Jak bawić się z dzieckiem by wspierać jego rozwój? Psycholog dziecięcy podpowiada

Etapy rozwoju zabawy – kiedy dorosły powinien dołączyć?

Reklama

Każdy rodzic powinien pamiętać, że nie w każdym etapie rozwoju dziecka jego aktywne uczestnictwo w zabawie jest konieczne. Najmłodsze dzieci na początku bawią się same, poznając swoje ciało i otoczenie. Z czasem do ich świata dołączają przedmioty – grzechotki, maskotki, klocki, które są dotykane, gryzione i rzucane.

– Pod koniec okresu żłobkowego dziecko zaczyna dostrzegać innych oraz ich zabawki. Dopiero w wieku przedszkolnym pojawia się zabawa grupowa, w której dorosły może pełnić funkcję organizatora – tłumaczy psycholog Karolina Kolman, ekspertka platformy poradnikowej #MAMYNATORADĘ fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty. – Jego rola polega na nauce zasad współpracy, pomaganiu w radzeniu sobie z porażkami oraz zachęcaniu do podejmowania wyzwań.

Jakie zabawy są najbardziej rozwijające?

W zależności od etapu rozwoju dziecka warto wybierać odpowiednie aktywności:

• Zabawa tematyczna – dzieci naśladują dorosłych, odgrywają role lekarza, nauczyciela czy kucharza. Wspólne udział w takich zabawach pozwala rodzicowi nauczyć dziecko ważnych zachowań, np. jak radzić sobie w gabinecie lekarskim.
• Zabawa konstrukcyjna – budowanie z klocków, układanie puzzli czy tworzenie modeli z plasteliny wspiera rozwój kreatywności, logicznego myślenia i sprawności manualnej.
• Zabawy ruchowe – skakanie, bieganie, wspinaczka to ważny element rozwoju fizycznego. Rodzic powinien dać dziecku swobodę, interweniując tylko w niebezpiecznych sytuacjach.
• Eksperymenty i zabawy badawcze – pozwalają dziecku odkrywać świat, np. poprzez obserwacje przyrody, zabawy z wodą czy proste eksperymenty domowe.

Ile czasu dziennie na zabawę z dzieckiem?

Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, ile czasu dziennie rodzic powinien poświęcić na zabawę z dzieckiem. Najważniejsze jest pełne zaangażowanie. Lepsze będzie 15 minut intensywnej wspólnej zabawy niż dwie godziny spędzone na pół gwizdka, z telefonem w ręce.

– Dziecko samo sygnalizuje, kiedy potrzebuje towarzystwa rodzica, a kiedy woli pobawić się samodzielnie – tłumaczy psycholog Karolina Kolman, ekspertka fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty. – Warto uczyć się rozpoznawania tych sygnałów.

1. Czy zabawki są niezbędne?
   1. Zabawki są pomocne, ale ich nadmiar może przytłoczyć dziecko i ograniczyć jego kreatywność. Czasem garnek i drewniana łyżka mogą być lepszymi narzędziami do zabawy niż elektroniczny gadżet. Ważne jest, by zabawki były dostosowane do wieku i wspierały rozwój dziecka, zamiast go ograniczać.
   2. Technologie, takie jak telewizja czy gry komputerowe, mogą być interesujące dla dziecka, ale powinny być dawkowane rozsądnie. Nadmiar ekranów może wpływać negatywnie na koncentrację i rozwój umiejętności poznawczych.
   3.  
2. Nauka dzielenia się zabawkami
3. Jeśli dziecko ma rodzeństwo, warto nauczyć je zarządzania własnymi zabawkami. Metoda trzech pudełek może pomóc w uniknięciu konfliktów:

• Pierwsze pudełko – zabawki tylko dla jednego dziecka.
• Drugie pudełko – zabawki drugiego dziecka.
• Trzecie pudełko – zabawki wspólne, dostępne dla wszystkich.

Dziecko nie powinno być zmuszane do dzielenia się zabawkami. Warto nauczyć je, że może odmówić, ale też zachęcać do wspólnej zabawy.

– Zabawa to kluczowy element dziecięcego świata. Będąc jego częścią, możemy nie tylko pomóc w prawidłowym rozwoju dziecka, ale też budować trwałe i silne więzi – podkreśla psycholog Karolina Kolman. – Podchodźmy świadomie do tego, jak spędzamy czas z naszymi pociechami.

Podpowiedzi dla rodziców

• Angażuj się w zabawę całkowicie, nawet jeśli to tylko 15 minut dziennie.
• Nie zasypuj dziecka zabawkami - prostota rozwija kreatywność.
• Ograniczaj wpływ technologii i zachęcaj do aktywności fizycznej.
• Wspieraj samodzielność, ale miej czas na wspólną zabawę, gdy dziecko tego potrzebuje.

* * *

Porada jest częścią projektu społecznego #MAMYNATORADĘ, którego celem jest wspieranie rodziców w dbaniu o prawidłowy rozwój dzieci. Bezpłatne poradniki dla rodziców opracowują doświadczeni pedagodzy, psycholodzy dziecięcy i logopedzi z praktyką w szkołach i przedszkolach: https://operator.edu.pl/pl/poradnia

Projekt prowadzi fundacja edukacyjna Ogólnopolski Operator Oświaty. Finansowany jest z dobrowolnych datków i darowizn oraz odpisów 1,5% podatku PIT (KRS 00000 44866).