Hałas nie tylko uszkadza słuch, ale negatywnie wpływa na cały organizm

W poniedziałek 3 marca 2025 r. przypada Światowy Dzień Słuchu. W tym roku jest obchodzony pod hasłem „Zmiana sposobu myślenia: sprawmy, aby pielęgnacja uszu i słuchu stała się rzeczywistością dla wszystkich!”, które podkreśla znaczenie profilaktyki, wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń słuchu.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że obecnie już ponad 1,5 mld osób na świecie doświadcza pewnego stopnia utraty słuchu, a do 2050 r. liczba ta wzrośnie do 2,5 mld. W Polsce grupą najbardziej cierpiącą z powodu zaburzeń słuchu są seniorzy – aż 75 proc. osób w podeszłym wieku zmaga się z ubytkiem słuchu.

Wpływ na to mają zarówno naturalne procesy starzenia się organizmu, jak i czynniki środowiskowe, takie jak długotrwałe narażenie na hałas.

WHO alarmuje, że ponad 1 mld młodych ludzi jest narażonych na trwałe uszkodzenie słuchu z powodu długotrwałego słuchania zbyt głośnej muzyki na słuchawkach, podczas grania w gry video, jak również na koncertach i w klubach.

U człowieka nie występuje adaptacja fizjologiczna do hałasu. Hałas uszkadza nie tylko sam narząd słuchu, ale również oddziałuje na cały organizm, przede wszystkim na układ nerwowy oraz układ krążenia.

„Hałas to nieprzyjaciel naszego zdrowia. Długotrwała ekspozycja na ten czynnik może powodować nie tylko ubytek, ale nawet utratę słuchu. Przebywanie w uciążliwym dla ucha hałasie może również prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak choroby układu sercowo-naczyniowego czy różnorakie zaburzenia psychiczne” – przypomniał prof. Piotr H. Skarżyński, ekspert WHO, otorynolaryngolog ze Światowego Centrum Słuchu w Kajetanach, cytowany w informacji prasowej przesłanej PAP.

Badania wykazują między innymi, że stała ekspozycja na hałas zwiększa poziom hormonów stresu - adrenaliny i kortyzolu, co może prowadzić do przewlekłego zmęczenia, osłabienia koncentracji, lęków i innych zaburzeń psychicznych, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia depresji.

Ekspozycja na dźwięki o natężeniu powyżej 70 dB może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych, a nawet udaru mózgu. Długotrwałe wystawienie na hałas powyżej 85 dB może skutkować nieodwracalnym uszkodzeniem słuchu.

„Profilaktyka i edukacja są kluczowe w walce z tym zagrożeniem. Odpowiednio wczesna diagnoza pozwoli wdrożyć właściwe leczenie, tak byśmy mogli cieszyć się dobrym słuchem aż do późnej starości” – zaznaczył prof. Skarżyński.

Podkreślił, że przede wszystkim warto unikać nadmiernego hałasu i głośnych miejsc, a w sytuacjach gdy możemy być narażeni na zbyt duży hałas, stosować zatyczki ochronne do uszu. Należy też wybierać ciche miejsca do pracy i odpoczynku, stosować wygłuszenia w mieszkaniach, np. maty, panele czy zasłony akustyczne. Z pomocą przychodzą również nowoczesne technologie, które pozwalają monitorować poziom hałasu w naszym otoczeniu za pomocą aplikacji na smartfony.

W razie potrzeby podczas słuchania muzyki korzystajmy ze słuchawek na umiarkowanym poziomie głośności.

Warto też wykonywać regularne profilaktyczne badania słuchu – szczególnie u osób po 50. roku życia oraz pracujących w hałasie.

„Zdrowy słuch i zachowanie zdolności komunikacyjnych są kluczowe dla jakości życia. Ważne jest, aby świadomość na temat profilaktyki zaburzeń słuchu stale rosła” – podsumował prof. Skarżyński.(PAP)

jjj/ bar/