W osteoporozie synteza kolagenu przez osteoblasty i wypełnianie podłoża kostnego solami fosforo-wapniowymi jest wypierana przez procesy destrukcyjne, w których główną rolę odgrywają osteoklasty, komórki „niszczące” kość. Najprościej więc można określić osteoporozę jako stan, w któ- rym jest „za mało kości w kości”. W piątej dekadzie życia u obu płci zaczyna się zmniejszanie masy kostnej z szybkością 0,3- 05% na rok. U kobiet po menopauzie nawet do 2% rocznie.

Na osłabienie tkanki kostnej ma wpływ szereg czynników natury enzymatycznej i hormonalnej. W procesach uwapnienia kości, tworzenia się kolagenu i skomplikowanej struktury kostnej biorą udział liczne białka, enzymy i hormony człowieka. Hormony płciowe odgrywają ważną, do niedawna niedocenianą rolę w tych procesach. Dlatego kobiety po menopauzie, kiedy ich hormony płciowe są znacznie mniej aktywne, są 7-10-krotnie bardziej narażone na odwapnienie kości. W wieku 50 lat ok. 15% kobiet ma osteoporozę, która w wieku 65 lat wzrasta do 30-35%. Estrogeny, hormony kobiece hamują resorpcję ko- ści i kiedy ich poziom spada to ryzyko „demontażu” tkanki kostnej gwałtownie wzrasta.

Osteoporoza przebiega długie lata często bezobjawowo. Czujemy się względnie dobrze i nie mamy poczucia, że coś złego dzieje się z naszymi stawami i kośćmi. Do pierwszych i waż- niejszych objawów odwapnienia możemy zaliczyć zmianę sylwetki.

Zaokrąglają się plecy, powiększa się wygięcie kręgosłupa piersiowego do tyłu a lędźwiowego do przodu. Spowodowane jest to zmianą struktury kręgów, „zapadaniem się” trzonów krę- gowych. Będąc u lekarza usłyszeć możemy wówczas o hiperkyfozie lub -lordozie naszego kręgosłupa. Pojawiają się bóle okolicy kręgosłupa, ponieważ stąd rozpoczyna się proces demineralizacji. Są to bóle długotrwałe, przewlekłe, zwiększające się w pozycji stojącej lub wymuszonej jakąś czynnością. Brak jest jednak bólów w pozycji leżącej. Druga lokalizacja pod względem częstości osłabienia struktury kostnej to kość udowa i to bliżej pośladków. Wiąże się to z osłabieniem tkanek tej okolicy i nierzadkimi, patologicznymi złamaniami szyjki kości udowej a to z kolei z długim leczeniem. Nieleczona osteoporoza u 5- 8% osób kończy się patologicznym złamaniem kończyn lub kręgosłupa.