, mniejszościowej orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej. Dokonywany jest samodzielnie przez osobę, która pragnie poinformować swoje otoczenie o tym kim jest. Ujawnienie czyjejś odmiennej od heteroseksualnej orientacji przez osoby trzecie nazywane jest outingiem i najczęściej dochodzi do niego wbrew woli zdemaskowanej osoby.

Czego się wystrzegać?

• zły czas, złe miejsce – informacja, którą pragniesz się podzielić najprawdopodobniej wyzwoli dużo emocji, zarówno w tobie jak i twoich rodzicach. Zadbaj o to, abyście mieli odpowiednio dużo czasu na jej odbycie i znajdowali się w komfortowym otoczeniu. Coming out dokonywany w trakcie jazdy samochodem lub w miejscu publicznym nie jest dobrym pomysłem. Upewnij się także czy rodzice nigdzie się nie spieszą oraz czy akurat nie oczekują gości.
• coming out w obecności partnera – wsparcie bliskiej osoby może być dla ciebie ułatwieniem, jednak warto pamiętać o tym, że rodzice mogą się czuć bardzo skrępowani obecnością twojego partnera. Rozsądniej jest poinformować ich w pojedynkę, nie narażając ich na dodatkowy stres w tej sytuacji. Pamiętaj również o tym, że obecność partnera może spotęgować negatywne reakcje emocjonalne ze strony rodziców.
• uprzedzanie reakcji – dokonywanie coming outu wiąże się z obawami i przewidywaniem najgorszych scenariuszy. Postaraj się uniknąć wypowiadania na głos swoich lęków – nie zaczynaj rozmowy od słów „po tym, co powiem, pewnie nie będziecie chcieli mnie znać” lub „znienawidzicie mnie za to, co usłyszycie”. Możesz sprawić rodzicom przykrość takimi przypuszczeniami, a twoje obawy mogą okazać się całkowicie bezpodstawne.
• kłótnia – informacja, którą podzielisz się z rodzicami może wiązać się z szokiem i wywołać u nich gwałtowne reakcje, np. płacz lub gniew. Pamiętaj, że w przeciwieństwie do ciebie nie są oni przygotowani do tej rozmowy. Postaraj się zachować spokój i nie dąż do zaognienia konfliktu. Wróćcie do rozmowy, kiedy największe emocje już opadną.
• wymagania i pretensje – coming out wiąże się z potrzebą akceptacji i nic dziwnego, że będziesz oczekiwać zrozumienia ze strony rodziców. Jednak nie wymagaj od nich, że natychmiast pogodzą się z nową sytuacją i przejdą nad nią do porządku dziennego. Nie miej o to do nich żalu - zrozumienie i akceptacja wymagają czasu, a często także zdobycia odpowiedniej wiedzy i wyzbycia się uprzedzeń.

Czego się spodziewać?

Przygotowując się do wyjścia z szafy z pewnością zastanawiasz się jak będzie wyglądała reakcja rodziców i masz w związku z tym liczne obawy. Warto przeanalizować możliwe scenariusze, aby uniknąć przykrych niespodzianek.

1. Rodzina autorytarna - w twojej rodzinie występuje wyraźna hierarchia i dobrze wszystkim znany system norm i wartości, a wasze relacje są rzeczowe i dość chłodne.

Jeżeli jesteś członkiem rodziny autorytarnej to prawdopodobnie znasz stosunek swoich rodziców do osób homoseksualnych i jesteś w stanie dość trafnie przewidzieć ich reakcje i przygotować się na nią. Jako osoba postawiona niżej w hierarchii rodzinnej możesz zakładać, że rodzice będą wymagali od ciebie dostosowania się do wyznawanych przez nich poglądów. Z uwagi na to, że wasze relacje są dość chłodne i na co dzień nie mówicie o emocjach, szczera rozmowa o seksualności będzie dla was wszystkich trudnym i wymagającym doświadczeniem.

2. Rodzina demokratyczna – w twojej rodzinie występuje dobrze wszystkim znany system norm i wartości, a decyzje podejmowane są demokratycznie, wasz relacje są bliskie i osobowe.

Jeżeli jesteś członkiem rodziny demokratycznej z pewnością doskonale znasz stosunek swoich rodziców do osób homoseksualnych i możesz przewidzieć ich reakcję na twój coming out. Skoro relacje w waszym gronie są równorzędne, możesz spodziewać się, że rodzice będą bardziej skłonni zaakceptować to, kim jesteś, nawet jeżeli jest to sprzeczne z ich poglądami. Z uwagi na wasze bliskie relacje, rozmowa nie powinna stanowić dużego problemu i będzie bardziej swobodna.

3. Rodzina chaotyczna – w twojej rodzinie brak wyraźnej hierarchii i określonego systemu norm i wartości, a wasze relacje są nieuporządkowane i okazyjne, każdy skupia się na sobie.

Jeżeli jesteś członkiem rodziny chaotycznej, prawdopodobnie trudno będzie ci określić stosunek rodziców do osób homoseksualnych i przewidzieć ich reakcję na twoje wyjście z szafy. Z uwagi na nieuporządkowany charakter waszych relacji i wzajemnych zależności, powinieneś rozważyć wiele scenariuszy. Być może łatwiej będzie ci dokonać coming outu tylko przed jednym z rodziców – tym, z którym pozostajesz w bliższych relacjach.

Pamiętaj, że nie jesteś w stanie trafnie ocenić reakcji rodziców na swoje wyjście z szafy. Wiele osób, które dokonały coming outu podkreśla, że reakcje ich bliskich były zupełnie inne od tego, czego się spodziewały. Dlatego też jeżeli jesteś osobą niepełnoletnią lub jesteś uzależniony finansowo od rodziców, powinieneś rozważyć zaczekanie z wyjściem z szafy do momentu kiedy będziesz w stanie się usamodzielnić. W przypadku negatywnych reakcji ze strony rodziców, możesz również skontaktować się z organizacjami wspierającymi osoby LGBT i ich rodziny.

Jak rozmawiać gdy… twoje dziecko dokonuje coming outu

Coming out nie jest wyłącznie wyzwaniem dla osób, które postanawiają ujawnić swoją tożsamość psychoseksualną. W dużej mierze stanowi także sprawdzian dla najbliższych, w tym rodziców. Jak poradzić sobie z tą jedną z najważniejszych rozmów?

Kiedy dziecko dokonuje przed tobą wyjścia z szafy…

• Zachowaj spokój. Dla twojego dziecka jest to bardzo ważny i stresujący moment. Postaraj się ułatwić mu trudne zadanie, którego się podejmuje.
• Doceń szczerość swojego dziecka i to, że darzy cię zaufaniem. Powiedz mu o tym, że cieszysz się, że nie chce cię okłamywać. Zapewnij, że nie musi się niczego wstydzić i ukrywać przed tobą swoich uczuć.
• Okaż wsparcie. Twoje dziecko z pewnością boi się odrzucenia i chciałoby znaleźć w tobie sojusznika. Zapewnij go o swojej miłości, przytul. Nawet jeśli akceptacja nie przychodzi ci łatwo, spróbuj powstrzymać się od wyrażania negatywnych emocji i komentarzy. Sprawisz tym dziecku dużą przykrość.
• Postaraj się podnieść dziecko na duchu. Z pewnością zdaje sobie sprawę, że może spotkać się ze społecznym odrzuceniem w wielu sytuacjach. Opowiedz mu o trudnej sytuacji, w której sama się znalazłaś i o tym jak sobie z nią poradziłaś. Zapewnij, że może liczyć na twoją pomoc.
• Zapytaj dziecko o jego emocje. Z pewnością zdajesz sobie sprawę w jak trudnej sytuacji się znajduje. Porozmawiaj z dzieckiem o jego samopoczuciu – o tym, jak sobie radzi, czego się obawia, co jest dla niego problemem.
• Zadawaj pytania. Im więcej wiesz o homoseksualizmie, tym lepiej będziesz rozumieć swoje dziecko. Jednocześnie okażesz mu, że interesujesz się jego życiem i zależy ci na tym, żebyście mogli rozmawiać także na trudne tematy. Pamiętaj jednak, że nie musicie przedyskutować wszystkiego od razu – poczekaj aż emocje opadną, daj wam czas, żeby ochłonąć. Nie obawiaj się ciszy – jest ona potrzebna do głębszego zastanowienia i otworzenia się.
• Zapytaj dziecko o jego partnera i wyraź chęć jego poznania. Dasz tym samym dziecku do zrozumienia, że akceptujesz to kim jest i chcesz, żeby w pełni uczestniczyło w życiu rodzinnym. Nie naciskaj jednak na spotkanie z partnerem dziecka – niech ono zdecyduje, kiedy będzie gotowe, by przedstawić ci swojego wybranka.
• Nie bój się wypowiedzieć głośno swoich obaw i uprzedzeń. Twoje dziecko zdecydowało się na wielką szczerość – ty też powinnaś. Powiedz dziecku, co cię martwi. Poinformuj je, jeżeli potrzebujesz czasu na oswojenie się z nową sytuacją. Wzajemna otwartość pozwoli wam wspólnie przejść przez trudny dla was obojga proces.

Pamiętaj!

Masz prawo czuć obawę i dyskomfort. Coming out jest trudną sytuacją również dla ciebie. Twoje dziecko przez dłuższy czas uczyło się akceptować siebie i dojrzewało do tej rozmowy – ty przystępujesz do niej bez przygotowania. Zaakceptowanie nowej sytuacji wymaga czasu i zaangażowania z twojej strony. Zdobądź wiedzę na temat homoseksualizmu. Czytaj książki, prasę, ulotki. Skontaktuj się z organizacją wspierającą osoby LGBT+ i ich rodziców w twojej okolicy. Porozmawiaj z ludźmi, którzy znaleźli się w takiej sytuacji jak ty. Udaj się do psychologa.

Pamiętaj!

To nie jest twoja wina. To nie jest wina twojego dziecka ani jego otoczenia. Twoje dziecko nie zrobiło nic złego. Nie wykluczaj dziecka z rodziny, nie wyrzucaj z domu. Nie każ mu się leczyć. Nie szantażuj go i nie oskarżaj. Nie nazywaj go odmieńcem i nie mów, że cię zawiodło. Twoja gwałtowna, negatywna reakcja może przekreślić wasze relacje. Postaraj się nie stracić własnego dziecka.