Dlaczego i jak sadzić kwiaty przyjazne pszczołom?

Na co dzień nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że pszczołom pomóc może naprawdę on sam. Niezależnie od tego, czy ktoś mieszka w dużym mieście, niewielkim miasteczku czy na wsi, stosunkowo łatwo może stworzyć zakątek dla pszczół i tym samym realnie wpłynąć na ich dobrostan. Głównym założeniem programu „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” zawsze było praktyczne wykorzystanie wiedzy na rzecz pszczół oraz budowanie poczucia wpływu jednostki oraz możliwości aktywnego wsparcia tych owadów przez każdego członka społeczności. Takim wsparciem jest sadzenie kwiatów przyjaznych pszczołom, które dają im pokarm – pyłek i nektar. W czternastej edycji programu, która ruszyła w kwietniu br., marka konsekwentnie prowadzi nie tylko działania edukacyjne, ale też mocno aktywizuje Polaków, inspirując i zachęcając ich do podejmowania konkretnych działań na rzecz poprawy życia pszczół w Polsce, m.in. do posadzenia w tym roku ponad miliona kwiatów przyjaznych pszczołom.

Kiedy sadzić kwiaty i rośliny przyjazne pszczołom?

Warto pamiętać, że ponad 220 gatunków pszczół, spośród 470 żyjących w Polsce, jest zagrożonych wyginięciem, a brak właściwego pożywienia jest jedną z kluczowych przyczyn. Sadząc rośliny przyjazne pszczołom, czyli dające im pokarm: pyłek i nektar, trzeba brać pod uwagę czas ich kwitnienia. Najbardziej korzystne dla owadów jest kwitnienie jednych roślin po drugich, co zapewnia im pokarm przez cały okres wegetacyjny, od wczesnej wiosny do jesieni. Fachowo takie rozwiązanie nazywane jest „taśmą pokarmową” – gdy jedne gatunki przekwitają, w ich miejsce pojawiają się inne.

Oprócz zróżnicowanego okresu kwitnienia warto też pamiętać o doborze kwiatów o różnych kolorach i kształtach, ponieważ pszczoły mają odmienne potrzeby i przystosowania do zbierania pokarmu z roślin. Niektóre gatunki trzmieli, dzięki długim języczkom, mogą dostać się do głębokich kwiatów, np. koniczyny, podczas gdy z tym zadaniem nie poradzi sobie wiele innych gatunków pszczół. Różnorodność form i czasu kwitnienia ma duże znaczenie zwłaszcza dla pszczół samotnic. O ile pszczoła miodna ma zasięg lotu po pokarm około 2 kilometrów, samotnice latają na mniejsze odległości – do kilkuset metrów. Brak pokarmu jest dla nich zatem wyjątkowo problematyczny. 

Odpowiednie miejsce na „kwietną stołówkę”

Człowiek, jako ważny uczestnik ekosystemu, z pewnością może mieć pozytywny wpływ na warunki życia pszczół. Najprostszy krok to założenie „kwietnej stołówki”, obfitującej w rośliny dające pyłek i nektar, czy też zapewnianie bazy lęgowej, np. przez pozostawianie dzikich zakątków w ogrodzie. Stworzenie bezpiecznej przystani dla pszczół jest bardzo proste. 

Wystarczy wybrać odpowiednią lokalizację – może to być fragment ogrodu lub działki czy niekoszony kawałek trawnika – i zadbać o właściwy dobór roślin. „Kwietne stołówki” mogą powstawać w takich miejscach, jak:

• ogrody przydomowe, w tym także przestrzeń przy wejściach do budynków, bloków,

• ogrody na dachach i ścianach budynków,

• doniczki na parapecie okiennym, balkonie lub tarasie,

• klomby, rabaty i trawniki miejskie z niewielkim nieskoszonym fragmentem, co pozwala na zakwitnięcie roślin,

• rabaty kwietne zasadzone bezpośrednio do gruntu lub skrzyń czy donic, znajdujących się w przestrzeni miejskiej i przy budynkach użyteczności publicznej, takich, jak przedszkola, urzędy, biblioteki,

• parki, skwery oraz aleje drzew z nasadzonymi krzewami lub drzewami przyjaznymi pszczołom,

• ogródki działkowe, 

• nieużytki i ugory, które można zamienić w łąki kwietne. 

Jakie kwiaty i rośliny będą najlepsze dla pszczół?

Z punktu widzenia pszczoły, roślina roślinie nierówna – nie wszystkie, które pięknie kwitną i ozdabiają balkony, parapety i ogrody, dają pszczołom odpowiednio dużo jakościowego pokarmu. 

Wczesną wiosną można posadzić w skrzynkach na balkonie lub w ogrodzie cebulki krokusów, przebiśniegów lub cebulic, gdyż pszczoły za nimi przepadają. Spośród ziół, wiosną szczególnie cenne będą tymianek i rozmaryn – warto pozwolić niektórym gałązkom zakwitnąć – skorzystają z nich pszczoły. Maj jest świetnym miesiącem na pojawienie się pierwszych kwiatów truskawek i pszczół zbierających z nich nektar. Z kwiatów można wybrać uczep, wiciokrzew bądź szafirki, w zależności od własnych preferencji koloru i zapachu. W czerwcu zakwitną poziomki, skalnica, firletka czy kocimiętka. W lipcu uroku dodadzą nagietki, przetacznik, rozchodniki i facelia, a sierpień cieszyć będzie oczy i pszczoły kwiatami lawendy, malwy, macierzanki i cynii. Wiele z nich będzie kwitnąć do późnej jesieni, gdy dołączą do nich rudbekia, astry, wrzosy i ziemowity.

Bratki, pelargonie, surfinie, tulipany, hortensje i wiele innych roślin często spotykanych na balkonach czy w ogrodach, choć są piękne, dostarczają pszczołom niewiele pokarmu lub nie dostarczają go wcale. Nie oznacza to jednak rezygnacji z nich. Można dosadzić do nich rośliny przyjazne owadom zapylającym, które nakarmią pszczoły i sprawią, że otoczenie stanie się jeszcze piękniejsze.

Marka Kujawski pozostaje zaangażowana w ochronę pszczół i zachęca wszystkich do podejmowania działań w tym obszarze. Dzięki aktywnemu udziałowi pracowników, konsumentów i partnerów, program „Z Kujawskim pomagamy pszczołom” przyczynia się do ochrony nie tylko tych owadów, ale bioróżnorodności całego ekosystemu. 

Na dedykowanej stronie internetowej www.pomagamypszczolom.pl opublikowanych zostało wiele przydatnych informacji i ciekawostek na temat pszczół, ich bezsprzecznej roli w naszym życiu, przyjaznych im roślin, jak również możliwość rejestracji posadzonych już kwiatów.